Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η νεοελληνική εκπαίδευση κατά τον 20ό αιώνα

Καραμανωλάκης Βαγγέλης

18 Μαΐου 2017

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 74:57 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2830
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Το σεμινάριο αυτό ανήκει στον κύκλο με τον γενικό τίτλο «Δώδεκα μαθήματα για τον ελληνικό 20ο αιώνα», που συνδιοργανώνουν τα Αρχεία Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) και το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ). Ο κύκλος αυτός συνεχίζει την παράδοση ανάλογων θεματικών σεμιναρίων που έγιναν τα δύο τελευταία χρόνια.


Η νεοελληνική εκπαίδευση κατά τον 20ό αιώνα

Η εκπαιδευτική διαδικασία συντελείται πάντοτε εντός ενός συγκεκριμένου ιστορικού πλαισίου άμεσα συνδεδεμένου με την πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική συγκυρία. Το σεμινάριο αποσκοπεί στη μελέτη ζητημάτων που αφορούν στην ιστορία της εκπαίδευσης επικεντρωμένη στον 20ό αιώνα στο ελληνικό κράτος. Η επανάσταση στου Γουδή, το βενιζελικό εγχείρημα, η ταραγμένη δεκαετία του ’40, η μεταπολεμική αυταρχική δημοκρατία, η αλλαγή του ΠΑΣΟΚ, συνδέθηκαν με μεταρρυθμίσεις και εκπαιδευτικές αλλαγές, επανασημασιοδοτώντας κάθε φορά την έννοια της παιδείας. Το γλωσσικό ζήτημα, η θέση των κοριτσιών, η τεχνική εκπαίδευση, οι σχέση παιδείας και παραπαιδείας αποτέλεσαν ζητήματα που διέτρεξαν όλη αυτή την περίοδο. 

Καραμανωλάκης Βαγγέλης Ιστορικός - Αναπληρωτής Καθηγητής Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ

O Βαγγέλης Καραμανωλάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965. Αποφοίτησε από τη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και εργάστηκε στη δημοτική εκπαίδευση για μια πενταετία. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας (ΕΚΠΑ) και πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στην Αθήνα και στη Βιέννη. Το 2006 αναγορεύθηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1996 εργάστηκε στα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) έως το 2008, όταν εκλέχθηκε λέκτορας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας (ΕΚΠΑ). Από το 2004 έως σήμερα είναι Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου των ΑΣΚΙ. Υπήρξε για μια δεκαετία (1999-2009) συνεργάτης στην κριτική ιστορικών βιβλίων στην εφ. Ελευθεροτυπία. Εχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ σήμερα είναι αναπληρωτής καθηγητής Θεωρίας και Ιστορίας της Ιστοριογραφίας και πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιστορικού Αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Βιβλία: H συγκρότηση της ιστορικής επιστήμης και η διδασκαλία της Iστορίας στο Πανεπιστήμιο Aθηνών (1837-1932), Αθήνα 2006, Κώστας Γαβρόγλου, Β. Καραμανωλάκης, Χάιδω Μπάρκουλα, Το Πανεπιστήμιο Αθηνών και η ιστορία του 1837-1937, Ηράκλειο, 2014 και Το ανεπιθύμητο παρελθόν. Οι φάκελοι κοινωνικών φρονημάτων στον 20ό αιώνα και η καταστροφή τους, Αθήνα 2019 (βραβείο Ακαδημίας Αθηνών). Έχει επιμεληθεί τόμους αναφορικά με την επτάχρονη δικτατορία (1967-1974), τις ιστορικές διαδρομές της ελληνικής νεολαίας στον 20ό αιώνα τις σχέσεις της ελληνικής με τη γαλλική ιστοριογραφία, τη δεκαετία του ‘40, τη σύντομη Μεταπολίτευση (1974-1975), την εννοιοδότηση των συλλογικών προσδιορισμών: Έλλην-Ρωμιός-Γραικός κ.ά.

Βιβλιογραφία

Δημαράς Αλέξης (επιμ.), Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε (τεκμήρια ιστορίας), τόμ. Β΄ (1895 – 1967), Ερμής, Αθήνα 1974

Δημαράς Αλέξης, Ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης. Το «ανακοπτόμενο άλμα», Τάσεις και αντιστάσεις στην ελληνική εκπαίδευση 1833-2000, Μεταίχμιο, Αθήνα 2013

Κυπριανός Παντελής, Συγκριτική ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης, Βιβλιόραμα, Αθήνα 2004  

Μπουζάκης Σήφης, Νεοελληνική εκπαίδευση (1821 – 1985), β΄ εκδ, Gutenberg, Αθήνα 1991

Στρατής Μπουρνάζος, «Η εκπαίδευση στο ελληνικό κράτος» στο Χατζηιωσήφ Χρήστος (επιμ.) Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα. 1900- 1922 Οι απαρχές, τομ. Α2, Βιβλιόραμα, Αθήνα σ. 189 – 239

Πεσμαζόγλου Στέφανος, Εκπαίδευση και ανάπτυξη στην Ελλάδα 1948 – 1985. Το ασύμπτωτο μια σχέσης, Θεμέλιο, Αθήνα 1987

Σταυρίδη – Πατρικίου Ρένα, Γλώσσα, εκπαίδευση και πολιτική, Ολκός, Αθήνα 1999.

Τσουκαλάς Κωνσταντίνος, Εξάρτηση και αναπαραγωγή. Ο κοινωνικός ρόλος των εκπαιδευτικών μηχανισμών στην Ελλάδα (1830 – 1922), μετ Ι Πετροπούλου – Κ. Τσουκαλάς, Θεμέλιο, Αθήνα 1977

Φραγκουδάκη Άννα, Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και φιλελεύθεροι διανοούμενοι. Άγονοι αγώνες και ιδεολογικά αδιέξοδα στον Μεσοπόλεμο, Κέδρος, Αθήνα 1977

Σχετικές ομιλίες