Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Υπήρχε στην Αρχαιότητα η ατμοκίνητη υδραντλία, δηλαδή η αφετηρία της Βιομηχανικής Επανάστασης στην Αγγλία;

Τάσιος Θεοδόσης

4 Μαΐου 2015

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 46:45 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2588
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Η Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία – σημαντικό τμήμα του Αρχαιοελληνικού Πολιτισμού – κορυφώθηκε στην Αλεξάνδρεια κατά την ελληνιστική περίοδο.

Ενα τεράστιας επιστημονικής και (δυνητικώς) παραγωγικής σημασίας, επίτευγμα των Αλεξανδρινών είναι η αεραντλία που κινείται με αιολική ενέργεια – έργον του Ήρωνος του Αλεξανδρινού.

Πρόκειται ίσως για την πρώτη πλήρη μηχανή της Ανθρωπότητας, η οποία μάλιστα δέν κινείται με την ενέργεια δούλων ή ζώων.

Η παρούσα ομιλία έχει σκοπό να δείξει (ιστορικώς και κατασκευαστικώς) οτι η ως άνω μηχανή ήταν και ευχερέστατα τροποποιήσιμη απ’ τους Αλεξανδρινούς, ώστε να γίνει Ατμοκίνητη Υδραντλία. Σ’ αυτήν την τροποποίηση, δέν εισάγομε απολύτως κανένα «νέο» στοιχείο. Χρησιμοποιούμε μόνον τεχνήματα της Ελληνιστικής εποχής. Ουσιαστικώς, η μόνη αλλαγή είναι η αντικατάσταση της αιολικής απ’ τη θερμική ενέργεια, δηλαδή η αντικατάσταση της ανεμοφτερωτής απ’ την αιολοπίλην του ίδιου του Ήρωνος.

Έτσι απλούστατα στήνομε την αλεξανδρινή «Ατμοκίνητη Υδραντλία» – σύμβολο της βιομηχανικής επανάστασης στην Αγγλία του 18ου αιώνα.

Δέν διαθέτομε στοιχεία οτι αυτή η απλούστατη μετατροπή έγινε όντως απ’ τους Αλεξανδρινούς. Άλλωστε, ούτε κι η βιομηχανική επανάσταση πρόλαβε να γίνει στην Αλεξάνδρεια – μια σειρά απο αιτίες προκάλεσαν την ουσιαστική διακοπή της τεχνολογικής καινοτομίας τότε.

Ωστόσο, η παρουσίαση μιας Μηχανής (της οποίας ΟΛΑ τα μέρη είναι Αρχαία), η οποία είναι σε θέση α υ τ ο κ ι ν ή τ ω ς να αντλεί νερό, μετατρέποντας τη θερμική ενέργεια σε οικονομικώς παραγωγική πράξη, καθιστά ακόμη σαφέστερη την τεχνολογική κληρονομιά απ’ την Αρχαία Ελλάδα.
 
Η μελέτη αυτή αποτελεί και το θέμα της νέας εικονοκινητικής ταινίας της ΕΜΑΕΤ, η οποία δημιουργείται με την ευγενική χορηγία της ΔΕΠΑ και θα κυκλοφορήσει σύντομα στο διαδίκτυο.
 

Τάσιος Θεοδόσης Ομότιμος Καθηγητής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου - Επίτιμος Πρόεδρος, Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία - Πρόεδρος, Εταιρεία για τη Διερεύνηση της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒυΤ)

Ο Καθηγητής Θεοδόσης Τάσιος γεννήθηκε στην Καστοριά. Πήρε το δίπλωμα του Πολιτικού Μηχανικού από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1953) και συνέχισε τις σπουδές του στο Centre d'Etudes Superieures ITBTB, στο Παρίσι, για ένα χρόνο. Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Ε.Μ.Π. το 1958. Εξελέγη Επιμελητής του Ε.Μ.Π. (1958) και στη συνέχεια Έκτακτος Μόνιμος Καθηγητής (1964) και Τακτικός Καθηγητής (1969). Ίδρυσε το Εργαστήριο Οπλισμένου Σκυροδέματος του Ε.Μ.Π. και το διεύθυνε μέχρι την αποχώρησή του (1997). Δίδαξε ακόμα στα Πανεπιστήμια της Βαγδάτης (1979), της Σαγκάης (1982), της Νανκίν (1985), της Παβίας (1986) και στο College International des Sciences de Construction Paris (1979-1989).

Εξέχουσα μορφή στην επιστημονική και επαγγελματική ζωή της χώρας, υπήρξε δάσκαλος χιλιάδων μηχανικών, δημοσίευσε εκατοντάδες επιστημονικές εργασίες στις περιοχές της Εδαφομηχανικής, της Τεχνολογίας του Σκυροδέματος και της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, ενώ ασχολήθηκε με μια ευρύτατη περιοχή επιστημονικών, τεχνολογικών και εκπαιδευτικών θεμάτων (ευρωπαϊκοί και εθνικοί κανονισμοί, αντισεισμική προστασία, προστασία μνημείων, δημόσια έργα) αλλά και με θέματα Φιλοσοφίας, Παιδείας, Γλώσσας, Ορολογίας, καθώς και με κοινωνικά θέματα ως συντάκτης Επιφυλλίδων στον ημερήσιο και εβδομαδιαίο Τύπο.

Είναι ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος πολλών ελληνικών Επιστημονικών Ενώσεων, μέλος αμερικανικών και ευρωπαϊκών Ενώσεων, ενώ διετέλεσε Πρόεδρος της RILEM (1977-78), της CEB (1983-87), του «Model Code 90» (1987-91), Σύμβουλος των Ηνωμένων Εθνών και Εμπειρογνώμων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Απέσπασε πολλές τιμητικές διακρίσεις. Είναι Επίτιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νανκίν (1985), Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Λιέγης (1986), Fellow του American Concrete Institute (1986), Επίτιμος Πρόεδρος της CEB (1988), Επίτιμο Μέλος της RILEM (1989), της CIAS (1998), του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (1999), της CICOP (2001), Επίτιμος Διδάκτωρ του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου (2001), Μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Τορίνο (2004), Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (2004) και Επίτιμο Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ορολογίας (2008). Τιμήθηκε, επίσης, με το Μετάλλιο της Πόλεως των Παρισίων (1986).

Είναι Πρόεδρος της Εταιρείας για τη Διερεύνηση της Αρχαοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒυΤ).

Σχετικές ομιλίες