Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων

Μουσάς Ξενοφών

8 Νοεμβρίου 2023

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:32:27 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1724
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Η έκθεση «LIFE IN SPACE» (Η Ζωή στο Διάστημα) παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τις 19 Οκτωβρίου στο Ολυμπιακό Κέντρο στο Γουδή.

Πραγματοποιείται σε συνεργασία με το “MARSHALL SPACE FLIGHT CENTER” της NASA, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), το “THE U.S. SPACE & ROCKET CENTER” και τον Ιταλικό Διαστημικό Οργανισμό (ASI).

Η έκθεση LIFE IN SPACE προσφέρει στους επισκέπτες μια μοναδική ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τη συναρπαστική ιστορία της κατάκτησης του διαστήματος από τον άνθρωπο, καθώς και όλη την τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε για το σκοπό αυτό. Μοναδικές κατασκευές, ιστορικά αυθεντικά αντικείμενα-εκθέματα και μια εμπειρία εικονικής πραγματικότητας δημιουργούν μια μοναδική εμπειρία ταξιδιού στο διάστημα για μικρούς και μεγάλους.

Στο πλαίσιο της έκθεσης LIFE IN SPACE διενεργείται σειρά θεματικών ομιλιών από διακεκριμένους Έλληνες επιστήμονες στα πεδία της Αστρονομίας, της Αστροφυσικής, της Διαστημικής Φυσικής και της Κοσμολογίας.

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ο αρχαιότερος γνωστός υπολογιστής προγραμματισμένος με γρανάζια που κάνουν τις απαραίτητες πράξεις ώστε να προβλέπει ουράνια φαινόμενα για κάποιο χρόνο. Υπολογίζει τη θέση του Ήλιου, τη θέση και τις φάσεις της Σελήνης, κατά τη διάρκεια του μήνα. Προβλέπει τις εκλείψεις του Ήλιου και της Σελήνης, πιθανώς την θέση των πέντε γνωστών κατά την αρχαιότητα. Ίσως ήταν ένα αστρονομικό ρολόι, όπως αυτό του Αρχιμήδη και σύμφωνα με τον Πρόκλο που περιγράφει παρόμοια μηχανήματα.

Ο μηχανισμός είναι επιτομή της Πυθαγόρειας φιλοσοφίας, σύμφωνα με την οποία η φύση περιγράφεται, ερμηνεύεται και προβλέπεται σε ορισμένες περιπτώσεις με τα κατάλληλα μαθηματικά, τους νόμους της φύσης, τους οποίους αποκωδικοποιούμε στα μαθηματικά με τα οποία είναι προγραμματισμένος ο αρχαίος υπολογιστής και είναι γραμμένα στα γρανάζια και στο εγχειρίδιο χρήσης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων.

Οι μελέτες του Μηχανισμού των Αντικυθήρων άλλαξαν την ιστορία της τεχνολογίας, των μαθηματικών, των υπολογιστών, των αυτομάτων, της φυσικής και της αστρονομίας, αλλά και της Ελλάδας και του Παγκόσμιου Πολιτισμού.

Αποδείξαμε ότι οι Έλληνες, σε αντίθεση προς τα λεγόμενα από τους ειδικούς μέχρι πριν λίγα χρόνια, είχαν υψηλή τεχνολογία και μάλιστα βασισμένη στις επιστήμες, στα μαθηματικά, στους νόμους της φυσικής.

Τουλάχιστον από την εποχή του Αρχιμήδη υπήρχαν αρκετά παρόμοια μηχανήματα, αστρονομικά ρολόγια-ουράνιες σφαίρες-πλανητάρια και στο Εθνικό Μουσείο της Ισλανδίας υπάρχουν υπολείμματα τριών παρομοίων προς τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων ημερολογιακών ξυλίνων μηχανισμών φτιαγμένων γύρω στο 1780 μ.Χ. Συνεπώς η τεχνολογία και η αστρονομική γνώση και πρακτική υπάρχει διαχρονικά μέχρι τις ημέρες μας.

Οι αρχαιότερες αστρονομικές γνώσεις αποτυπώνονται ήδη στον αστρονομικό προσανατολισμό των αρχαιοτέρων Ελληνικών ορθογωνίων κτιρίων. Αστρονομικός προσανατολισμός χρησιμοποιείται κατά την κατασκευή ορθογωνιων κτηρίων ήδη από την πρώτη και δεύτερη φάση του Σέσκλου. Έτσι φαίνεται ότι τα κτίρια του Σέσκλου είναι τα αρχαιότερα παγκοσμίως με αστρονομικό προσανατολισμό. Ομοίως, όλα τα Ελληνικά και Ρωμαϊκά θέατρα σε όλη τη Μεσόγειο, από την Ιβηρική μέχρι την Πέτρα και το Αφγανιστάν, όπως αποδεικνύουν οι μελέτες μας.

