Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Ο ενεργός πολίτης: Εποχές ομαλότητας, εποχές κρίσης

Ντόλκας Χαράλαμπος, Αλιβιζάτος Νίκος, Λιάκος Αντώνης, Παπαϊωάννου Κωστής, Κατσουνάκη Μαρία, Παπαζώη Ελισάβετ

22 Μαΐου 2012

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:55:43 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2849
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Σε στιγμή ρευστότητας και σύγχυσης, φίλοι και συνεργάτες του Περικλή Πάγκαλου, σε συνεργασία με το Megaron Plus, τιμούν έναν κορυφαίο ενεργό πολίτη, που αφοσιώθηκε στην υπεράσπιση της ανθρώπινης προσωπικότητας, των ατομικών δικαιωμάτων, της ατομικής ελευθερίας και έγινε παράδειγμα αναφοράς για πολλούς, στην Ελλάδα των κοινωνικών αγώνων.

Την εκδήλωση προλόγισε ο Ιωάννης Μάνος, πρόεδρος του Μεγάρου Μουσικής, την εισαγωγή στον βίο και την πολιτεία του Περικλή Πάγκαλου έκανε ο Χαράλαμπος Ντόλκας και στη συζήτηση συμμετείχαν ο συνταγματολόγος, Νίκος Αλιβιζάτος, ο ιστορικός Αντώνης Λιάκος, ο εκπαιδευτικός Κωστής Παπαϊωάννου και η δημοσιογράφος Μαρία Κατσουνάκη. Συντόνισε η Ελισάβετ Παπαζώη.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με μια ομάδα παλιών φίλων και συνεργατών του Περικλή Πάγκαλου: Αθανασιάδης Αλέκος, Αρεταίος Γιάννης, Γουσέτης Διονύσης, Ζαχαριάδης Νίκος,  Μάνος Ιωάννης, Ντόλκας Λάμπης, Μανιατόπουλος Ντίνος, Παπαζώη Ελισάβετ, Καπνιάς Σπύρος, Κάρμης Γιάννης, Παγκάλου-Ταμπακάκη Άννα, Πάγκαλος Στυλιανός, Παπαθανασίου Άλκιμος.

Ο Περικλής Πάγκαλος (1942-2002) υπήρξε μια φωτεινή και ισχυρή προσωπικότητα και ενσάρκωσε με τον  πιο απόλυτο τρόπο την έννοια του πολίτη, που είναι ανιδιοτελώς χρήσιμος για την κοινωνία. Αντιλήφθηκε έγκαιρα, σε εποχές εσωτερικών πολιτικών ταραχών, τη σημασία των θεσμών, της κοινωνίας των πολιτών  και των οργανωμένων μορφωμάτων, που θα ενίσχυαν την ολοκλήρωση του σύγχρονου πολίτη.

Ηγετική φυσιογνωμία του προδικτατορικού φοιτητικού κινήματος, πρόεδρος της ΕΦΕΕ στο διάστημα 1965-66, ο Πάγκαλος διώχθηκε για συμμετοχή σε απαγορευμένη φοιτητική διαδήλωση, προφυλακίστηκε επί εννέα μήνες, μαζί με άλλα μέλη της ηγεσίας της ΕΦΕΕ και καταδικάστηκε για απείθεια, λίγο πριν την επτάχρονη δικτατορία.

Το περιοδικό «Προσανατολισμοί», που εξέδωσε μαζί με τον Τάσο Χριστοδουλάκη και με διευθυντή τον Γιάννη Τζανετάκο, ήταν η συμβολή του στον αντιδικτατορικό αγώνα και ένα παράθυρο στην κίνηση των ιδεών της εποχής, σε περίοδο που ήταν επίσημα εξόριστες. Στα 21 τεύχη του, που κυκλοφόρησαν από τον Απρίλιο του 1972 μέχρι την απαγόρευσή του από τη χούντα του Ιωαννίδη, τον Ιανουάριο του 1974, δημοσιεύτηκαν πρωτότυπα και παλιότερα κείμενα, μεταφράσεις και αναδημοσιεύσεις κειμένων, με υπογραφές Ελλήνων και ξένων στοχαστών.

Τον Μάιο του 1973 συνελήφθη μαζί με άλλα μέλη της ομάδας των Προσανατολισμών και κρατήθηκε και βασανίστηκε στον ΕΑΤ-ΕΣΑ. Στην μεταπολίτευση πολιτεύθηκε με την Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις, δεν εξελέγη, αμέσως μετά αναμείχθηκε στην ίδρυση της Σοσιαλιστικής Πρωτοβουλίας και πολύ σύντομα πήρε τις αποστάσεις του από την ενεργό πολιτική για να αφοσιωθεί στον αγώνα για τα δικαιώματα του ανθρώπου.

