Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Βιογραφία, Αυτοβιογραφία, Ιστοριογραφία - Συζήτηση

Παναγιωτόπουλος Βασίλης, Δερτιλής Γιώργος, Αμπατζοπούλου Φραγκίσκη, Χατζόπουλος Θανάσης, Μαρωνίτη Νίκη

2 Νοεμβρίου 2019

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:03:27 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1080

Η ιστορική βιογραφία, ένας από τους πιο δύσκολους τρόπους για να γράψεις Ιστορία.
Jacques le Goff

Η βιογραφία και η αυτοβιογραφία, αφηγήσεις-καταγραφές της ζωής και της προσωπικότητας ενός ατόμου, ταυτίζονταν κάποτε με την εξύμνηση φωτισμένων ηγεμόνων και την τόνωση της εθνικής αίγλης.

Συχνά ήταν επιφανειακές, με χαρακτήρα ανεκδοτολογικό, επικεντρωμένες «στο γεγονός» εις βάρος κοινωνικών και οικονομικών αναλύσεων· η δε σχολή των Annales τις έθετε εκτός σοβαρής ιστοριογραφίας.

Στις μέρες μας, η βιογραφία και η αυτοβιογραφία έχουν επιστρέψει διεκδικώντας αναγνώριση και συμμετοχή στην ανανέωση της ιστοριογραφίας.

Με ποιους τρόπους και με ποιους όρους και προϋποθέσεις επανακάμπτουν στην ελληνική ιστοριογραφία και πώς την επηρεάζουν; Θα μπορούσαν, άραγε, τα είδη των προσωπικών εξιστορήσεων να συνδέσουν τον ατομικό βίο με τη συλλογική συμπεριφορά; Αν οι βιογραφίες αποτελούν ιστοριογραφικό υλικό, αν το άτομο συμμετέχει στη γέννηση της Μεγάλης Ιστορίας, αν έχουν οι μικρές προσωπικές ιστορίες να προσφέρουν στην προσέγγιση των κοινωνικών δομών και του συλλογικού, είναι μερικά από τα ερωτήματα που επιχειρεί να απαντήσει το Επιστημονικό Συμπόσιο που διοργάνωσε η Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας της Σχολής Μωραΐτη.

Και ακόμα, ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες κάθε βιογραφικού είδους, σε τι αποσκοπούν οι συγγραφείς τους και ποια η συνεισφορά των έργων τους στην ιστοριογραφία σε όλους τους τομείς – στην κοινωνική και την οικονομική ιστορία, την ιστορία της τέχνης και του πολιτισμού, στην πολιτική.

Παναγιωτόπουλος Βασίλης Ιστορικός - Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος είναι ιστορικός και Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην οικονομική και κοινωνική ιστορία, στην Ελληνική Επανάσταση, στην ιστορική δημογραφία και γεωγραφία, στην ιστορία των επιχειρήσεων και τη βιομηχανική αρχαιολογία. Το 1983 (σε συνεργασία με τους Σ. Ασδραχά & Φ. Ηλιού) ίδρυσε το περιοδικό Τα Ιστορικά. Το 1985 δημιούργησε τα «Σεμινάρια της Ερμούπολης», την περίοδο 1985-2000 ήταν επιστημονικός υπεύθυνος του ερευνητικού προγράμματος του ΙΙΕ/ΕΙΕ «Ιστορία των οικισμών της Ελλάδας, 15ος-20ός αι.», ενώ το 1986 ίδρυσε το Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης. Υπήρξε διευθυντής έκδοσης των σειρών Ιστορία του νέου ελληνισμού, 1770-2000, τόμ. 1-12 (2003) και Οι ιδρυτές της Νεότερης Ελλάδας, τόμ. 1-16 (2010). Πιο πρόσφατες δημοσιεύσεις του: Αρχείο Αλή Πασά Γενναδείου Βιβλιοθήκης (2018)· Δύο πρίγκιπες στην Ελληνική Επανάσταση. Επιστολές αυτόπτη μάρτυρα και ένα υπόμνημα του πρίγκιπα Γεώργιου Καντακουζηνού, εισαγ., σχ., επιμ. (2015)· Η συμβολή του Γιάγκου Πεσμαζόγλου στην ίδρυση του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (2006).