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι πρόγονος όλης της υψηλής τεχνολογίας. Τα bit και byte του υπολογιστή μας έχουν τις ρίζες τους σε αυτόν τον μηχανισμό και βασίζονται στις ίδιες αρχές και πρακτικές. Τα μαθηματικά που δίνουν την θέση της Σελήνης και πιθανώς του Ηλίου και των πλανητών είναι ακριβώς τα ίδια που το τηλέφωνό μας μετατρέπει την φωνή μας και την στέλνει στον συνομιλητή μας και αντιστρόφως.

Οι μελέτες μας ανέδειξαν τον μηχανισμό ο οποίος με την διάχυση των γνώσεων έγινε γνωστός σε όλο τον Κόσμο. Οι δράσεις διάχυσης με δημοσιεύσεις, ομιλίες, εκθέσεις (διαθέσιμες σε 15 γλώσσες και οι οποίες έγιναν και γίνονται σε όλο τον Κόσμο) προβάλλουν την Ελλάδα μέσω του Μηχανισμού των Αντικυθήρων.

Τι διδάσκει η έκθεση.

Συνοπτικά:

1) Ο μηχανισμός αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι κατανοούσαν την αιτιότητα από την αρχαιότητα,

2) αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν νόμοι της φυσικής,

3) ότι οι νόμοι της φυσικής εκφράζονται μόνο με τα κατάλληλα μαθηματικά (Πυθαγόρας, Πλάτωνας),

4) ότι τα μαθηματικά μπορούν να εκφραστούν με συρμούς γραζανιών που επιτρέπουν στους ανθρώπους να δημιουργήσουν τον πρώτο υπολογιστή και να επιτελούν υπολογισμούς αυτομάτως και με ακρίβεια.

5) Ο μηχανισμός και η σχετική έκθεση δείχνει ότι οι Έλληνες αναπτύσσουν την υψηλή τεχνολογία στην αρχαιότητα, σε αντίθεση με ότι πιστεύεται γενικά.

6) Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι μια εξαιρετική εκπαιδευτική συσκευή για τη διδασκαλία μοντελοποίησης των φυσικών φαινομένων.

7) Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι το καλύτερο εκπαιδευτικό όργανο για τη διδασκαλία της Ελληνικής Φιλοσοφίας και ιδιαίτερα της Πυθαγόρειας.

8) Διδάσκει ελληνική ιστορία.

9) Εμπνέει τους νέους δείχνοντας ότι οι άνθρωποι μπορούν να θέσουν δύσκολους στόχους, που μπορούν να επιτύχουν με κατάλληλο προσεκτικό σχέδιο και σκληρή δουλειά.

Χαρακτηριστικό είναι ότι γράφτηκαν χιλιάδες άρθρα, έγιναν χιλιάδες τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές και εκατοντάδες χιλιάδες (!) ταινίες με αποκορύφωμα την τελευταία ταινία του Indiana Jones.

(Σημείωμα του ομιλητή)

Μουσάς Ξενοφών Καθηγητής Φυσικής Διαστήματος, Τμήμα Φυσικής, ΕΚΠΑ

Ο Δρ. Ξενοφών Μουσάς είναι αστρονόμος, καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ένας από τους πρωταγωνιστές της μελέτης του αρχαιότερου υπολογιστή, του Μηχανισμού των Αντικυθήρων.

Έχει διατελέσει Αναπληρωτής Προέδρου τμ. Φυσικής Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής, μέλος της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάσθηκε επί έτη ως research Fellow, research assistant, senior visiting research Fellow στο Imperial College of Science Technology and Medicine του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μεξικού, στο Αστεροσκοπείο Παρισίων και το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για το Ηλιακό Σύστημα στη Γερμανία. Συμμετέχει σε διαστημικά πειράματα της NASA και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (όπως στην διαστημική αποστολή STEREO και WIND στα πειράματα WAVES).

Έχει λάβει τιμητική διάκριση από την Αμερικανική Ένωση Γεωφυσικών (American Geophysical Union, Βοστώνη, 2001), όπως επίσης και το βραβείο της NASA το 2009, για συμμετοχή στην διαστημική αποστολή Οδυσσέας.

Σχετικές ομιλίες