Ακολούθησε μια έντονη δραστηριότητα και διαδρομή στο χώρο αυτόν: Πρόεδρος και ιδρυτικό μέλος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας (1984-94), μέλος της πρώτης σύνθεσης της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (από το 1997), Αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (από το 2000), εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τον Ρατσισμό και την Ξενοφοβία (από το 1997) και την αντίστοιχη επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης, ECRI (από το 1998).

«Η εμπλοκή του αυτή και το πλούσιο βιογραφικό του», έγραψε ο Νίκος Αλιβιζάτος σε σημείωμά του μετά τον θάνατο του Περικλή Πάγκαλου, «δεν αρκούν για να φωτίσουν τη λαμπερή προσωπικότητά του, που ήταν ένας συνδυασμός ρεαλισμού και ουτοπίας, οξύτητας αντίληψης για τους συσχετισμούς και προσήλωσης σε αρχές. Από αυτό το εκρηκτικό μίγμα προέκυπτε ένας συζητητής με διεισδυτική σκέψη, με σαφή, αλλά και λακωνικό λόγο, επιρροή στερεής θετικής παιδείας από το Βαρβάκειο της δεκαετίας του 50 και το Μετσόβιο της δεκαετίας του 60… Με τη στάση του έδειξε ότι μπορεί να είναι κανείς παρών στην κεντρική πολιτική σκηνή, χωρίς να ενδίδει στις καθιερωμένες πρακτικές της πολιτικής ανέλιξης, χωρίς να παρασύρεται από το στόμφο και τη δημαγωγία του συρμού, χωρίς να ξεχνάει αρχές και αξίες».

Ντόλκας Χαράλαμπος Πρόεδρος Δ.Σ., Kantor Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε.

Ο Χαράλαμπος Ντόλκας είναι Πρόεδρος του Δ.Σ. της Kantor.

Αλιβιζάτος Νίκος Ομότιμος Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ο Νίκος Κ. Αλιβιζάτος είναι Ομότιμος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1949, κατάγεται όμως από την Κεφαλονιά και τη Χίο. Πτυχιούχος της Νομικής Αθηνών (1972), πήρε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Paris II το 1977. Στα βιβλία του περιλαμβάνονται: Οι πολιτικοί θεσμοί σε κρίση. Όψεις της ελληνικής εμπειρίας (Θεμέλιο 1983), Το Σύνταγμα και οι εχθροί του στη νεοελληνική ιστορία, 1800-2010 (Πόλις 2011), Ποια δημοκρατία μετά την κρίση; (Πόλις 2013), Πραγματιστές, δημαγωγοί και ονειροπόλοι. Πολιτικοί, διανοούμενοι και η πρόκληση της εξουσίας (Πόλις 2015), Δύο βήματα μπρος, ένα πίσω. 8+1 πολυτάραχες δεκαετίες (Μεταίχμιο 2020). Από το 1978 ασκεί ενεργό δικηγορία, τώρα πλέον στο Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Στρασβούργο.

Λιάκος Αντώνης Ιστορικός - Ομότιμος Καθηγητής, ΕΚΠΑ

Ο Αντώνης Λιάκος είναι ιστορικός, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Γεννήθηκε στην Αθήνα (1947) και σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Φυλακίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς από το 1969 έως το 1974. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιταλία και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στη νεώτερη και σύγχρονη ιστορία στο ΑΠΘ, το 1984. Δίδαξε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ (1981-1990). Την περίοδο 1988-1989 ήταν Honorary Research Fellow στο Πανεπιστήμιο του Birmingham. Το 1990 εξελέγη αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1994 εξελέγη τακτικός καθηγητής. Το 1995 ήταν Επισκέπτης καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας, και στο Πανεπιστήμιο του Sydney στην Αυστραλία. Το 1996-1997 ήταν Visiting Research Fellow στο Πανεπιστήμιο του Princeton, ΗΠΑ. Το 2001, ήταν επισκέπτης καθηγητής στην Ecole Normale Superieure στο Παρίσι. Συμμετέχει στο Συμβούλιο του European Doctorate in Social History. Το 2006 ήταν επισκέπτης ερευνητής, για δεύτερη φορά, στο Princeton. Από το 2005 είναι μέλος του Board της International Commission for History and Τheory of Historiography και από το 2010 έως το 2015 διετέλεσε πρόεδρος. Διευθύνει το αγγλόφωνο ιστορικό ηλεκτρονικό περιοδικό Historein που εκδίδεται από το 1999.

