Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η αφήγηση της Μεσογείου

Σωτηροπούλου Έρση, Τάσιος Θεοδόσης, Μάρκαρης Πέτρος, Βασιλικός Βασίλης, Perotti Simone, De Giovanni Maurizio, Nardini Stefania, Neri Francesco

28 Φεβρουαρίου 2023

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:13:49 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 704

Το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο, την Τρίτη 28 Φεβρουαρίου, διοργάνωσε ένα συναρπαστικό ταξίδι ανακάλυψης της Μεσογείου μέσα από την πλούσια λογοτεχνική και πολιτιστική κληρονομιά της με θέμα Η αφήγηση της Μεσογείου.

Ποιές είναι οι ιστορίες της Μεσογείου; Υπάρχει μια μεσογειακή λογοτεχνία, όπως ακριβώς υπάρχει μια ισπανοαμερικανική ή αγγλοαμερικανική ή από κάθε ήπειρο; Και ποια είναι η φύση της ιταλικής και ελληνικής συμβολής σε αυτή τη λογοτεχνία;

Είναι δύσκολο να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, υπερβολικά γενικόλογα και φιλόδοξα. Ερωτήματα που δεν μπορούν να απαντηθούν σε αυστηρά ιστορικό-λογοτεχνικό πλαίσιο. Το βέβαιο όμως είναι ότι, από τον Όμηρο μέχρι τον τελευταίο νέο πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα που θα βρούμε αύριο στα βιβλιοπωλεία, η Μεσόγειος δεν αρκέστηκε απλώς να συμμετάσχει στο μεγάλο παγκόσμιο καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό ταξίδι. Έθεσε δυναμικά σε κίνηση αυτή την πορεία, όχι από μόνη της, αλλά ως μία εκ των βασικών πρωταγωνιστών.

Και όπως δεν είναι καθόλου εύκολο, σύμφωνα με τον Ferdinand Braudel, να ορίσουμε ποια είναι η Μεσόγειος, πού αρχίζει και πού τελειώνει, με τον ίδιο τρόπο, το να μιλάμε για τις «ιστορίες της Μεσογείου» μοιάζει με μια πρόκληση δυσανάλογη, απατηλή, και όμως γοητευτική και πλούσια. Και για το λόγο ότι ο χάρτης των μεσογειακών περιπετειών θα μπορούσε να περιγράψει ένα πολύ μεγάλο μέρος της ζωής του άνδρα και της γυναίκας σε αυτόν τον κόσμο.

Όλα φαίνεται να ξεκίνησαν από τη θάλασσα, με την Οδύσσεια, τα Αργοναυτικά, την Αινειάδα. Ιστορίες πολέμου, αγάπης, μετανάστευσης, ιδανικών πολιτειών, διασώσεων, παγίδων, ελπίδων, τραγωδιών, ευτυχών καταλήξεων. Εκείνος ο κόσμος είχε ακόμα τους Θεούς, το Ιερό ήταν ο πρωταγωνιστής του, τα ονόματα των ανθρώπων καθόριζαν τη φύση τους και αντηχούσαν στην αιωνιότητα. Οι ιστορίες της Μεσογείου γεννήθηκαν πριν από τα βιβλία, πριν από την τυπογραφία, πριν από την επικοινωνία και γι’ αυτόν τον λόγο.

Και σήμερα; Οι μεγάλες προκλήσεις για την επιβίωση δεν βρίσκονται ακόμη στο προσκήνιο; Στο ακρωτήριο Μαλέα, όπου ο Οδυσσέας έχασε τη ρότα του καθώς ξεκινούσε για το τεράστιο ταξίδι του, σήμερα τα πλοία των μεταναστών που επίσης καταφτάνουν από την Ανατολία ελπίζουν να φτάσουν στην Ιθάκη τους και πολύ συχνά, όπως ο πανούργος ναυτικός, χάνονται. Αν ο άνθρωπος όμως, μετά από χιλιετίες, εξακολουθεί να αναμετράται με τα ίδια τέρατα, ποιος ο λόγος να αφηγείται τις λογοτεχνικές περιπέτειές του;

Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από μια πολύ μεγάλη πρόκληση για να δημιουργηθεί ένας μεσογειακός διάλογος, πλούσιος και ωφέλιμος για τον άνθρωπο, τις περιπέτειές του, τις ιστορίες που τον αφηγούνται σήμερα όπως και χθες.

