Η ποίηση, λίγο πριν λίγο μετά το 1821, και ο νεοελληνικός διαφωτισμός

Ο Νίκος Α. Κούκης (Κονίστρες Ευβοίας, 1964) είναι φιλόλογος-ιστορικός. Υπηρετεί στην ιδιωτική εκπαίδευση, στα Εκπαιδευτήρια Δούκα, από το 1989 και είναι Υπεύθυνος Λυκείου από το 2004. Οργανώνει και συμμετέχει ως ομιλητής-εισηγητής σε πλήθος σεμιναρίων/συνεδρίων με θέματα ιστορικά -και ιδιαίτερα του Νεώτερου Ελληνισμού- γλωσσικά και πολιτιστικά. Διοργανώνει σε συνεργασία με πολιτιστικούς φορείς (Οικουμενικό Πατριαρχείο, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, Νομισματικό Μουσείο) μαθητικά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό -ιδιαίτερα όπου υπάρχει ομογενειακός ελληνισμός (Κωνσταντινούπολη, Τεργέστη, Λευκωσία)- με μεγάλη επιτυχία. Υπηρέτησε επί τρία χρόνια ως άμισθο μέλος του Δ.Σ. του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών και επί δύο χρόνια του Δ.Σ. του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού. Από τον Ιούνιο του 2020 είναι πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού. Είναι παντρεμένος κι έχει δύο γιους.

Προσωπικό ιστολόγιο του Νίκου Α. Κούκη

Ο Γιώργος Χουλιάρας (Εικονομαχικά, 1972, Δρόμοι της μελάνης, 2005, Λεξικό αναμνήσεων, 2013) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη (1951) και έζησε πολλά χρόνια στη Νέα Υόρκη, πριν επιστρέψει από το Δουβλίνο στην Αθήνα, ενώ το 2014 τιμήθηκε με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για την καινοτόμο γραφή του και το σύνολο του έργου του. Έχει εργαστεί ως πανεπιστημιακός λέκτορας στις ΗΠΑ, ανταποκριτής, Σύμβουλος Επικοινωνίας ελληνικών διπλωματικών αποστολών και σύμβουλος διεθνών πολιτιστικών φορέων. Υπήρξε συνιδρυτής των περιοδικών Τραμ και Χάρτης και επιμελητής λογοτεχνικών και επιστημονικών εκδόσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Σημαντικό μέρος της δουλειάς του έχει δημοσιευτεί στα αγγλικά και σε μεταφράσεις σε άλλες γλώσσες. Έχει εκλεγεί δύο φορές Πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Η Έλενα Χουζούρη έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές και μια συγκεντρωτική των ποιημάτων της [2011]. Στην πεζογραφία εμφανίστηκε το 2004 με το μυθιστόρημα «Σκοτεινός Βαρδάρης» [ Κέδρος -νέα κυκλοφορία από τις εκδόσεις Πατάκη το 2019]- και ακολούθησαν τα μυθιστορήματα: «Πατρίδα από βαμβάκι» [Κέδρος], «Δύο φορές αθώα» [Κέδρος] και «Ο θείος Αβραάμ μένει πάντα εδώ» [Πατάκης]. Το 2001 κυκλοφόρησε η συγκεντρωτική έκδοση «Εξ αγχιστείας» [Γαβριηλίδης], με κριτικές και δοκίμια της για την ποίηση, το 2012 επανακυκλοφόρησε η ανανεωμένη μελέτη της «Η Θεσσαλονίκη του Γιώργου Ιωάννου» [Επίκεντρο] και το 2020 η μελέτη της «Η στρατιωτική ζωή στην νεοελληνική λογοτεχνία» [Επίκεντρο]. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, στο Δ.Σ της οποίας, χρημάτισε Αντιπρόεδρος [2009-2011], Γενική Γραμματέας [2011-2013] και από το 2019 μέλος.