Το ερευνητικό και συγγραφικό έργο του αφορά την νεώτερη και σύγχρονη ιστορία, ειδικότερα την ιστορία της συγκρότησης των εθνικών κρατών στην Ελλάδα και στην Ιταλία, την κοινωνική ιστορία και την ιστορία της ευρωπαϊκής ιστοριογραφίας. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει οκτώ βιβλία και πάνω από εξήντα μελέτες δημοσιευμένες σε ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά επιστημονικά περιοδικά και ειδικούς τόμους. Έχει διατελέσει μέλος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους, της Επιτροπής Ιστορίας της Εθνικής Τράπεζας, του ΔΣ των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας και του Ιστορικού Αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διηύθυνε εκδοτικές σειρές Ιστορίας στους εκδοτικούς οίκους "Γνώση", "Θεμέλιο", δραστηριότητα που συνεχίζει στις εκδόσεις "Νεφέλη". Τα τωρινά του ενδιαφέροντα αφορούν την ιστορία και τη θεωρία της ιστοριογραφίας και τη διερεύνηση της ιστορίας ως πολιτισμικής πρακτικής. Έλαβε μέρος στο ερευνητικό πρόγραμμα του European Science Foundation "National Histories in Europe (NHIST) and the Cleiohres CLIOHRES.net" (“Creating Links and Innovative Overviews for a New History Research Agenda for the Citizens of a Growing Europe”).

Έλαβε το κρατικό βραβείο δοκιμίου για το βιβλίο του Αποκάλυψη, Ουτοπία και η Ιστορία (2011) και αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (2019). Υπήρξε πρόεδρος της επιτροπής του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία το 2015-16.

Ιστοσελίδα του Αντώνη Λιάκου

Παπαϊωάννου Κωστής Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Ο Κωστής Παπαϊωάννου από τον Μάρτιο του 2015 είναι Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Από το 2006 ως το 2015 εκλεγόταν Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Πρωτοστάτησε στη σύσταση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας. Παλιότερα ήταν για χρόνια Πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Επίσης, πραγματοποίησε σπουδές φωτογραφίας. Διδάσκει ως φιλόλογος στην Ελληνογαλλική Σχολή Αγίας Παρασκευής. Επίσης, έχει διδάξει ελληνικά σε αλλοδαπούς και έχει συμμετάσχει σε προγράμματα μειονοτικής εκπαίδευσης στη Θράκη.

Έχει ασχοληθεί με διάφορα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως οι διακρίσεις, τα δικαιώματα των προσφύγων, οι καταστάσεις κρίσης λόγω μαζικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ρατσιστική βία στην Ευρώπη, η κατάργηση της θανατικής ποινής κ.ά. Αρθρογραφεί τακτικά στην εφημερίδα «Τα Νέα». Έχει συγγράψει σειρά βοηθητικών εγχειριδίων καθώς και επίσημα σχολικά βιβλία για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Καθηγητής κοινωνιολογίας και ηθικής στο τμήμα θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ασχολείται με το σύγχρονο πολιτισμό, το ρόλο των συμβολικών συστημάτων στην κοινωνία, τον πολιτιστικό πλουραλισμό και τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα. Υπήρξε μέλος ομάδας προβληματισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με αντικείμενο τη μελέτη της πολιτιστικής διάστασης στην Ενωμένη Ευρώπη. Επίσης, είναι μέλος του Συμβουλίου Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ..

Ορισμένα από τα εκδοθέντα έργα του είναι: "Κοινωνική δικαιοσύνη", Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής, 1992, "Εκκλησία και πολιτική στην Ελλάδα (1750-1909)", Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, 1992, "Θεολογία και κοινωνική δυναμική", Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής, 1993, "Πολυπολιτισμικότητα και θρησκευτική ελευθερία", Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 2004 (β΄ έκδοση επαυξημένη και βελτιωμένη), "Χριστιανισμός και κοινωνία. Κοινωνιολογική ανάλυση των σχέσεων τον Χριστιανισμού με την κοινωνία και τον πολιτισμό", Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 2005, "Κοινωνική θεωρία και σύγχρονος πολιτισμός", Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 2005, "Κοινωνιολογία", Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 2007. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορεί το βιβλίο του "Τα καθαρά χέρια της Χρυσής Αυγής: Ασκήσεις ναζιστικής καθαρότητας". Από την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου κυκλοφορεί το βιβλίο του "Ας μιλήσουμε καθαρά για την Ακροδεξιά". Επίσης έχει δημοσιεύσει σεβαστό αριθμό επιστημονικών άρθρων σε συλλογικούς τόμους, περιοδικά και επετηρίδες, καθώς και άρθρα επικαιρότητας στον ημερήσιο Τύπο.

