Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

"Της Δικαιοσύνης ήλιε νοητέ". Μία ακόμα ερμηνεία

Κοπιδάκης Μιχάλης Ζ.

1 Νοεμβρίου 2011

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 11:51 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 9376
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /
Ομιλητές
Κοπιδάκης Μιχάλης Ζ.

Γλώσσα
Ελληνική

Ημερομηνία
01/11/2011

Διάρκεια
11:51

Εκδήλωση
Συμπόσιο: "Ο Εικοστός αιώνας στην ποίηση του Ελύτη. Η ποίηση του Ελύτη στον εικοστό πρώτο αιώνα"

Χώρος
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Διοργάνωση
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών - Megaron Plus

Κατηγορία
Λογοτεχνία

Ετικέτες
Οδυσσέας Ελύτης

[...]Ήδη από την πρώτη του συλλογή (Προσανατολισμοί) και τη δεύτερη (Ήλιος ο πρώτος) ο Οδυσσέας Ελύτης φαίνεται να εναποθέτει τις ελπίδες του στο φαεννόν άστρον που αντιμάχεται «τη συννεφιά του κόσμου». Η ηλιολατρεία (-τη λέξη αυτή χρησιμοποιεί στο υπόμνημα του για το Άξιον Εστί) κορυφώνεται στο Άξιον Εστί όπου οι αναφορές στον ήλιο και στις μετωνυμίες του είναι πυκνές. Δύο παραδείγματα. Το ποίημα αρχίζει με το στίχο «ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΟ ΦΩΣ και η ώρα η πρώτη» και λίγους στίχους παρακάτω ο ήλιος έχει εγκατασταθεί ως άξονας ύπαρξης στα μυχιαίτατα του ποιητή:

Ήταν ο ήλιος με τον άξονά του μέσα μου πολυάχτιδος όλος με καλούσε

Στο κρυπτογράφημα των αναγραμματισμών που γράφουν οι κόρες με την κιμωλία

ΡΩΕΣ, ΑΛΑΣΘΑΣ, ΑΡΙΜΝΑ, ΟΛΗΙΣ, ΑΪΣΑΝΘΑ, ΥΕΛΤΗΣ

παρών είναι κι ο Ήλιος (ΟΛΗΙΣ) - Αυτά τα έξη ονόματα, δηλαδή Έρως, Θάλασσα, Μαρίνα, Ήλιος, Αθανασία, Ελύτης συγκροτούν τα principia του ελυτικού μικρόκοσμου.

Η συμπλοκή Νοητός Ήλιος της Δικαιοσύνης προέρχεται από το τροπάριο που ψάλλεται κατά την Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών την ημέρα των Χριστουγέννων:

Άνέτειλες, Χριστέ, εκ Παρθένου, νοητέ ήλιε της δικαιοσύνης και αστήρ σε υπέδειξεν εν σπηλαίω χωρούμενον του αχώρητου. Μάγους οδήγησας εις προσκύνησίν σου, μεθ’ ων σε μεγαλύνομεν; Ζωοδότα, δόξα σοι.

Τα κείμενα αυτά θα τα είχε ακούσει πολλές φορές καθότι φιλακόλουθος, αλλά και αν ακόμη δεν είχαν αγκιστρωθεί στη μνήμη του, θα τα είχε συναντήσει στον Συνέκδημον (Μέγας και ιερός Συνέκδημος ορθοδόξου Χριστιανού), το βιβλίο που είχε ζητήσει να του αποστείλουν στο Παρίσι την εποχή που είχε αρχίσει να συνθέτει το Άξιον Εστί.[...]

(Απόσπασμα από την ομιλία του καθηγητή Μ.Ζ. Κοπιδάκη στο Συμπόσιο "Ο Εικοστός αιώνας στην ποίηση του Ελύτη. Η ποίηση του Ελύτη στον εικοστό πρώτο αιώνα").
Κοπιδάκης Μιχάλης Ζ. Ομότιμος Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας, ΕΚΠΑ

Ο Μιχάλης Ζ. Κοπιδάκης σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και της Χαϊδελβέργης. Από το 1975 ως το 1998 υπηρέτησε ως βοηθός, λέκτορας, επίκουρος, αναπληρωτής και καθηγητής στο Φιλολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από το 1998 ως το 2010 υπηρέτησε ως καθηγητής στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Για πολλά χρόνια τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώθηκαν στην υφολογική ανάλυση και στο θρησκειολογικό υπόβαθρο της μετάφρασης των Εβδομήκοντα, της Καινής Διαθήκης και της Ελληνόφωνης Ιουδαϊκής Γραμματείας. Μελέτησε ιδιαίτερα φαινόμενα «συγκρητισμού», πώς δηλαδή από ετερόκλητα στοιχεία συγκροτείται ένα λογοτεχνικό κείμενο και κατ΄ επέκταση μια θρησκευτική δοξασία. Ο Μ. Ζ. Κοπιδάκης έχει επίσης συγγράψει άρθρα και μονογραφίες για την αρχαία λογοτεχνική κριτική, τους παροιμιογράφους, τη μυθολογία, την ιστορία της ελληνικής γλώσσας και τη νεοελληνική ποίηση.

Σχετικές ομιλίες