Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Πλάσμα, η τέταρτη κατάσταση της ύλης

Τσιρώνης Χρήστος

27 Ιανουαρίου 2023

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:16:59 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 645
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Όταν αναφερόμαστε στις καταστάσεις τις ύλης, συνήθως έχουμε στο μυαλό μας τρεις: τη στερεή, την υγρή και την αέρια. Σε ποια όμως από αυτές τις μορφές βρίσκεται ένας κεραυνός ή ένα σέλας; Η απάντηση είναι ότι, σε πολλά φυσικά φαινόμενα, η ύλη εμφανίζεται σε μια διαφορετική κατάσταση, αυτή του πλάσματος. Στην πραγματικότητα, και σε αντίθεση με ότι βλέπουμε στη Γη, το 99.9% της ύλης στο Σύμπαν υπάρχει σε μορφή πλάσματος. Πλάσμα ονομάζουμε ένα ηλεκτρικά φορτισμένο αέριο, στο οποίο τα ατομικά σωματίδια (ιόντα και ηλεκτρόνια) μπορούν να κινούνται ελεύθερα. Το πλάσμα διαφέρει από τα συνηθισμένα αέρια, τα οποία είναι ηλεκτρικά ουδέτερα, στο ότι είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού και αλληλεπιδρά με τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Στη φύση, πλάσμα απαντάται στην ιονόσφαιρα, κάτι που αξιοποιείται στη μετάδοση ραδιοφωνικών σημάτων σε μεγάλες αποστάσεις, και στον Ήλιο, ο οποίος εκτοξεύει φορτισμένα σωματίδια προς τους πλανήτες. Αυτός ο ηλιακός άνεμος, σε συνδυασμό με τα μαγνητικά πεδία των πλανητών, διαμορφώνει τις μαγνητόσφαιρες, εκεί όπου εξελίσσονται φαινόμενα όπως η μαγνητική καταιγίδα και το σέλας. Πλάσμα όμως δημιουργείται και στο εργαστήριο. Τεχνολογικές διεργασίες που μέχρι τώρα πραγματοποιούνταν με χρήση μη ιονισμένων αερίων σε υψηλές θερμοκρασίες, πλέον μπορούν να γίνονται με πλάσμα σε πολύ χαμηλότερες. Επίσης, βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο η χρήση πλάσματος σε πειραματικούς αντιδραστήρες για την επίτευξη ελεγχόμενης θερμοπυρηνικής σύντηξης, αντιγράφοντας τις πυρηνικές αντιδράσεις στο εσωτερικό των αστέρων, με απώτερο σκοπό την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με φιλικό τρόπο προς το περιβάλλον. Ας γνωριστούμε λοιπόν καλύτερα με το πλάσμα...

Τσιρώνης Χρήστος Επίκουρος Καθηγητής Εφαρμοσμένου Ηλεκτρομαγνητισμού, ΕΜΠ

Ο Χρήστος Τσιρώνης γεννήθηκε το 1976 στην Αθήνα. Πραγματοποίησε προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές στις φυσικές επιστήμες στο Τμήμα Φυσικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, και υποστήριξε διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει διατελέσει μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, καθώς και επιστημονικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και το Ινστιτούτο Επιταχυντικών Συστημάτων και Εφαρμογών. Σήμερα υπηρετεί ως Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη φυσική και τεχνολογία της ελεγχόμενης θερμοπυρηνικής σύντηξης, στη διάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων σε ιονισμένα μέσα και σε ηλεκτρομαγνητικά φαινόμενα στη διαστημική φυσική.

Σχετικές ομιλίες