Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Οι επιγραφές της Ακροπόλεως

Ματθαίου Άγγελος

22 Απριλίου 2016

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 69:32 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2165
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Στα επιγραφικά κείμενα δημοσίου χαρακτήρος του 5ου και των ἀρχών του 4ου αι. π.Χ. η Ακρόπολις φέρεται ως πόλις. Υπήρξε το πολιτικό και λατρευτικό κέντρο των Αθηνών μέχρι την ανάπτυξη της Αγοράς, όταν, από το δεύτερο ήμισυ του 5ου αι. και κυρίως από τον 4ο αι. και εξής, η πολιτική και διοικητική δραστηριότητα μεταφέρθηκε εκεί.
 
Στην Ακρόπολη ιδρύονταν επιγραφές δημοσίου χαρακτήρος, ψηφίσματα και νόμοι που αφορούσαν σε εσωτερικά ζητήματα ή στους συμμάχους των Αθηναίων, συνθήκες με άλλες πόλεις, απολογισμοί της διαχειρίσεως δημοσίων χρημάτων και των χρημάτων της θεάς Αθηνάς και των άλλων θεών, κατάλογοι των ιερών αναθημάτων, πολυτίμων και μη, αναθήματα πρυτάνεων, βουλευτών, διαιτητών και φυλάκων της Ακροπόλεως, κλπ.
 
Εκεί κυρίως ανέθεταν Αθηναίοι πολίτες και ξένοι τα αφιερώματά τους, για να τιμήσουν τις λατρευόμενες θεότητες, ή τους ανδριάντες μελών της οικογένειας τους, που διετέλεσαν άρχοντες, ιερείς ή ήσαν απλοί ιδιώτες. Και ο δήμος των Αθηναίων στην Ακρόπολη ίδρυε αναθήματα στην θεά Αθηνά για να την ευχαριστήσει για τις νίκες της πόλεως. Αλλά και στους Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους εκεί κυρίως ίδρυε τους ανδριάντες ξένων ηγεμόνων και Ρωμαίων αυτοκρατόρων και αξιωματούχων, για να ανταποδώση γενόμενη ευεργεσία ή με την ελπίδα δωρεάς ή ευεργετικής αποφάσεως.
 
Από τα ενεπίγραφα μνημεία που κατά καιρούς είχαν ιδρυθή στην Ακρόπολη σώθηκαν ως επί το πλείστον οι ενεπίγραφες βάσεις, πολλές από τις οποίες ελλιπείς και φθαρμένες. Τα ίδια τα αναθήματα, πολύτιμα και μη, χαθήκαν στον μέγιστο βαθμό, και από τα αγάλματα και τα ανάγλυφα ελάχιστα σώζονται, κυρίως κολοβά.
 
Η ιστορία της Ακροπόλεως αποτυπώνεται και στον ίδιο τον βράχο και στα ερείπια των αρχαιοτήτων που παρέμειναν ορατά ή ήλθαν στο φως με τις αρχαιολογικές έρευνες. Τα ίδια αυτά μνημεία, οικοδομήματα, γλυπτά και επιγραφές, εκτός από την αξία που έχουν ως αυθεντικά τεκμήρια της αρχαίας ζωής, συνιστούν και αψευδείς μαρτυρίες της ιστορίας του βράχου και των Αθηνών στους βυζαντινούς χρόνους και στην Τουρκοκρατία, μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες μετά την επανάσταση του 1821.
 
Στην ομιλία μνημονεύονται ή σχολιάζονται λίγες, από πάμπολλες, επιγραφές της Ακροπόλεως παραλλήλως προς την κοπιώδη και μακρόχρονη μέριμνα της Ελληνικής πολιτείας, δια της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, αλλά και της Αρχαιολογικής Εταιρείας, για την συστηματική περισυλλογή, αποκάλυψη και την προστασία των αρχαιοτήτων και την απόδοση της αρχικής μορφής των μνημείων της Ακροπόλεως.

Ματθαίου Άγγελος Δρ. Αρχαιολόγος, Ελληνική Επιγραφική Εταιρεία

Ο Άγγελος Π. Ματθαίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954. Φοίτησε στο 70ό πρότυπο Δημοτικό Σχολείο (το λεγόμενο του Μπούρα) και στο 1ο πρότυπο Γυμνάσιο Αθηνών, στην Πλάκα. Σπούδασε Αρχαιολογία και Ιστορία στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κατά την διάρκεια της φοιτήσής του, μεταξύ άλλων, διδάχθηκε Κλασική Αρχαιολογία από τον Νικόλαο Μ. Κοντολέοντα και Αρχαία Ελληνική Φιλολογία από τον Αριστόξενο Σκιαδά. Μεταξύ των ετών 1972 και 1977 υπήρξε μαθητής του Στεφάνου Ν. Κουμανούδη, ο οποίος και τον εισήγαγε στην μελέτη των αρχαίων Ελληνικών επιγραφών και της Αττικής Τοπογραφίας. Με τους δύο αυτούς τομείς ασχολείται έκτοτε.

Είναι ιδρυτικό μέλος (1985) και Γραμματέας της Ελληνικής Επιγραφικής Εταιρείας. Το 1983 ίδρυσε από κοινού με τον Γιάννη Πίκουλα και τον Άρη Τσαραβόπουλο το αρχαιογνωστικὸ περιοδικό ΗΟΡΟΣ. Είναι μέλος της εκδοτικής επιτροπής και υπεύθυνος των επιγραφικών μελετών και όσων αφορούν στην Αττική Τοπογραφία.

Έχει δημοσιεύσει εννέα αυτοτελή βιβλία και 180 άρθρα, και έχει επιμεληθεί την έκδοση των Πρακτικών έξι διεθνών επιγραφικών συνεδρίων.

Σχετικές ομιλίες