Εθνικοποιείται ο Διαφωτισμός;

Στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου «Από την οθωμανική Ευρώπη στα βαλκανικά έθνη: επανεξετάζοντας το Διαφωτισμό» (Αθήνα, 23- 25 Μαΐου), πραγματοποιήθηκαν στο Γαλλικό Ινστιτούτο οι τέσσερις εναρκτήριες ομιλίες της θεματικής της εκδήλωσης.

Οι ομιλητές επανέρχονται σε ορισμένα καίρια θέματα όπως στο κλασικό ερώτημα «Τι είναι τα Φώτα;», τη σχέση ανάμεσα στον ιστορικό και την πολιτική εξουσία, την κατασκευή των «εθνικών Διαφωτισμών» και, τέλος, την επίκληση των Φώτων στο πλαίσιο σύγχρονων κρίσεων.

Συμμετέχουν οι:

• Bertrand BINOCHE, καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Paris 1 Panthéon-Sorbonne 

• Χρήστος ΧΑΤΖΗΙΩΣΗΦ, Ομότιμος καθηγητής Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων του Πανεπιστημίου Κρήτης, πρώην Διευθυντής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του ΙΤΕ

• Franck SALAÜN, καθηγητής γαλλικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Paul Valéry Montpellier 3 και μέλος του Ινστιτούτο Ερευνών για την Αναγέννηση, την Κλασική εποχή και τον Διαφωτισμό (IRCL, CNRS, Μονπελιέ)

• Jean-Pierre SCHANDELER, ερευνητής στο IRCL/CNRS, Πανεπιστήμιο Paul Valéry Montpellier 3

Διοργανωτές του συνεδρίου ήταν το Ινστιτούτο Ερευνών για την Αναγέννηση, την Κλασική εποχή και τον Διαφωτισμό (IRCL, CNRS, Μονπελιέ), η Γαλλική Σχολή Αθηνών, το Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος.

Franck SALAÜN, Εθνικοποιείται ο Διαφωτισμός;

Από την εποχή της δημοσίευσης του συλλογικού τόμου The Enlightenment in National Context υπό την διεύθυνση των Roy Porter και Mikuláš Teich, έχει πολλαπλασιαστεί  ο αριθμός των τοποθετήσεων υπέρ της αναγνώρισης του ρόλου που έπαιξαν οι διανοούμενοι διαφορετικών χωρών, τάσεων και εξαρτήσεων στην ιστορία των Φώτων. Κάθε έθνος μοιάζει εφεξής διατεθειμένο να αναζητήσει και να  βρει στο παρελθόν του ένα ρεύμα που θα ήταν ο δικός του Διαφωτισμός. Αναλύοντας συνοπτικά αυτή τη συζήτηση, θα αναρωτηθούμε κατά πόσον αυτός ο πολλαπλασιασμός των εθνικών Διαφωτισμών  είναι συμβατός με τον κοσμοπολιτισμό που μας κληροδότησε η Respublica litteraria.