Ο Γιάννης Ξούριας γεννήθηκε το 1971. Σπούδασε Νεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή. Μελέτες και άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε σύμμεικτους τόμους, πρακτικά συνεδρίων και περιοδικά. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη λογοτεχνία και την ποιητική θεωρία του 18ου- 19ου αι., στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό, στην διαπλοκή της λογοτεχνίας με την ιδεολογία, και στην βιβλιογραφία-βιβλιολογία και ιστορία του ελληνικού βιβλίου. Είναι Επίκουρος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Επιλογή δημοσιευμάτων:
- Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων: Το φιλολογικό του έργο (Η θεωρία των «γραμματικών τεχνών»), Ίδρυμα Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής, Αθήνα 2007.
- [σε συνεργασία με τη Στέση Αθήνη] Νεοελληνική Γραμματεία 1670-1830, Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, Αθήνα 2015.
- Ανεβαίνοντας τον Ελικώνα. Για την ποίηση του γένους την εποχή του νεοελληνικού Διαφωτισμού, Gutenberg, Αθήνα 2018.
- Ανδρέας Κάλβος, Έργα, τ. Γ': Ποικίλα. Ανθολογίες-γραμματικές-μεταφράσεις, επιστημονική επιμέλεια Δημήτρης Δ. Αρβανιτάκης, εισαγωγικές μελέτες Δημ. Δ. Αρβανιτάκης, Γιαννούλα Γιαννουλοπούλου, Νίκος Κ. Κουρκουμέλης, Γιάννης Ξούριας, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2020 (Εισαγωγικές μελέτες: «Η μετάφραση του Βιβλίου των δημοσίων προσευχών [του Samuel Bagster]», σ. 67-147• «Η μετάφραση του Περί δογμάτων, διοικήσεως και ιερουργιών της Αγγλικής εκκλησίας του John Cosin», σ. 163-172• «Η μετάφραση του Ποία κατά τους αρχαίους η κυριαρχία του Πάπα του James Meyrick», σ. 173-176. Εκδοτική επιμέλεια: [Samuel Bagster], Βιβλίον των δημοσίων προσευχών (1820), σ. 278-633• John Cosin, Περί δογμάτων, διοικήσεως και ιερουργιών της Αγγλικής εκκλησίας (1856), σ. 646-721• James Meyrick, Ποία κατά τους αρχαίους η κυριαρχία του Πάπα (1861), σ. 722-773).

Ο Γιάννης Κόκκωνας (Καστρί Κυνουρίας, 1956) είναι φιλόλογος και ιστορικός, ειδικευμένος στην ιστορία του βιβλίου και στη βιβλιολογία. Έχει μελετήσει και όψεις της ιστορίας της ελληνικής εθνικής ιδέας, του ελληνικού εθνικού κινήματος και της επανάστασης του 1821, των ιδεολογικών συγκρούσεων για τη γλώσσα κατά την περίοδο του Διαφωτισμού, και της δημόσιας εκπαίδευσης στα πρώτα χρόνια της ζωής του ελληνικού κράτους. Δίδαξε φιλολογικά μαθήματα σε δημόσια λύκεια από το 1981 ως το 2002 και από το 2003 είναι καθηγητής στο Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Πρόσφατα εξέδωσε τα Απομνημονεύματα του καραγκιοζοπαίχτη Σωτήρη Σπαθάρη.

Η Κατερίνα Τικτοπούλου είναι πτυχιούχος Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ιταλικής Φιλολογίας του πανεπιστημίου "La Sapienza" της Ρώμης και διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διδάσκει Νεοελληνική Φιλολογία από το 1997 στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Έχει κάνει μαθήματα και διαλέξεις στην Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό και έχει λάβει μέρος σε συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σχεδίασε και επιμελήθηκε την δεύτερη αναθεωρημένη έκδοση των Αυτόγραφων Έργων του Δ. Σολωμού, η οποία αναπτύχθηκε σε δέκα τόμους και ολοκληρώθηκε το 2012.

Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η δημώδης γλώσσα και γραμματεία του 16ου αιώνα, η επτανησιακή λογοτεχνία του 19ου αιώνα, η μορφή και το έργο του Δ. Σολωμού, ζητήματα ψηφιακής λογοτεχνίας και φιλολογίας, αυτοβιογραφίας καθώς και διδασκαλίας της λογοτεχνίας στην εκπαίδευση.

Η Όλια Λαζαρίδου αποφοίτησε από την σχολή του Θεάτρου Τέχνης (Καρόλου Κουν).

Στο Θέατρο Τέχνης, έπαιξε σε τραγωδίες και στον Υπηρέτη δύο αφεντάδων του Γκολντόνι σε σκηνοθεσία Γ.Λαζάνη. Έχει συνεργαστεί με την Έλλη Λαμπέτη στο έργο Φιλουμένα Μαρτουράνο σε σκηνοθεσία Μ. Μπολονίνι. Με το θίασο Τζένης Καρέζη - Κώστα Καζάκου στο έργο Ποιός φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ σε σκηνοθεσία Ζυλ Ντασσέν, με τον οποίο την επόμενη χρόνια συνεργάστηκε ξανά στο Εθνικό Θέατρο στο έργο του Μπέρναρντ Σω, Το σπίτι του Σπαραγμού.

