Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Ο ιστορικός και ο κυρίαρχος

Χατζηιωσήφ Χρήστος

23 Μαΐου 2018

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 34:55 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 500

Στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου «Από την οθωμανική Ευρώπη στα βαλκανικά έθνη: επανεξετάζοντας το Διαφωτισμό» (Αθήνα, 23- 25 Μαΐου), πραγματοποιήθηκαν στο Γαλλικό Ινστιτούτο οι τέσσερις εναρκτήριες ομιλίες της θεματικής της εκδήλωσης.

Οι ομιλητές επανέρχονται σε ορισμένα καίρια θέματα όπως στο κλασικό ερώτημα «Τι είναι τα Φώτα;», τη σχέση ανάμεσα στον ιστορικό και την πολιτική εξουσία, την κατασκευή των «εθνικών Διαφωτισμών» και, τέλος, την επίκληση των Φώτων στο πλαίσιο σύγχρονων κρίσεων.

Συμμετέχουν οι:

Bertrand BINOCHE, καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Paris 1 Panthéon-Sorbonne 

Χρήστος ΧΑΤΖΗΙΩΣΗΦ, Ομότιμος καθηγητής Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων του Πανεπιστημίου Κρήτης, πρώην Διευθυντής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του ΙΤΕ

Franck SALAÜN, καθηγητής γαλλικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Paul Valéry Montpellier 3 και μέλος του Ινστιτούτο Ερευνών για την Αναγέννηση, την Κλασική εποχή και τον Διαφωτισμό (IRCL, CNRS, Μονπελιέ)

Jean-Pierre SCHANDELER, ερευνητής στο IRCL/CNRS, Πανεπιστήμιο Paul Valéry Montpellier 3

Διοργανωτές του συνεδρίου ήταν το Ινστιτούτο Ερευνών για την Αναγέννηση, την Κλασική εποχή και τον Διαφωτισμό (IRCL, CNRS, Μονπελιέ), η Γαλλική Σχολή Αθηνών, το Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος.

Χρήστος Χατζηιωσήφ, Ο ιστορικός και ο Κυρίαρχος

Παραγνωρισμένη ή θεωρούμενη απλό προοίμιο του ιστορισμού του 19ου αιώνα, η ιστοριογραφία των Φώτων, αναγνωρίζεται σήμερα ως μια σημαντική, ιδιαίτερη στιγμή της Νεωτερικότητας. Ένα από τα κύρια κέντρα της ιστοριογραφίας των Φώτων βρισκόταν στο πανεπιστήμιο του Γκαίτινγκεν, και, πιο συγκεκριμένα, στο Ιστορικό Ινστιτούτο που ιδρύθηκε το 1767 αποτελώντας την πρώτη ακαδημαϊκή μονάδα στην Ευρώπη αφιερωμένη αποκλειστικά στη μελέτη της ιστορίας.
 

Θα αναλύσουμε τους θεωρητικούς προβληματισμούς των ιστορικών του Γκαίτινγκεν γύρω από το ζήτημα των σχέσεων του ιστορικού με την πολιτική εξουσία. Η σημασία των θέσεων τους πάνω στο ζήτημα αυτό υπερβαίνει το πλαίσιο του πανεπιστημίου του Γκαίτινγκεν, ακόμα και τα όρια του γερμανικού χώρου καθώς ο προβληματισμός τους τροφοδοτείται από τα γεγονότα που συντελούνταν σε όλη την Ευρώπη και οι θεωρητικές τους επιλογές έπαιρναν υπόψη τους τις προσεγγίσεις των άλλων ευρωπαίων ιστορικών και συχνά διατυπώνονταν σε αντίλογο με αυτούς. Οι ανησυχίες των Γερμανών ιστορικών σχετικά με τη σχέση ιστορικού και πολιτικής εξουσίας συναντούσαν τους προβληματισμούς για το ίδιο ζήτημα των φιλοσόφων, όπως ο Καντ. Το παράδειγμα των Γερμανών ιστορικών έχει λοιπόν μια γενικότερη σημασία και μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε τη ριζοσπαστικότητα του Διαφωτισμού σε μια περίοδο κατά την οποία η κυριαρχία περνούσε από τους ηγεμόνες στο λαό μέσω των εκλεγμένων αντιπροσώπων του.

Χατζηιωσήφ Χρήστος Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας Νεώτερων Χρόνων, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Ο Χρήστος Χατζηιωσήφ είναι ομότιμος καθηγητής Ιστορίας Νεότερων Χρόνων του Πανεπιστημίου Κρήτης. Κατά τα έτη 2009 με 2016 διεύθυνε το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας στο Ρέθυμνο Κρήτης. Οι έρευνές του εστιάζουν πάνω σε θέματα οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας, στην ιστορία της ιστοριογραφίας και στην ιστορία της τεχνολογίας. Είναι ο γενικός επιμελητής του συλλογικού έργου Η Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα στις Εκδόσεις Βιβλιόραμα και διευθύνει τη σειρά «Ιστορία και Κοινωνία» στις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Είναι μέλος της συντονιστικής επιτροπής του ερευνητικού προγράμματος ARCHERS που εκτελείται στο Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνας και επιστημονικός υπεύθυνος του υποέργου που αφορά τη μελέτη των κοινωνικών προϋποθέσεων της τεχνολογικής καινοτομίας. Η πιο πρόσφατη δημοσίευσή του είναι Η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση, η Γερμανία και η Επιστροφή των Εθνικισμών, Εκδόσεις Βιβλιόραμα, Αθήνα 2017.

Γεννήθηκε το 1947 και αποφοίτησε από τη Γερμανική Σχολή Αθηνών  το 1965.

Από το 1973 έως το 1975 υπήρξε επιστημονικός βοηθός στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης (Alfred-Weber Institut), δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στην Ε.Η.Ε.S.S. στην E.N.S στο Παρίσι καθώς και στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης.

Το 1981 έλαβε το Δίπλωμα Διδάκτορα Ιστορίας από την Ecole Pratique des Hautes Etudes - Paris IV με θέμα της διατριβής, «H ελληνική κοινότητα της Αιγύπτου (19ος αι.)».

Από το 1983 εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Κρήτης με τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα να εκτείνονται στα πεδία της Οικονομικής & Κοινωνικής Ιστορίας του μεσογειακού και ελλαδικού χώρου (18ος-19ος αι.), της Ελληνικής Ναυτιλίας και του Εμπορίου, της Ιστορίας της Βιομηχανίας και των Πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων στο μεσοπόλεμο, την περίοδο της Κατοχής και την μεταπολεμική περίοδο στην Ελλάδα.

Έχει πλούσιο συγγραφικό έργο με αυτοτελείς δημοσιεύσεις όπως: «Η γηραιά Σελήνη. Η βιομηχανία στην ελληνική οικονομία, 1830-1940», Αθήνα, Θεμέλιο, 1993, «Συνασός: Ιστορία ενός τόπου χωρίς ιστορία» Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2005, «Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα», επιστ. επιμέλεια, Αθήνα, Εκδόσεις Βιβλιόραμα, 1999, 2002, 2003, αλλά και πολλές συμμετοχές σε συλλογικά έργα όπως «Η δημοκρατία της Βαϊμάρης και οι σημερινές "αναβιώσεις" της» Εκδόσεις Πατάκη, «Μελέτες για τον Εμφύλιο Πόλεμο 1945-49» Εκδόσεις Ολκός, «Ψηφίδες», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, κ.α.

Σχετικές ομιλίες