Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Παρουσίαση του βιβλίου των εκδόσεων του Πανεπιστημίου του Princeton "Circles Disturbed: The Interplay of Mathematics and Narrative"

Αραμπατζής Θόδωρος, Δοξιάδης Απόστολος, Μιχαηλίδης Τεύκρος, Σιάλαρος Μιχάλης

13 Ιουνίου 2012

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 84:13 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2206
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /


Tο μύθο των Σούφι με τους τυφλούς που συναντούν έναν ελέφαντα υπενθύμισε στην παρουσίαση του βιβλίου Circles Disturbed: The Interplay of Mathematics and Narrative, ο μαθηματικός και συγγραφέας Απόστολος Δοξιάδης. Οι τυφλοί ψηλαφούσαν τα διαφορετικά μέρη του σώματος του ελέφαντα και παρομοίαζαν, για παράδειγμα, την ουρά του με σχοινί, τα πόδια του με δέντρα, την προβοσκίδα του με σωλήνα, τα αυτιά του με βεντάλιες και τους χαυλιόδοντές του με ακόντια.

Με ανάλογο τρόπο αντιμετώπισαν οι διακεκριμένοι μαθηματικοί, ιστορικοί, φιλόσοφοι, συγγραφείς και καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο τη σχέση των μαθηματικών με την αφήγηση, στο πρώτο συνέδριο της ομάδας ΘAΛΗΣ +  ΦΙΛΟΙ που έγινε το 2005 στη Μύκονο. «Ο καθένας έφερνε στη συζήτηση αυτό που ήξερε καλύτερα», πρόσθεσε ο συγγραφέας.

 H ιδέα του βιβλίου πήρε ξεκάθαρη μορφή στο δεύτερο συνέδριο με το ίδιο θέμα, που διοργάνωσαν το 2007 στους Δελφούς, ο Απόστολος Δοξιάδης, ο αμερικανός μαθηματικός, καθηγητής του Harvard, Βarry Mazur και η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ.

Στον Απόστολο Δοξιάδη και στον Barry Mazur ανήκει, άλλωστε, και η επιμέλεια της καλαίσθητης έκδοσης των εκδόσεων του Πανεπιστημίου του Princeton, με τη συμμετοχή κορυφαίων επιστημόνων από όλο τον κόσμο: Amir Alexander, Peter Galison, Federica La Nave, Colin McLarty, Michael Harris, Barry Mazur, Timothy Gowers, Bernard Teissier, David Corfield, Απόστολος Δοξιάδης, G.E.R. Lloyd, Arkady Plotnitsky, David Herman, Uri Margolin, Jan Christoph Meister.

Η παρουσίαση του βιβλίου έγινε την Τετάρτη 13 Ιουνίου στις 8 το βράδυ στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, στην αίθουσα του Cotsen Hall. Τo Princeton Club of Greece και η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ ήταν οι διοργανωτές της εκδήλωσης. Ο πρόεδρος του Συλλόγου των Αποφοίτων του Princeton Aλέξης Φυλακτόπουλος, ανέβηκε πρώτος στο βήμα και καλοσώρισε το κοινό.

Στη συνέχεια, μίλησαν ο Απόστολος Δοξιάδης, ο Μιχάλης Σιάλαρος από το Birbeck College, University of London, o Θόδωρος Αραμπατζής, αναπληρωτής καθηγητής στο ΜΙΘΕ, Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο μαθηματικός και συγγραφέας Τεύκρος Μιχαηλίδης που ήταν και ο συντονιστής της εκδήλωσης.

 Ο Απόστολος Δοξιάδης (Το Circles Disturbed ως ταξιδιωτικό εγχείρημα: πρώτη αποτύπωση ενός ανεξερεύνητου κόσμου) αναφέρθηκε στην ιστορία της δημιουργίας του τόμου, τον οποίο οραματίστηκε και σχεδίασε μαζί με τον Barry Mazur.

Υπενθύμισε ότι η έκδοση είναι τελικό προιόν των δυο σημαντικών συνεδρίων που έγιναν στην Ελλάδα το 2005 και το 2007 και επεσήμανε τις διαφορετικές προσεγγίσεις του θέματος που συνυπάρχουν στο βιβλίο: την κατανοήση των μαθηματικών μέσα από την εξέταση της ιστορίας τους, την ιστορία των μαθηματικών ως Ιστορία της Επιστήμης, τα μαθηματικά ως βιογραφία μέσα από την εξέταση του βίου των μαθηματικών,  τη γνωσιακή διάσταση των μαθηματικών, τις μαθηματικές αποδείξεις ως αφηγήσεις, το ζήτημα της εκλαϊκευσης, τις βαθύτερες συγγένειες ανάμεσα στα μαθηματικά και την αφήγηση.

 Ο Μιχάλης Σιάλαρος (Από το Μύθο στο Λόγο: Αναζητώντας τα συστατικά χαρακτηριστικά της αρχαίας ελληνικής μαθηματικής σκέψης) έκανε λόγο «για την περίεργη, σχεδόν αιρετική, σχέση μαθηματικών και αφήγησης που αποκαλύπτει το βιβλίο», ενώ με αφορμή τους προβληματισμούς των κειμένων του G.E.R. Lloyd και του Απόστολου Δοξιάδη, επιχείρησε να μεταφέρει τα γόνιμα ζητήματα των απόψεών τους στο ευρύτερο πλαίσιο συζητήσεων της ιστοριογραφίας των ελληνικών μαθηματικών.

