Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Τεχνικά σχέδια και χάρτες στα εργαστήρια συντήρησης των ΓΑΚ: τεκμηρίωση και ανάδειξη

Γιαννίκου Μαρία, Κανακάρη Ουρανία

19 Μαρτίου 2021

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:18:03 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 106

Η παρουσίαση αναφέρεται στα ιστορικά τεχνικά σχέδια που φυλάσσονται στην Κεντρική Υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους, εξετάζοντας τη σημασία που έχει η αναγνώριση της τεχνολογίας κατασκευής για τη βέλτιστη συντήρηση και αποθήκευσή τους.

Παρουσιάζονται, ενδεικτικά, έργα διατήρησης και αποκατάστασης τεχνικών σχεδίων με χρονολογικό άξονα την ιστορική εποχή που αυτά δημιουργήθηκαν, από την περίοδο Ι. Καποδίστρια έως τα μέσα του 20ου αιώνα.

Περιγράφεται, συνοπτικά, η ποικιλία των χάρτινων υποστρωμάτων και των μέσων σχεδίασης των πρωτότυπων σχεδίων, καθώς και η χρήση των ημιδιαφανών υποστρωμάτων και ο ρόλος τους στη δημιουργία αναπαραγωγών. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ιστορική εξέλιξη των αναπαραγωγών και στις τεχνικές κατασκευής τους.

Εξετάζονται ζητήματα κατάστασης διατήρησης και φθορών που σχετίζονται με τη λειτουργικότητα, τη χρήση και την αποθήκευση τεκμηρίων μεγάλων διαστάσεων με αναφορά σε επεμβάσεις συντήρησης που στοχεύουν, μεν, στη βελτίωση της μηχανικής αντοχής και των χημικών ιδιοτήτων, προϋποθέτουν, δε, τη διατήρηση των υφιστάμενων φυσικών χαρακτηριστικών και οπτικών ιδιοτήτων των τεχνικών σχεδίων.

Επισημαίνονται τέλος ζητήματα που αφορούν τη φύλαξη και έκθεση των ιστορικών αναπαραγωγών, όπως η ευαισθησία και χημική αστάθεια στις συνθήκες του περιβάλλοντος, η αλληλεπίδραση των υλικών κατασκευής μεταξύ διαφορετικών τεχνικών και οι απαιτήσεις αποθήκευσης τεκμηρίων μεγάλων διαστάσεων.

Γιαννίκου Μαρία Συντηρήτρια αρχειακού υλικού και έργων τέχνης σε χαρτί, Τμήμα Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων, Γενικά Αρχεία του Κράτους

Η Μαρία Γιαννίκου είναι πτυχιούχος Συντηρήτρια Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης του ΤΕΙ Αθήνας (1996), με μεταπτυχιακό στις Μουσειακές Σπουδές του Πανεπιστήμιου Αθηνών (2008). Από το 1997, εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Υπουργείο Πολιτισμού και από το 2008, το Τμήμα Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων της Κ.Υ. των Γ.Α.Κ., όπου έχει συντελέσει σημαντικό έργο για τη διατήρηση των αρχείων. Στο πλαίσιο αυτό, έχει εργαστεί ως εμπειρογνώμονας για το σχεδιασμό υποδομών σε κτήρια δημόσιων και ιδιωτικών ιστορικών αρχείων και βιβλιοθηκών. Έχει εκπονήσει το σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τον κίνδυνο πλημμύρας στο κτίριο της Κ.Υ., έργο που έχει λάβει διεθνή αναγνώριση (IFLA, 2019 και Εθνική βιβλιοθήκη της Γαλλίας, 2021). Ασχολείται συστηματικά με το έργο της τεκμηρίωσης των υδατοσήμων σε αρχεία της Κ.Υ. διεξάγοντας πρωτότυπη έρευνα για τη γεωγραφική και χρονολογική τους προέλευση και συμβάλλοντας στη δημιουργία ψηφιακής πύλης για την ιστοσελίδα των Γ.Α.Κ. και την ανάρτηση περιεχομένου στη διεθνή πύλη Bernstein. Στα επαγγελματικά της ενδιαφέροντα συγκαταλέγεται η τεκμηρίωση και συντήρηση τεχνικών σχεδίων. Επίσης, έχει απασχοληθεί τακτικά, ως εκπαιδεύτρια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και τη δημόσια επαγγελματική κατάρτιση με αντικείμενο την προληπτική συντήρηση και ασφάλεια του πολιτιστικού αγαθού. Παράλληλα, με την ιδιότητα της μουσειολόγου, διαθέτει σημαντική εμπειρία στο σχεδιασμό και την υλοποίηση εκθέσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Κανακάρη Ουρανία Συντηρήτρια αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, Τμήμα Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων, Γενικά Αρχεία του Κράτους

Η Ουρανία Κανακάρη είναι πτυχιούχος Συντηρήτρια Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης (ΤΕΙ Αθήνας, 1993), κάτοχος Main Cultural Heritage (University College of London, 2000), ως υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών.

Από το 1993 εργάστηκε σε φορείς του Υπουργείου Πολιτισμού, σε έργα μελέτης και συντήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς ενώ διατέλεσε και εργαστηριακός συνεργάτης στο τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης (ΤΕΙ Αθήνας).

Από το 2007 διατελεί μόνιμη υπάλληλος στο τμήμα Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων της Κεντρικής Υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους, με συμμετοχή σε μελέτες και ποικίλα έργα διατήρησης και συντήρησης.

Στο πλαίσιο αυτό, έχει ασχοληθεί με τη συστηματική διερεύνηση, τεκμηρίωση και συντήρηση σημαντικών συλλογών τεχνικών σχεδίων της Κ.Υ. των Γ.Α.Κ.

Έχει συμβάλλει ιδιαίτερα στη μελέτη, τεκμηρίωση και ανάδειξη των υδατοσήμων από αρχεία της Κ.Υ., όπου με πρωτοβουλία της ανέλαβε και την ανάπτυξη ψηφιακού αποθετηρίου και την ανάρτησή του στη διεθνή πύλη υδατοσήμων Bernstein, ενώ εργάστηκε και για τη δημιουργία σχετικής ιστοσελίδας.

Η εργασία της επάνω στη διαχείριση κινδύνου πλημμύρας για αρχεία της Κ.Υ. των Γ.Α.Κ. έτυχε διεθνούς αναγνώρισης (ifla, 2019 και Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, 2021).

Τέλος, έχει συμμετάσχει στο σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων σχετικά με τη διατήρηση και τη συντήρηση του αρχειακού υλικού.

Σχετικές ομιλίες