Το 1986 πήγε στη Γαλλία όπου παρακολούθησε μαθήματα στη σχολή του Α.Vitez.

Έχει συνεργαστεί με πολλούς από τους νεώτερους σκηνοθέτες του Θεάτρου και έχει πρωταγωνιστήσει σε δώδεκα ταινίες του νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, για τη συμμετοχή της στις οποίες έχει βραβευτεί τρεις φορές με το κρατικό βραβείο ερμηνείας, πρώτου (δύο φορές) και δεύτερου (μία φορά) γυναικείου ρόλου.

Στην τηλεόραση έχει παίξει τρεις φορές, στις σειρές: Χαμένη Άνοιξη, Ταξίμ και Προδοσία (βραβείο ερμηνείας πρώτου ρόλου σε τηλεοπτική σειρά).

Το 2007 εκδόθηκε η ποιητική της συλλογή με τίτλο «Η καρδιά και ο χωρίς καρδιά, Οι κυρίες του μυαλού».

Έχει σκηνοθετήσει τις παραστάσεις «Ξυπόλητοι στο πάρκο» στο Θέατρο Λαμπέτη και το «Άνοιξον» στο Μέγαρο Μουσικής.

Η Μαριλίτα Λαμπροπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος θεατρολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Επίσης, έχει κάνει σπουδές πιάνου, θεωρητικής μουσικής και σύγχρονου χορού.

Κατά τις σπουδές της στο πανεπιστήμιο, ξεκίνησε τη μαθητεία της στη σκηνοθεσία και στην υποκριτική με καθηγητές τους Μιχαήλ Μαρμαρινό και Αμαλία Μουτούση, με τους οποίους συνέχισε αργότερα τόσο σεμιναριακά, όσο και συνεργαζόμενη μαζί τους, στην ομάδα τους, για τρία χρόνια [Διπλούς Έρως, Θησείον Ensemble, στις παραγωγές Ρομαντισμός, Άμλετ (το δάγκωμα του φιδιού), Ηλέκτρα και στη συμπαραγωγή Εργοτάξιο Σλήμαν του Χ. Γκέμπελς]. Επίσης, παρακολούθησε σεμινάρια της Θερινής Ακαδημίας του Εθνικού Θεάτρου.

Μετά τις σπουδές της, παίζει στο θέατρο (σκηνοθεσίες Μ. Μαρμαρινού, Θ. Παπαγεωργίου, Γ. Χουβαρδά, Σ. Τζουμέρκα, Σ. Ουνκόφσκι, Στ. Τσακίρη κ.α.), σκηνοθετεί (θέατρο Αμόρε, Πειραματική Σκηνή του Εθνικού, Φεστιβάλ Αθηνών, κείμενα Ροϊδη, Πίντερ, Τσβάιχ, κ.α.), πρωταγωνιστεί στον κινηματογράφο (Μια Μέρα τη Νύχτα του Γ. Πανουσόπουλου, Ο Βασιλιάς του Ν. Γραμματικού –απονομή βραβείου Shooting Stars-, Ένας Ήρωας στη Ρώμη του Π. Αγγελόπουλου, Ο Παραμυθάς του Σ. Ετεμάντι, Λάθος Αιώνας του Σ. Νιζήρη κ.α.) και στην τηλεόραση (Τρεις Ευχές, Περί Ανέμων και Υδάτων, Έρωτας Όπως Έρημος, Εραστής Δυτικών Προαστίων, Έρωτας με Επιδότηση ΟΓΑ, Ίχνη, Φάρος, ο Τελευταίος Άρχοντας των Βαλκανίων, Επτά Θανάσιμες Πεθερές κ.α.).

Έχει μεταφράσει για το θέατρο (Όχι Εγώ του Σ. Μπέκετ, Ο Επιστάτης του Χ. Πίντερ, Σκακιστική Νουβέλα του Στέφαν Τσβάιχ, Ο Αόρατος Ηθοποιός του Γιόσι Όιντα, κ.α.).

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στο Φυσικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου, στη Δραματική Σχολή του Π. Κατσέλη και στο Κέντρο Αρχαίου Δράματος της Ασπασίας Παπαθανασίου.

