Από την κλινική εμπειρία

Στο πλαίσιο της ημερίδας "Η προοπτική της κοινής ανατροφής παιδιών. Καταπολέμηση της γονικής αποξένωσης χάριν του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού" Έλληνες και ξένοι ακαδημαϊκοί αναπτύσσουν:

α. το γεγονός ότι η κοινή ανατροφή αναδύεται ως κανόνας τόσο στις οικογένειες με δύο γονείς όσο και μετά τον τυχόν χωρισμό / διαζύγιο,

β. τη σημασία των ευθυνών έναντι των "δικαιωμάτων" και

γ. την ιδέα ότι η κοινή ανατροφή παιδιών είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση του προβλήματος καθώς και αυτό που ικανοποιεί καλύτερα τις ανάγκες και το συμφέρον του παιδιού.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΓΟΝΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ

Από την κλινική εμπειρία

Η συνεπιμέλεια πρέπει πλέον, με βάση τα δικαιώματα των παιδιών και των γονέων, να αποτελεί τον βασικό άξονα αποφάσεων όλων των διαζυγίων. Επιστημονικές έρευνες έχουν καταδείξει ότι τα παιδιά με αποκλεισμένο τον ένα γονέα από τη ζωή τους επηρεάζονται αρνητικά άμεσα αλλά κυρίως σε βάθος χρόνου όσον αφορά τη σωματική και ψυχική υγεία και την κοινωνική συμπεριφορά.

Με την συνεπιμέλεια διατηρείται η οικογένεια ως σύστημα φροντίδας του παιδιού και δεν δημιουργείται το ζευγάρι του «καλού» και συχνά «θυσιαζόμενου» γονέα που φροντίζει το παιδί, έχοντας από αυτό την απαίτηση της «αναγνώρισης» της θυσίας με την πλήρη αφοσίωση, και του στιγματισμένου «κακού» και «εγωπαθούς» που «εγκατέλειψε» το παιδί και άρα «πρέπει» και το παιδί, κατ’ απαίτηση του «καλού» γονέα να τον απορρίψει.

Για την απόδοση της συνεπιμέλειας πρέπει να εγκαταλειφθούν οι αντιεπιστημονικές απόψεις σχετικά με την «βιοκοινωνική υπεροχή» της μητέρας όσον αφορά το νήπιο και το μικρό παιδί. Η σύγχρονη έρευνα διακρίνει τις λειτουργίες ως «μητρική» και «πατρική» και έχει αποδείξει ότι εν δυνάμει και τα δύο φύλα είναι ικανά για την επιτέλεση αυτών των λειτουργιών. Είναι χρέος των δικαστικών αρχών και, ίσως σε ειδικές περιπτώσεις και των υπηρεσιών κοινωνικής προστασίας των παιδιών, με βάση τις ικανότητες και την επιθυμία των γονέων ως προς τις παραπάνω λειτουργίες, να αποφασίζονται τα επιμέρους ζητήματα της συνεπιμέλειας.

Οι όροι της συνεπιμέλειας οφείλουν να αναπροσαρμόζονται σταδιακά με βάση την αναπτυξιακή πορεία του παιδιού, την ψυχοκοικωνική κατάσταση των γονέων και το επίπεδο της επικοινωνίας και συνεργασίας τους. Η συνεπιμέλεια είναι μερικές φορές δύσκολο έργο, και ίσως οι γονείς να χρειασθούν την διαμεσολάβηση ενός ειδικού, έργο που δομείται αργά αλλά εφόσον επιτυγχάνεται έχει θετικά αποτελέσματα για την εξέλιξη της προσωπικότητας όχι μόνον των παιδιών αλλά και των ίδιων των γονέων. Στην εξέλιξη αυτού του έργου τα παιδιά δεν πρέπει να θεωρούνται ως παθητικοί δέκτες των δράσεων των γονέων αλλά ως ενεργητικά συμμετέχοντες στην επιτυχία του «προγράμματος». Μη μπαίνοντας σε διλήμματα «διχασμού», δημιουργώντας σταδιακά ουσιαστική και διαφοροποιημένη μεταξύ τους σχέση παιδιά και γονείς διατηρούν ένα «ειδικό» αλλά λειτουργικό σχήμα και παίρνουν ένα ουσιαστικό μάθημα ζωής σχετικά με την επίλυση προβλημάτων που συχνά στη σύγχρονη κοινωνία του ανταγωνισμού, του ατομικισμού και της αποξένωσης τίθενται ως προβλήματα «ειδικών συνθηκών» .