 Ο Θόδωρος Αραμπατζής, (Οι κύκλοι της αφήγησης και η ιστορικότητα των μαθηματικών). μίλησε για ένα βιβλίο, «πολυδιάστατο και αρκετά πρωτότυπο», προσπάθησε να αναδείξει την σημασία της αφήγησης στην ιστορικοποίηση των μαθηματικών, και τόνισε: «Οι κύκλοι της αφήγησης μάς δίνουν τη δυνατότητα να καταλάβουμε τα μαθηματικά όχι ως κάτι νεκρό, αλλά ως μια εξελισσόμενη ανθρώπινη δραστηριότητα που αλληλεπιδρά με ποικίλους τρόπους με το περιβάλλον στο οποίο ασκείται».

Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης (Μαθηματική αφήγηση: γραμμική, κυκλοειδής ή τυχαίος περίπατος;) αναφέρθηκε στο ρόλο του ανεκδότου στην ιστορία των μαθηματικών, και στη διαδρομή της αφήγησης ως τυχαίο περίπατο. «Ο τυχαίος περίπατος είναι μια αφήγηση που αρχίζει σ’ ένα τυχαίο σημείο και το επόμενο σημείο επιλέγεται μέσα από μια διαδικασία παραγωγής τυχαιότητας», είπε.  Και πρόσθεσε: «O μπαμπάς όλων των αφηγητών, ο Όμηρος, αυτή την αφήγηση επιλέγει, λέγοντας στη μούσα του να πει απ’ όπου θέλει την ιστορία».

Αραμπατζής Θόδωρος Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Φυσικών Επιστημών, Τμήμα ΜΙΘΕ, ΕΚΠΑ

Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Φυσικών Επιστημών στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε ηλεκτρολόγος μηχανικός στην Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην ιστορία και φιλοσοφία της επιστήμης στο πανεπιστήμιο Princeton.

Υπήρξε μεταδιδακτορικός υπότροφος στο Dibner Institute for the History of Science and Technology στο ΜΙΤ, επισκέπτης ερευνητής στο Max Planck Institute for the History of Science στο Βερολίνο, και επισκέπτης καθηγητής στη L'École des hautes etudes en sciences sociales στο Παρίσι.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην ιστορία και φιλοσοφία των φυσικών επιστημών του 19ου και 20ού αιώνα. Στις δημοσιεύσεις του περιλαμβάνεται το βιβλίο Representing Electrons: A Biographical Approach to Theoretical Entities (University of Chicago Press, 2006).

Δοξιάδης Απόστολος Μαθηματικός, Συγγραφέας

Ο Απόστολος Δοξιάδης σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη και συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Παρίσι. Είναι συγγραφέας αρκετών βιβλίων -μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, δοκίμια- με πιο γνωστά, το πολυβραβευμένο "Ο Θείος Πέτρος και η Εικασία του Γκόλντμπαχ" (Καστανιώτης) το οποίο μεταφράστηκε σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες.

Είναι επίσης, μαζί με τον Χρήστο Παπαδημητρίου, ο δημιουργός του Logicomix (Ίκαρος), του διάσημου graphic novel για τη ζωή του μαθηματικού Μπέρτραντ Ράσελ που κυκλοφορεί σε περισσότερες από 20 χώρες του κόσμου.

Από τις εκδόσεις Princeton University Press κυκλοφορεί, σε επιμέλεια δική του και του καθηγητή στο Χάρβαρντ Barry Mazur, το πρώτο ερευνητικό βιβλίο για τη σχέση μαθηματικών και αφήγησης με τίτλο: Circles Disturbed: The Interplay Between Mathematics and Narrative.

Μιχαηλίδης Τεύκρος Μαθηματικός, Συγγραφέας, Μεταφραστής

O Τεύκρος Μιχαηλίδης είναι Κύπριος μαθηματικός και συγγραφέας που δραστηριοποιείται στο χώρο της «μαθηματικής μυθοπλασίας». Έχει εκδώσει επτά μυθιστορήματα, μια συλλογή αστυνομικών διηγημάτων και τρία βιβλία επιστημονικής εκλαΐκευσης. Ακόμα έχει συμμετάσχει με διηγήματά του σε πολλούς συλλογικούς τόμους. Έργα του έχουν μεταφραστεί σε οκτώ ξένες γλώσσες. Η Γαλλική Δημοκρατία τον έχει τιμήσει με τον τίτλο «Chevalier dans l’ ordre des palmes académiques». Το πρόσφατο μαθηματικό – αστυνομικό του μυθιστόρημα, Εικασία 3ν+1 κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ακόμη έχει μεταφράσει από τα Αγγλικά και τα Γαλλικά 48 βιβλία σχετικά με τα μαθηματικά και την ιστορία των επιστημών. Είναι ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας και της ομάδας ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ.

Ιστοσελίδα του Τεύκρου Μιχαηλίδη

Σιάλαρος Μιχάλης Βirkbeck College, University of London

Ο Μιχάλης Σιάλαρος, έλαβε το πρώτο του πτυχίο από τη ΣΕΜΦ του Πολυτεχνείου και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα ΜΙΘΕ του Πανεπστημίου Αθηνών. Έλαβε το διδακτορικό του – που έχει ήδη συζητηθεί ευρύτατα – από το Βirkbeck College, University of London.

Πρόσφατα έγινε δεκτός ως Postdoctoral Fellow of the British Academy, για το σημαντικότατο project που πρότεινε: την πρώτη μετά τον Heath, δηλαδή την πρώτη σε 104 χρόνια πλήρη σχολιασμένη έκδοση και αγγλική μετάφραση των Στοιχείων του Ευκλείδη.

Σχετικές ομιλίες