Συμμετέχουν:

- Έρση Σωτηρόπουλου - Ανησυχία, αναζήτηση, αισθαντικότητα. Η μαρτυρία του Κωνσταντίνου Καβάφη

- Θεοδόσιος Τάσιος - Πώς η ανατολική ακτή της Μεσογείου γέννησε την επιστήμη από την τεχνολογία

- Πέτρος Μάρκαρης - Η Αθήνα ως μεταφορά της Μεσογείου; Το ερευνητικό βλέμμα του Χαρίτου στις πόλεις της Μεσογείου

- Βασίλης Βασιλικός - Ο άνθρωπος της Μεσογείου μεταξύ αντίστασης και φυγής, μεταξύ εξόδου και εξορίας

- Simone Perotti - Το μεσογειακό μοντέλο. Μια ιστορία που δεν έχει γραφτεί ακόμα

- Maurizio De Giovanni - Το νουάρ της Μεσογείου. Ο ήρωας της μεσογειακής λογοτεχνίας είναι ένας επιθεωρητής;

- Stefania Nardini - Μασσαλία: Από τον μύθο της συνάντησης στην αρνούμενη Μεσόγειο

Σωτηροπούλου Έρση Συγγραφέας

Η Έρση Σωτηροπούλου γεννήθηκε στην Πάτρα, σπούδασε φιλοσοφία και πολιτιστική ανθρωπολογία στη Φλωρεντία και εργάστηκε ως μορφωτική σύμβουλος στην ελληνική πρεσβεία στη Ρώμη. Έχει γράψει ποιήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα κι έχει ασχοληθεί με την οπτική και τη συγκεκριμένη ποίηση. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία (με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας και με το Βραβείο του Περιοδικού Διαβάζω για το μυθιστόρημα Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές, με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημα Εύα, που ήταν επίσης υποψήφιο στη γαλλική του έκδοση για το Ευρωπαϊκό Βραβείο, και με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τη συλλογή διηγημάτων Να νιώθεις μπλε, να ντύνεσαι κόκκινα). Το μυθιστόρημα Τι μένει από τη νύχτα απέσπασε στη Γαλλία το Prix Méditerranée Étranger 2017 (Ce qui reste de la nuit, εκδ. Stock, μετάφραση Gilles Decorvet). Το βιβλίο ήταν επίσης υποψήφιο για το γαλλικό βραβείο FEMINA.

Έργα της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, ισπανικά, σουηδικά, βουλγαρικά και ιταλικά.

Τάσιος Θεοδόσης Ομότιμος Καθηγητής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου - Επίτιμος Πρόεδρος, Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία - Πρόεδρος, Εταιρεία για τη Διερεύνηση της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒυΤ)

Ο Καθηγητής Θεοδόσης Τάσιος γεννήθηκε στην Καστοριά. Πήρε το δίπλωμα του Πολιτικού Μηχανικού από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1953) και συνέχισε τις σπουδές του στο Centre d'Etudes Superieures ITBTB, στο Παρίσι, για ένα χρόνο. Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Ε.Μ.Π. το 1958. Εξελέγη Επιμελητής του Ε.Μ.Π. (1958) και στη συνέχεια Έκτακτος Μόνιμος Καθηγητής (1964) και Τακτικός Καθηγητής (1969). Ίδρυσε το Εργαστήριο Οπλισμένου Σκυροδέματος του Ε.Μ.Π. και το διεύθυνε μέχρι την αποχώρησή του (1997). Δίδαξε ακόμα στα Πανεπιστήμια της Βαγδάτης (1979), της Σαγκάης (1982), της Νανκίν (1985), της Παβίας (1986) και στο College International des Sciences de Construction Paris (1979-1989).