Οι πρώτες του εμφανίσεις στη σκηνή ήταν, ως σπουδαστής, με τις παραστάσεις του Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου “Τίμων ο Αθηναίος” του Σαίξπηρ με τον Δ. Χορν και “Θεσμοφοριάζουσες” του Αριστοφάνη - σκηνοθεσίες Λ.Τριβιζά.

Από το 1980 μέχρι σήμερα έχει ερμηνεύσει σημαντικούς ρόλους σε έργα Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη, Αριστοφάνη, Ηρώνδα, Σαίξπηρ, Μολιέρου, Καλντερόν, Γκολντόνι, Μπωμαρσαί, Μαριβώ, Γκαίτε, Σίλλερ, Κλάιστ, Λέσινγκ, Ντοστογιέφσκι, Οστρόφσκι, Στρίντμπεργκ, Ίψεν, Πιραντέλο, Μίλερ, Τσβάιχ, Μπρεχτ, Πίντερ, Μπέκετ, Σίμελφενιχ, Διαλεγμένου, Δημητριάδη, Ταχτσή, Μανιώτη κ.α., σε σκηνοθεσίες Λ. Βογιατζή, Θ. Μοσχόπουλου, Ν. Μαστοράκη,
Στ. Ντουφεξή, Γ. Χουβαρδά, Μ. Κακογιάννη, Στ. Λιβαθινού, Μ. Μαρμαρινού, Στ. Φασουλή,
Ν. Μιλιβόγεβιτς, Ν. Κοντούρη, Ε. Σκότη, Κ. Νταλιάνη, Τ. Βουτέρη, Θ. Μουμουλίδη,
Ν. Χατζόπουλου, Ακ. Καραζήση, Κ. Αρβανιτάκη, Γ. Κακλέα, Γ. Μαργαρίτη, A. Αντύπα,
Β. Παπαβασιλείου, Δ. Τάρλοου, Κ. Ευαγγελάτου, Αλ. Κοέν, Μ. Λαμπροπούλου κ.α.

Συνεργάστηκε με τον Δ. Παπαϊωάννου στην παράσταση “Για Πάντα” της Ομάδας Εδάφους.

Δίδαξε υποκριτική στη σχολή του Κ. Καζάκου και στην “Αρχή” της Ν. Καρά.

Σκηνοθέτησε το Norway Today στο Θέατρο Αμόρε.

Έπαιξε στις ταινίες “Οι ιστορίες μιας κερήθρας” του Ν. Βεργίτση, “Στη Σκιά του Φόβου” και “Ουτοπία” του Γ. Καρυπίδη, “Βροχή” του Σ. Τζουμέρκα, “Θα το μετανιώσεις” της Κ. Ευαγγελάκου, “Λίστα Γάμου” του Π. Πορτοκαλάκη, “Ιλουστρασιόν” του Δ. Χαριτόπουλου.

Στην τηλεόραση εμφανίστηκε σε διάφορες σειρές (“Τελευταίοι Εγγονοί”, “Λούφα και Παραλλαγή”, “Ίχνη” , “Άγρια Παιδιά” κ.α.).

Η Σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου γεννήθηκε στην Βέροια.

Σπούδασε στο Εθνικό Ωδείο «Μανώλης Καλομοίρης» στην τάξη της Καίτης Παπαλεξοπούλου, απ’ όπου αποφοίτησε με διάκριση καθώς επίσης και με βραβείο «Άριστης και Διακεκριμένης Εκτέλεσης».

Της χορηγήθηκε η υποτροφία «Μαρία Κάλλας», η οποία της έδωσε την δυνατότητα να πραγματοποιήσει περαιτέρω σπουδές στη Μουσική Ακαδημία της Κολωνίας και αργότερα στο Λονδίνο με την Vera Rosza. Μεταξύ άλλων, έχει ειδικευθεί στο ρεπερτόριο των Γερμανικών Τραγουδιών (Lieder) με την Elisabeth Schwarzkopf.

Η Σόνια Θεοδωρίδου έχει εμφανισθεί στα πιο σημαντικά λυρικά θέατρα της Ευρώπης  όπως η Όπερα της Φρανκφούρτης, Κρατική Όπερα του Βερολίνου, Γερμανική Όπερα του Βερολίνου, Κρατική Όπερα του Αμβούργου, Εθνικό Θέατρο του Μονάχου και της Στουτγάρδης, Théâtre Royal de la Monnaie (Βρυξέλλες), Théâtre Chatelet του Παρισιού, Teatro Communale της Φιρέντζα, Teatro La Fenice της Βενετίας, Theatre της Βασιλείας, Όπερα της Λυόν και του Montpellier, Φεστιβάλ Schwetzingen, Maifestspiele του Βισμπάντεν, Opera House της Budapest, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, Θέατρο Ηρώδου του Αττικού, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, Αρχαίο Θέατρο Δελφών κ.α., σε πόλεις όπως Άμστερνταμ, Ρόττερνταμ, Βερολίνο, Κολωνία, Νέα Υόρκη, Salt Lake City, Ζάλτσμπουργκ, Βιέννη κ.α.

