Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Υδατόσημα στα εργαστήρια συντήρησης των ΓΑΚ: τεκμηρίωση και ανάδειξη

Γιαννίκου Μαρία, Κανακάρη Ουρανία

19 Μαρτίου 2021

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:20:30 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 197

Η παρουσίαση αναφέρεται στο έργο της τεκμηρίωσης και ανάδειξης των υδατοσήμων σε χαρτί των αρχών του 19ου αι. σε αρχεία της Κεντρικής Υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους, όπως εξελίχθηκε από την πρώτη επιθεώρηση των αρχείων μέχρι σήμερα.

Παρουσιάζεται ένα σύντομο ιστορικό της διερεύνησης των υδατοσήμων και του χαρτιού, που πραγματοποιήθηκε στο Τμήμα Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων, η οποία απέδωσε ένα σώμα καταγραφών, αντιπροσωπευτικών για το χαρτί που συγκροτεί τα αρχεία και σε επόμενο στάδιο εξέτασε ενδελεχώς, μέσα από τα υδατόσημα, φαινόμενα ενδεικτικά της χαρτοποιίας της εποχής καθώς και τη χρήση του χαρτιού για την παραγωγή εγγράφων.

Η αναφορά στο σύστημα καταγραφής των υδατοσήμων όπως αναθεωρήθηκε σε μία σύγχρονη ψηφιακή βάση δεδομένων σύμφωνα με διεθνή πρότυπα, υπογραμμίζει τη σημασία της τεκμηρίωσής τους για την έρευνα της ιστορίας του χαρτιού. Στο πλαίσιο αυτό, για την ανάδειξη και διάδοση της πληροφορίας που φέρουν τα υδατόσημα, παρουσιάζεται η διασύνδεση της βάσης δεδομένων με τη διεθνή ψηφιακή πύλη Bernstein-The Memory of Paper.

Η παρουσίαση ολοκληρώνεται με την προβολή των επικρατέστερων ή πλέον εμβληματικών μοτίβων υδατοσήμων, για τα οποία η πρωτότυπη έρευνα που πραγματοποιήθηκε παράλληλα, απέδωσε συγκεκριμένη γεωγραφική και χρονολογική προέλευση καλύπτοντας ένα σημαντικό κενό στην τεκμηρίωση του χαρτιού των αρχών του 19ου αι.

Γιαννίκου Μαρία Συντηρήτρια αρχειακού υλικού και έργων τέχνης σε χαρτί, Τμήμα Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων, Γενικά Αρχεία του Κράτους

Η Μαρία Γιαννίκου είναι πτυχιούχος Συντηρήτρια Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης του ΤΕΙ Αθήνας (1996), με μεταπτυχιακό στις Μουσειακές Σπουδές του Πανεπιστήμιου Αθηνών (2008). Από το 1997, εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Υπουργείο Πολιτισμού και από το 2008, το Τμήμα Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων της Κ.Υ. των Γ.Α.Κ., όπου έχει συντελέσει σημαντικό έργο για τη διατήρηση των αρχείων. Στο πλαίσιο αυτό, έχει εργαστεί ως εμπειρογνώμονας για το σχεδιασμό υποδομών σε κτήρια δημόσιων και ιδιωτικών ιστορικών αρχείων και βιβλιοθηκών. Έχει εκπονήσει το σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τον κίνδυνο πλημμύρας στο κτίριο της Κ.Υ., έργο που έχει λάβει διεθνή αναγνώριση (IFLA, 2019 και Εθνική βιβλιοθήκη της Γαλλίας, 2021). Ασχολείται συστηματικά με το έργο της τεκμηρίωσης των υδατοσήμων σε αρχεία της Κ.Υ. διεξάγοντας πρωτότυπη έρευνα για τη γεωγραφική και χρονολογική τους προέλευση και συμβάλλοντας στη δημιουργία ψηφιακής πύλης για την ιστοσελίδα των Γ.Α.Κ. και την ανάρτηση περιεχομένου στη διεθνή πύλη Bernstein. Στα επαγγελματικά της ενδιαφέροντα συγκαταλέγεται η τεκμηρίωση και συντήρηση τεχνικών σχεδίων. Επίσης, έχει απασχοληθεί τακτικά, ως εκπαιδεύτρια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και τη δημόσια επαγγελματική κατάρτιση με αντικείμενο την προληπτική συντήρηση και ασφάλεια του πολιτιστικού αγαθού. Παράλληλα, με την ιδιότητα της μουσειολόγου, διαθέτει σημαντική εμπειρία στο σχεδιασμό και την υλοποίηση εκθέσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Κανακάρη Ουρανία Συντηρήτρια αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, Τμήμα Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων, Γενικά Αρχεία του Κράτους

Η Ουρανία Κανακάρη είναι πτυχιούχος Συντηρήτρια Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης (ΤΕΙ Αθήνας, 1993), κάτοχος Main Cultural Heritage (University College of London, 2000), ως υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών.

Από το 1993 εργάστηκε σε φορείς του Υπουργείου Πολιτισμού, σε έργα μελέτης και συντήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς ενώ διατέλεσε και εργαστηριακός συνεργάτης στο τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης (ΤΕΙ Αθήνας).

Από το 2007 διατελεί μόνιμη υπάλληλος στο τμήμα Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων της Κεντρικής Υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους, με συμμετοχή σε μελέτες και ποικίλα έργα διατήρησης και συντήρησης.

Στο πλαίσιο αυτό, έχει ασχοληθεί με τη συστηματική διερεύνηση, τεκμηρίωση και συντήρηση σημαντικών συλλογών τεχνικών σχεδίων της Κ.Υ. των Γ.Α.Κ.

Έχει συμβάλλει ιδιαίτερα στη μελέτη, τεκμηρίωση και ανάδειξη των υδατοσήμων από αρχεία της Κ.Υ., όπου με πρωτοβουλία της ανέλαβε και την ανάπτυξη ψηφιακού αποθετηρίου και την ανάρτησή του στη διεθνή πύλη υδατοσήμων Bernstein, ενώ εργάστηκε και για τη δημιουργία σχετικής ιστοσελίδας.

Η εργασία της επάνω στη διαχείριση κινδύνου πλημμύρας για αρχεία της Κ.Υ. των Γ.Α.Κ. έτυχε διεθνούς αναγνώρισης (ifla, 2019 και Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, 2021).

Τέλος, έχει συμμετάσχει στο σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων σχετικά με τη διατήρηση και τη συντήρηση του αρχειακού υλικού.

Σχετικές ομιλίες