Κατσουνάκη Μαρία Δημοσιογράφος

Η Μαρία Κατσουνάκη είναι δημοσιογράφος.

Παπαζώη Ελισάβετ Πολιτικός Μηχανικός, πρώην Υπουργός

ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ

Η Ελισάβετ Παπαζώη έχει διατελέσει Υπουργός Πολιτισμού από τις 19 Φεβρουαρίου 1999 ώς τις 13 Απριλίου 2000.

Επίσης, έχει διατελέσει Υπουργός Αιγαίου από το Σεπτέμβριο του 1996 ως το Φεβρουάριο του 1999. Προώθησε τη διατήρηση και την ανάδειξη της πολιτιστικής φυσιογνωμίας των νησιών, την πραγματοποίηση εκδόσεων, εκθέσεων, ανασκαφών, ταινιών. Ενίσχυσε τις υποδομές μεταφορών, προστασίας του περιβάλλοντος, αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών. Επίσης τις υποδομές υγείας με την δημιουργία ελικοδρομίων, την ίδρυση Πολυδύναμων Περιφερειακών Ιατρείων, την παροχή ασθενοφόρων στα νησιά. Προώθησε την οικολογική αξιοποίηση των μικρών νησιών του Αιγαίου και την κινητοποίηση του διεθνούς παράγοντα για την αποτροπή εγκατάστασης πυρηνικού εργοστασίου στο Ακουγιού.

Τέλος, έχει διατελέσει Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων ΄Εργων από το 1993- 1996. Αρμοδιότητες σε θέματα Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης, Διεθνή και Κατοικίας. Προώθησε το Εθνικό Κτηματολόγιο, την προστασία των παράκτιων ζωνών, τη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος και των υδάτινων πόρων και την αξιοποίηση ήπιων μορφών ενέργειας.

Ως Πρόεδρος και μέλος του Συμβουλίου Υπουργών Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης προώθησε δράσεις για την περιβαλλοντική προστασία των νησιών.

Ως Αντιπρόεδρος του Μεσογειακού Προγράμματος Δράσης των Ηνωμένων Εθνών, προώθησε την αποπυρηνικοποίηση της Μεσογείου και των Βαλκανίων.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑ

Την περίοδο 1973-1982 ήταν Σύμβουλος μηχανικός σε μεγάλα έργα στην Ελλάδα και το εξωτερικό και στους παραδοσιακούς οικισμούς του ΕΟΤ. Αργότερα, κατά το διάστημα 1982-1986 διετέλεσε Νομάρχης Κυκλάδων και, στη συνέχεια, την τριετία 1987-1989 διετέλεσε Πρέσβης εκ προσωπικοτήτων στην Κούβα.

ΣΠΟΥΔΕΣ

Είναι πτυχιούχος Πολιτικός Μηχανικός από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ακολούθησε Μεταπτυχιακές σπουδές στη Χωροταξία, Αγροτική Οικονομία και Κοινωνιολογία και Εφαρμοσμένη Πληροφορική στο Παρίσι. Επαγγελματική επιμόρφωση στο Ισραήλ, την Πολωνία και την Ολλανδία.

Σχετικές ομιλίες

"Είμαστε όλοι Πολίτες": Προώθηση της Διαφάνειας στην Κοινωνία των Πολιτών» – Παρουσίαση της Χάρτας Διαφάνειας και Λογοδοσίας των ΜΚΟ 01:20:40

Ιαν 22, 2014

"Είμαστε όλοι Πολίτες": Προώθηση της Διαφάνειας στην Κοινωνία των Πολιτών» – Παρουσίαση της Χάρτας Διαφάνειας και Λογοδοσίας των ΜΚΟ

Λαγανόπουλος Σωτήρης Κουτζούκου Φαίη Τέντες Ιωάννης Mora Veronika Μπακούρης Κώστας Σουφλής Ιωάννης Λιαρίκος Κωσταντίνος

Γλώσσα: Ελληνική, Αγγλική