Δερτιλής Γιώργος Ακαδημαϊκός - Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ

Ο Γιώργος Δερτιλής (1939-2023) σπούδασε δημόσιο δίκαιο, οικονομικά, πολιτική θεωρία και ιστορία. Είχε εκλεγεί επισκέπτης καθηγητής στο Χάρβαρντ, στην Οξφόρδη, στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και τακτικός καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στην École des Hautes Études en Sciences Sociales στο Παρίσι. Δεκαπέντε βιβλία και πενήντα άρθρα του έχουν δημοσιευτεί ή μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες. Είχε τιμηθεί με τη γαλλική διάκριση του Ακαδημαϊκού Φοίνικα και ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας και Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Αμπατζοπούλου Φραγκίσκη Ομότιμη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ

Η Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου είναι Ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Έχει γράψει μελέτες για τον ελληνικό υπερρεαλισμό και από το 1986 ασχολείται με τις εικονολογικές σπουδές και τη λογοτεχνική αναπαράσταση του Άλλου στην ελληνική και διεθνή λογοτεχνία. Έχει ασχοληθεί με την ιστορία των ιδεών στο χώρο της λογοτεχνίας, με τις αυτοβιογραφικές αφηγήσεις των Ελλήνων Εβραίων.

Δημοσιεύματα (επιλογή): «Δεν άνθησαν ματαίως...». Aνθολογία υπερρεαλισμού (1980)· O Άλλος εν διωγμώ. Ζητήματα ιστορίας και μυθοπλασίας. H εικόνα του Εβραίου στη λογοτεχνία (Θεμέλιο, Aθήνα 1998)· Η γραφή και η βάσανος. Ζητήματα λογοτεχνικής αναπαράστασης (Πατάκης, Αθήνα 2001)· Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου (εισαγωγή-επιμέλεια), Εισαγωγή στην ποίηση του Εγγονόπουλου. Επιλογή κριτικών κειμένων (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2008)· «Ιατρικές ιδέες στη λογοτεχνία: Ανδρέας Εμπειρίκος και René Laforgue», στο : Για μια Ιστορία της Λογοτεχνίας του 20ού αιώνα (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης - Μουσείο Μπενάκη, Ηράκλειο 2012).

Χατζόπουλος Θανάσης Παιδοψυχίατρος & Ψυχαναλυτής - Ποιητής - Μεταφραστής

Ο Θανάσης Χατζόπουλος, ποιητής και μεταφραστής, παιδοψυχίατρος και ψυχαναλυτής, δημοσίευσε 15 βιβλία ποίησης, μεταφράσεις (Char, Jouve, Bonnefoy, Jaccottet, Valéry, Claudel, Chateaubriand, Cioran, Tournier), δοκίμια και αφηγήματα. Στη γαλλική γλώσσα μεταφράστηκαν: Cellule (Cheyne, 2012) που βραβεύτηκε με το prix Max Jacob Étranger το 2013, Complexes et Germains (La rumeur libre éditions 2019), Métope (La tête à l’envers, 2021), Les oubliés (Quidam, 2022) και Destin sous le soleil (Le miel des anges, 2022). Βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 2013 για το σύνολο του ποιητικού του έργου (ίδρυμα Πέτρου Χάρη). Το 2014 ονομάστηκε από τη Γαλλική Δημοκρατία Ιππότης στην Τάξη των Γραμμάτων και των Τεχνών. Το 2021 το βιβλίο του Ιστορικός Ενεστώς βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος και το 2022 το βιβλίο του Υπό κατασκευήν σημαίες βραβεύτηκε με το βραβείο Ποίησης του περιοδικού Ο Αναγνώστης καθώς και με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2022. Για δώδεκα χρόνια είχε ένα μηνιαίο σεμινάριο για την κλινική του D. W.Winnicott, του οποίου μετέφρασε τρία βιβλία. Είναι μέλος της Société de Psychanalyse Freudienne (Παρίσι).

Μαρωνίτη Νίκη Ιστορικός - Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Η Νίκη Μαρωνίτη είναι ιστορικός. Διδάσκει ελληνική και ευρωπαϊκή νεότερη & σύγχρονη ιστορία, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Κυκλοφορούν τα βιβλία της: Πολιτική εξουσία και εθνικό ζήτημα στην Ελλάδα, 1880-1910 (2009) και Το Κίνημα στο Γουδί εκατό χρόνια μετά. Παραδοχές, ερωτήματα, νέες προοπτικές (2010). Πρόσφατα δημοσιεύτηκε από το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τραπέζης, το έργο της: Αλέξανδρος Ζαΐμης. Όψεις ενός πολυσχιδούς βίου (1885-1936). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στους χώρους της ιστορίας των εξουσιαστικών σχέσεων και της διανοητικής / πολιτισμικής ιστορίας. Από τον Απρίλιο του 2016 είναι πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής του Ιδρύματος της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία.

Σχετικές ομιλίες