Ως σολίστ έχει δώσει πολυάριθμες συναυλίες και ρεσιτάλ τραγουδιού στην Κολωνία (Φιλαρμονική Κολωνίας), Βουδαπέστη (Ακαδημία Franz Liszt), Ιταλία (Reggio Emilia), Ισραήλ (Φιλαρμονική Tel Aviv), Λισσαβώνα (Colosseum), Τόκυο, Φρανκφούρτη (Alte Oper), Μόναχο (Gasteig) και έχει συνεργαστεί με διάσημους μαέστρους και ορχήστρες όπως οι Wolfgang Sawallisch, Zubin Mehta, Sir Neville Mariner, Antonio Pappano, Rene Jacobs, Christoph von Dohnanyi, Gerd Albrecht, Garry Bertini, Ivan Fischer , Marcello Viotti, Helmut Rilling, Andras Schiff, Frans Bruggen με την Orchestra of the Age of the Enlightenment, Concerto Köln, την Φιλαρμονική της Βιέννης και άλλες.

Το κλασικό της ρεπερτόριο συμπεριλαμβάνει μερικούς από τους πιο σημαντικούς ρόλους όπερας, όπως οι Fiordiligi (Έτσι Κάνουν Όλες), Elvira (Don Giovanni), Pamina (Ο Μαγικός Αυλός), Alcina (Alcina), Violetta (Η Τραβιάτα), Gilda (Ριγκολέττο), Angelica (Suor Angelica), Mimi (Οι Μποέμ), Euridice (Ορφέας και Ευρυδίκη του Gluck), Salud (Η Σύντομη Ζωή), Fiorilla (Il Turco in Italia), Corinna (Il viaggio a Reims), Giulietta (I Capuletti e i Montecchi), Maria Stuarda (Maria Stuarda), Cleopatra (Ιούλιος Καίσαρας), Jenny (Mahagonny), Santuzza (Cavalleria Rusticana) κ.ά.

Έχει κυκλοφορήσει δύο CD με όπερες, την “La Calisto” του Cavalli (Harmonia Mundi) και την “Conrois and his copies” του Περικλή Κούκου. Επίσης τα CD «Η Σόνια Θεοδωρίδου συναντά τον Μάνο Χατζηδάκι» (Σείριος, “Ρεσιτάλ”) (Σείριος – Οδός Πανός), Γιάννης Μαρκόπουλος «Αναγέννηση» (Κίνησις), Θάνος Μικρούτσικος “Warna” (Arcardia), Χάρης Περσίδης “Storiae d’ Amor” (Eros), ‘’Arie Antiche‘’ (Legend Classics), "Sonia Thedoridou sings Jacques Brel" (Et'cetera), Θανάσης Μωραϊτης  ‘’ Pictures for the sadness of the blonde girls and of Eleni’’ (EMI Classics), Γιάννης Κωνσταντινίδης ‘’30 Songs’’ (The Human Voice), ‘’Songs from the Big Screen” (The Human Voice), Αθανάσιος Σίμογλου “Cavafy – Shades of Love...” (The Human Voice), Μίμης Πλέσσας ’’ Anthology’’ (The Human Voice), Αθανάσιος Σίμογλου “Cavafy II – Return ” (The Human Voice).

Το 2010 ίδρυσε μαζί με τον σύζυγο της Μαέστρο Θεόδωρο Ορφανίδη την Οrchestra Mobile, ενώ ένα χρόνο αργότερα την Ηuman Voice, την δική τους δισκογραφική εταιρία.

Τον Ιούνιο του 2014 ανακίνησε εκ νέου το ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα με τον σύζυγο της, όταν μπήκαν μαζί στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου προκειμένου να κάνουν μια σιωπηλή διαμαρτυρία, ανακινώντας εκ νέου το ζήτημα και κερδίζοντας ταυτόχρονα την συμπαράσταση της παγκόσμιας καλλιτεχνικής κοινότητας.