Εξέχουσα μορφή στην επιστημονική και επαγγελματική ζωή της χώρας, υπήρξε δάσκαλος χιλιάδων μηχανικών, δημοσίευσε εκατοντάδες επιστημονικές εργασίες στις περιοχές της Εδαφομηχανικής, της Τεχνολογίας του Σκυροδέματος και της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, ενώ ασχολήθηκε με μια ευρύτατη περιοχή επιστημονικών, τεχνολογικών και εκπαιδευτικών θεμάτων (ευρωπαϊκοί και εθνικοί κανονισμοί, αντισεισμική προστασία, προστασία μνημείων, δημόσια έργα) αλλά και με θέματα Φιλοσοφίας, Παιδείας, Γλώσσας, Ορολογίας, καθώς και με κοινωνικά θέματα ως συντάκτης Επιφυλλίδων στον ημερήσιο και εβδομαδιαίο Τύπο.

Είναι ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος πολλών ελληνικών Επιστημονικών Ενώσεων, μέλος αμερικανικών και ευρωπαϊκών Ενώσεων, ενώ διετέλεσε Πρόεδρος της RILEM (1977-78), της CEB (1983-87), του «Model Code 90» (1987-91), Σύμβουλος των Ηνωμένων Εθνών και Εμπειρογνώμων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Απέσπασε πολλές τιμητικές διακρίσεις. Είναι Επίτιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νανκίν (1985), Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Λιέγης (1986), Fellow του American Concrete Institute (1986), Επίτιμος Πρόεδρος της CEB (1988), Επίτιμο Μέλος της RILEM (1989), της CIAS (1998), του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (1999), της CICOP (2001), Επίτιμος Διδάκτωρ του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου (2001), Μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Τορίνο (2004), Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (2004) και Επίτιμο Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ορολογίας (2008). Τιμήθηκε, επίσης, με το Μετάλλιο της Πόλεως των Παρισίων (1986).

Είναι Πρόεδρος της Εταιρείας για τη Διερεύνηση της Αρχαοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒυΤ).

Μάρκαρης Πέτρος Συγγραφέας

Γεννήθηκε το 1937 στην Κωνσταντινούπολη. Ζει στην Αθήνα. Σπούδασε οικονομικά στη Βιέννη (Αυστρία). Έχει γράψει θεατρικά έργα (ανάμεσά τους την "Ιστορία του Αλή Ρέτζο"), καθώς και σενάρια ελληνικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών, ενώ έχει μεταφράσει έργα πολλών Γερμανών δραματουργών, όπως του Μπρεχτ και του Γκαίτε. Έχει συνεργαστεί με τον σκηνοθέτη Θεόδωρο Αγγελόπουλο στα σενάρια των ταινιών του τελευταίου. Έχει εκδώσει πλήθος βιβλίων, μεταξύ των οποίων: Περαίωση, αστυνομικό μυθιστόρημα (Αθήνα 2011), Ληξιπρόθεσμα δάνεια, αστυνομικό μυθιστόρημα (Αθήνα 2010), Παλιά, πολύ παλιά, αστυνομικό μυθιστόρημα (Αθήνα 2008), Κατ’ εξακολούθηση, αυτοβιογραφικές ιστορίες (Αθήνα 2006), Βασικός Μέτοχος, αστυνομικό μυθιστόρημα (Αθήνα 2006), Η Αθήνα πρωτεύουσα των Βαλκανίων, διηγήματα (Αθήνα 2004), Ο Τσε αυτοκτόνησε, αστυνομικό μυθιστόρημα (Αθήνα 2003). Έλαβε μέρος, με διηγήματά του, και στους τέσσερις πρώτους τόμους των Ελληνικών εγκλημάτων (2007, 2008, 2009 και 2011), καθώς και στο συλλογικό τόμο Το στίγμα της εποχής μας (2010). Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 14 γλώσσες. Ο Μάρκαρης χρημάτισε διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου το 2008-2009. Το 2005 του απονεμήθηκε το βραβείο Deutscher Krimipreis (3η θέση στην κατηγορία Διεθνούς Λογοτεχνίας) για το μυθιστόρημά του Live!.

