Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Μνημειακή γλυπτική και δημόσιος χώρος. Ο ανδριάντας του Ελευθέριου Βενιζέλου

Αντωνοπούλου Ζέττα

20 Ιουνίου 2019

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:49:50 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 418
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Η πρωτοβουλία ανέγερσης ανδριάντα του Ελευθερίου Βενιζέλου στην Αθήνα εκφράστηκε το 1936, αμέσως μετά τον θάνατό του. Οι συγκυρίες δεν επέτρεψαν την ολοκλήρωση αυτής της σύντομης προσπάθειας, που αναβίωσε στα μέσα της δεκαετίας του 1950 από το κόμμα των Φιλελευθέρων. Ωστόσο, η ανίδρυση της εικόνας του σύγχρονου πολιτικού άνδρα στο δημόσιο χώρο -πανελλήνιο αίτημα- αποδείχθηκε πολύπλευρη και δύσκολη υπόθεση. Οι καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί και οι εξελίξεις τους τροφοδότησαν επί μακρόν τις πολιτικές, κοινωνικές και καλλιτεχνικές στήλες στον Τύπο της Εποχής. Συγχρόνως, ένα έτερο ζητούμενο, αυτό της εύρεσης του κατάλληλου σημείου στον αστικό ιστό, προκάλεσε καθυστερήσεις, αναβολές και επανεκκινήσεις σε ένα πιεστικό και φορτισμένο ιδεολογικά πλαίσιο.

Η εισήγηση παραθέτει το χρονικό του μνημειακού συνόλου του Ελευθερίου Βενιζέλου στο Πάρκο Ελευθερίας στην Αθήνα (1954-1969) και επιχειρεί να θίξει ζητήματα. Αρχικά, την πνευματική αντιμετώπιση του θέματος από τον γλύπτη Γιάννη Παππά, δημιουργό επίσης των ανδριάντων Βενιζέλου στο Ηράκλειο Κρήτης, στη Θεσσαλονίκη και στη Βουλή των Ελλήνων. Οι έτεροι τόποι συγκροτούν ένα αντίστοιχο παρασκήνιο, ενδιαφέρον ως προς τη γενικότερη βενιζελική μνημειοποίηση, ενεργή έως τις μέρες μας. Έπειτα, η επίλυση του χωρικού ζητήματος από τον Κώστα Μπίρη, καθώς και η αρχιτεκτονική διαμόρφωση στο Πάρκο Ελευθερίας από τον αρχιτέκτονα Παναγιώτη Βοκοτόπουλο συμπληρώνουν από τη δική τους πλευρά τη θεώρηση της μνημειακής γλυπτικής στον δημόσιο χώρο της πρωτεύουσας.

Αντωνοπούλου Ζέττα Ιστορικός Τέχνης - Προϊσταμένη Ιστορικού Αρχείου Δήμου Αθηναίων - Επιμελήτρια Εργαστηρίου Γιάννη Παππά, Μουσείο Μπενάκη

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε αρχαιολογία και ιστορία τέχνης στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στη θεματική της προστασίας μνημείων (συντήρηση και αποκατάσταση ιστορικών κτηρίων και συνόλων), ενώ το 2014 υποστήριξε τη διδακτορική της διατριβή στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα “Ο γλύπτης Γιάννης Παππάς (1913-2005): τα χρόνια της Αιγύπτου (1945-1952)”. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη νεοελληνική τέχνη και ιστορία, στο δημόσιο χώρο και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Εργάστηκε επί σειρά ετών στο Τμήμα Παραδοσιακών Κτηρίων και Μνημείων του Δήμου Αθηναίων για την καταγραφή, τεκμηρίωση και συντήρηση αγαλμάτων και ταφικών μνημείων, καθώς και μορφοπλαστικών και τοιχογραφικών διακόσμων διατηρητέων κτιρίων. Στο πλαίσιο αυτό εισήγαγε και καθιέρωσε στο δήμο Αθηναίων την επιστημονική συντήρηση των έργων τέχνης και εκπόνησε ερευνητικά, πιλοτικά και ευρωπαϊκά προγράμματα. Έχει δημοσιεύσει άρθρα της σε πρακτικά συνεδρίων, συλλογικά έργα και επιστημονικά περιοδικά. Η κυριότερη μελέτη της είναι «Τα γλυπτά της Αθήνας. Υπαίθρια γλυπτική 1834-2004» (εκδ. Ποταμός, 2003).

Από το 2012 προΐσταται του Ιστορικού Αρχείου του δήμου Αθηναίων, από όπου εργάζεται για τον εντοπισμό και περισυλλογή αρχειακού υλικού των δημοτικών υπηρεσιών, με σκοπό την προβολή και διάθεση στην έρευνα τεκμηρίων που αποτυπώνουν την ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης της ελληνικής πρωτεύουσας.

Στο πλαίσιο της διδακτορικής της διατριβής, συνεργάστηκε με το Εργαστήριο Γιάννη Παππά για την τεκμηρίωση των έργων και του αρχείου του καλλιτέχνη. Το 2018 ανέλαβε την επιμέλεια της συλλογής του Εργαστηρίου Γιάννη Παππά, παραρτήματος του Μουσείου Μπενάκη.

Σχετικές ομιλίες