Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η μεγαλύτερη αρχαία πλήρης ανύψωση

Κορρές Μανόλης

30 Νοεμβρίου 2022

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:13:27 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 608
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Η διάλεξη αυτή, με τον κάπως υπαινικτικό τίτλο, επικεντρώθηκε σε ένα αινιγματικό μνημείο του πρώιμου μεσαίωνα, το μαυσωλείο του Θευδέριχου στη Ραβέννα και ιδιαίτερα στον μονολιθικό τρούλο του, με διάμετρο 11 μ. και βάρος πλέον των 230 τόνων.

Αρχικά, παρουσιάσθηκαν αρχαία ανυψωτικά συστήματα. Ακολούθησαν αναφορές στην προσωπικότητα και τη δράση του Θευδέριχου (περ. 454-526), βασιλιά των Οστρογότθων από το 471 και ηγεμόνα της Ιταλίας από το 493 έως τον θάνατό του. Σε αυτό το πλαίσιο σκιαγραφήθηκαν οι σχέσεις του Βυζάντιου με τις γειτονικές περιοχές του, με έμφαση στην Ιταλία και τη Ραβέννα, έδρα του Θευδέριχου. Ο ομιλητής επεσήμανε ότι ο Θευδέριχος είχε λάβει εξαίρετη βυζαντινή παιδεία με τους καλύτερους δασκάλους, όταν, νεαρός ακόμη πρίγκιπας, πέρασε 10 χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, ως όμηρος του αυτοκράτορα Λέοντος Α΄. Αργότερα, για αρκετά χρόνια, υπήρξε σύμμαχος των Βυζαντινών, από τους οποίους έλαβε σημαντικά αξιώματα. Μνημεία με περίφημα εντοίχια ψηφιδωτά, βυζαντινής εικονογραφίας και τεχνοτροπίας, όπως ο ναός του Αγίου Απολλιναρίου του Νέου και το Βαπτιστήριο των Αρειανών, τα οποία λάμπρυναν τη Ραβέννα, συνδέονται με δικές του πρωτοβουλίες.

Το μαυσωλείο του Θευδέριχου κατασκευάσθηκε από τον γερμανό ηγεμόνα, λίγο πριν από τον θάνατό του, ως διώροφο περίκεντρο κτήριο με δεκάγωνη κάτοψη και στα δύο επίπεδα. Κτίσθηκε από υπόλευκο λίθο της Ίστριας, σε αντίθεση με τα άλλα κτήρια της Ραβέννας που είναι πλίνθινα, και στηρίζεται σε μεγάλη πλατφόρμα καθώς το έδαφος της πόλης είναι ελώδες. Ο ομιλητής παρουσίασε αναλυτικά την αρχιτεκτονική του μνημείου και κυρίως της ανωδομής του, την κατεργασία του υπερμεγέθους μονόλιθου του τρούλου στον τόπο εξόρυξής του, τη μεταφορά και την ανύψωση του, καθώς και προσεγγίσεις ικανού αριθμού ερευνητών σε τεχνικά και μορφολογικά ζητήματα αναφορικά με το κτήριο. Υποστήριξε, με ιδιαίτερα πειστικά επιχειρήματα, ότι ο τρούλος ανυψώθηκε και κρατήθηκε ψηλά με τροχαλίες για όσο καιρό πιο κάτω κτιζόταν το σώμα του οικοδομήματος για να γίνει η συναρμογή τους. Η όλη παρουσίαση τεκμηριώθηκε εικαστικά από πλούσιο φωτογραφικό υλικά και τα εξαίρετα σχέδια του κ. Μανόλη Κορρέ.