Βασιλικός Βασίλης Συγγραφέας

Ο Βασίλης Βασιλικός (1939-2023) γεννήθηκε στη Θάσο και μεγάλωσε στην Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από τη νομική σχολή του ΑΠΘ και στη συνέχεια μετακόμισε στην Αθήνα προκειμένου να εργαστεί ως δημοσιογράφος. Μετά την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών το 1967 αυτοεξορίστηκε και για τα επόμενα επτά χρόνια έζησε στην Ιταλία, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ (Νέα Υόρκη). Σπούδασε σκηνοθεσία τηλεόρασης στο School of Radio and Television στη Νέα Υόρκη και στο Πανεπιστήμιο Yale. Το 1981 διορίστηκε αναπληρωτής γενικός διευθυντής της κρατικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης, θέση από την οποία παραιτήθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα. Διετέλεσε πρέσβης της Ελλάδας στην ΟΥΝΕΣΚΟ από το 1996 έως το 2004. Εργάσθηκε ως βοηθός σκηνοθέτη σε ξένες παραγωγές, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, σεναριογράφος, επιμελητής σεναρίων, δημοσιογράφος και συγγραφέας. Υπήρξε, επίσης, ερασιτέχνης ηθοποιός.

Ο Βασίλης Βασιλικός ήταν ένας ιδιαίτερα παραγωγικός συγγραφέας και έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Είχε δημοσιεύσει περισσότερα από 120 βιβλία, μεταξύ των οποίων νουβέλλες, διηγήματα, θεατρικά και ποίηση. Τα περισσότερα γνωστά είναι τα: Ο Μονάρχης, Υπάρχουν όνειρα, Οι φωτογραφίες, Το πηγάδι. Το αγγέλιασμα. Το φύλλο, Ο ιατροδικαστής, Το ψαροντούφεκο και Γλαύκος Θρασάκης. Το γνωστότερο έργο του είναι το πολιτικό μυθιστόρημα “Ζ”, το οποίο έχει μεταφραστεί σε 32 γλώσσες και μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά.

Perotti Simone Συγγραφέας - Δημιουργός του Progetto Mediterranea

Ο Simone Perotti γεννήθηκε στο Frascati  (Ρώμη), και μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα στο  Μιλάνο και στη Spezia.

Έχει δημοσιεύσει τα έργα:

  • I Ritmi, 1995
  • Tascabili, 2004
  • Stojan Decu, 2004
  • l’Altro Uomo, (Βραβείο Volpe d’Oro), 2005
Έχει δημοσιεύσει διηγήματα σε λογοτεχνικά περιοδικά, έντυπα και ηλεκτρονικά, και έχει επιμεληθεί καταλόγους για το έργο σημαντικών ζωγράφων. Δημοσιεύει άρθρα και ιστορίες  για τα περιοδικά “Dove”, “Style”, “Yacht & Sail” και έχει δημιουργήσει το πρώτο περιοδικό που έχει ως αντικείμενο τα βιβλία με θέμα τη Θάλασσα (www.sailbook.info, μέσα στον ιστότοπο www.ilmarinaio.com). Είναι παθιασμένος σέρφερ και ιστιοπλόος. Είναι, τέλος, εμπνευστής και δημιουργός του Progetto Mediterranea, ενός σπουδαίου πολιτιστικού και επιστημονικού εγχειρήματος που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ιστοτοπος του Progetto Μediterranea

De Giovanni Maurizio Συγγραφέας
Nardini Stefania Συγγραφέας - Δημοσιογράφος
Neri Francesco Διευθυντής, Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών

Σχετικές ομιλίες

9η Συνάντηση του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» με τα Εταιρικά του Μέλη – 2ο μέρος 01:40:03

Απρ 22, 2023

9η Συνάντηση του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» με τα Εταιρικά του Μέλη – 2ο μέρος

Μπένος Σταύρος Μαρμαρινός Μιχαήλ Γκρέβε Τόμας Παπανικόλας Παναγιώτης Παπαδοπούλου Ιωάννα Σπυριδάκη Μαρίνα Λέφας Γιάννης Γιαννακοπούλου Λυδία Καλογεράκος Άγγελος Μαρτίνου Μαρίνα Αντωνακόπουλος Ροδιανός Raynolds Will Λαμπρινουδάκης Βασίλειος Τσολάκη Άρτεμις Κουτσιανάς Νίκος Λιανού Εύα Δεσύπρη Αθηνά Ιμιρζιάδης Νίκος Σοφικίτου Μαρία

Γλώσσα: Ελληνική