Κορρές Μανόλης Ακαδημαϊκός - Αρχιτέκτων - Ομότιμος Καθηγητής Αρχιτεκτονικής, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1948. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1972), και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πολυτεχνείο του Μονάχου (1975-77), Διδάκτωρ του Freie Universität του Βερολίνου (1991) και του ΕΜΠ (1992). Μηχανικός στα Έργα Συντήρησης Μνημείων της Ακρόπολης (1975, 1977-1979), Προϊστάμενος του Τμήματος Αναστηλώσεων στη Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού (1981), Προϊστάμενος του Έργου «Παρθενών» της Α΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (1983-1999). Αναπληρωτής Καθηγητής (1999) και πρωτοβάθμιος Καθηγητής (2006-2015) στο ΕΜΠ. Δίδαξε αρχαία αρχιτεκτονική, ιστορική τοπογραφία, αναστήλωση, εκτός από το ΕΜΠ και στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, στα Πανεπιστήμια Pensylvania και Berkeley των ΗΠΑ, και σε πανεπιστήμια  και ερευνητικά κέντρα της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας. Έχει συμμετάσχει στη μελέτη, συντήρηση, αναστήλωση και ανάδειξη πολλών ιστορικών μνημείων σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ειδικότερα στην Αθήνα, εργάστηκε στο Ερέχθειο, στο ιερό του Διονύσου, στο Διονυσιακό θέατρο στις νότιες παρειές της Ακρόπολης (υπεύθυνος έργου 1980-1983) και κυρίως στον Παρθενώνα (κατά το διάστημα 1983-1999 υπεύθυνος εργασιών αναστήλωσης και ανάδειξης του μνημείου). Διετέλεσε ή είναι  μέλος των Επιτροπών Συντήρησης των Μνημείων της Ακρόπολης (EΣMA), του Διονυσιακού Θεάτρου, της ακρόπολης Λίνδου, του Επικουρίου Απόλλωνος, της Υποεπιτροπής Συντήρησης των Γλυπτών του Παρθενώνα, της Επιτροπής Μαραθώνα. Υπήρξε Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Ανέγερσης του Μουσείου Ακρόπολης και μέλος κριτικής επιτροπής Διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για την αποκατάσταση του ναού του Αυγούστου στο Pozzuοli της Καμπανίας, στη νότιο Ιταλία. Τακτικό μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ, 2006-). Αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου και  της Koldewey Gesellschaft. Χρυσό Μετάλλιο της Ακαδημίας της Ρώμης (2013), Αργυρό Μετάλλιο της Γαλλικής Ακαδημίας Αρχιτεκτονικής (1995), Χάλκινο Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών (1989), βραβείο Alexander von Humboldt (2003), Premio Internazionale di Archeologia, città di Ugento (Premio Zeus, 2006). H Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε για το βιβλίο του Η στέγη του Ηρωδείου και άλλες γιγάντιες γεφυρώσεις (2014). Παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος (1998).

Κύρια  αυτοτελή  έργα: Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνος, τ. 2β (Αθήνα 1989)· Οικοδομική των αρχαίων κιόνων (Αθήναι 1991)· Από την Πεντέλη στον Παρθενώνα (Αθήνα 1993)· Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνος (Αθήνα 1994)· Εκτέλεση, Περιεχόμενο και Αξία των Χαρτών της Αττικής του Κάουπερτ (Αθήνα 2008)· Η στέγη του Ηρωδείου και άλλες γιγάντιες γεφυρώσεις (Αθήνα 2014)· (Με Κατερίνα Τζανάκη)  Η Κοίτα της Μέσα Μάνης και η αρχιτεκτονική της. Πρόταση προστασίας και ανανεώσεως του οικισμού (Αθήνα 1976)· (Με Χ. Μπούρα και με τη συνεργασία και των Θ. Σκουλικίδη – Ν. Μπελογιάννη – Εύης Παπακωνσταντίνου – Δ. Χαραλάμπους – Κ. Ζάμπα) Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνα (Αθήνα 1983)· (Με Ν. Τογανίδη – Κ. Ζάμπα – Θ. Σκουλικίδη κ.ά.) Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνα, τ. 2α (Αθήνα 1989)· (Με C. Hadjiaslani) Die Explosion des Parthenon (Berlin 1990).

Τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 2017.

Σχετικές ομιλίες