Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Κύκλος Ι: Οι αντοχές της ελληνικής κοινωνίας της διακινδύνευσης: Μπορεί να ξαναϋπάρξει ελληνική μεσαία τάξη;

Αρανίτου Βάλια, Βαμβακάς Βασίλης, Δεμερτζής Νίκος, Οικονομάκου Κατερίνα, Σουλιώτης Κυριάκος, Χωμενίδης Χρήστος, Παναγιωτόπουλος Παναγής

21 Σεπτεμβρίου 2020

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:01:26 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 211

O Κύκλος Ιδεών για την Εθνική Ανασυγκρότηση, σε συνεργασία με τη ΣΥΜΕΩΝ Γ. ΤΣΟΜΩΚΟΣ ΑΕ, διοργάνωσαν για τέταρτη συνεχή χρονιά το ετήσιο συνέδριο Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ, στις 21-23 Σεπτεμβρίου 2020.

Το Συνέδριο τη χρονιά αυτή λόγω των υγειονομικών περιορισμών πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά (online conference).

Κεντρικό θέμα του συνεδρίου ήταν: Η Ελλάδα Μετά (;) την Πανδημία

Από το 2016 o Κύκλος Ιδεών επιδίωξε να συμβάλλει στην προετοιμασία της χώρας για την περίοδο που θα ακολουθούσε την οικονομική κρίση και τα μνημόνια. Κατέστησε κεντρικό θέμα των ετήσιων συνεδρίων του και πολλών εκδηλώσεων προετοιμασίας ή εξειδίκευσης των συνεδρίων, την «Ελλάδα Μετά».

Το 2019 το συνέδριο «Η Ελλάδα Μετά III» ήταν αφιερωμένο στη μεσαία τάξη και τις δυνατότητες ανασύστασής της μετά τις αλλαγές που επέφερε στην ίδια τη διαστρωμάτωση της ελληνικής κοινωνίας η περίοδος 2008- 2018 της οικονομικής κρίσης και των προγραμμάτων προσαρμογής.

Τα συνέδρια, οι εκδηλώσεις, οι εκδόσεις και τα κείμενα που φιλοξενεί η ιστοσελίδα του Κύκλου συνεισφέρουν στον προβληματισμό για το εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης. Όλα όμως αυτά τέθηκαν υπό την οδυνηρή δοκιμασία της πανδημίας COVID-19 που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και των κοινωνικών, θεσμικών, πολιτικών και οικονομικών της επιπτώσεων.

Η Ελλάδα πριν νιώσει καθαρά τις θετικές επιπτώσεις από την αλλαγή του εσωτερικού πολιτικού σκηνικού και την έξοδο από το μνημόνιο 3 + , βρέθηκε ενώπιον μιας νέας κρίσης που ακόμη δεν έχει εμφανιστεί σε όλες της τις διαστάσεις.

Το φετινό συνέδριο του Κύκλου Ιδεών δεν ήταν απλώς η συνέχεια των τριών προηγούμενων. Η Ελλάδα αναζητά το Μετά την οικονομική κρίση 2008-2018 και το Μετά την πανδημία που η διεθνής επιστημονική κοινότητα δεν είναι ακόμη σε θέση να πει με βεβαιότητα ή έστω με ισχυρή πιθανολόγηση πώς θα εξελιχθεί υγειονομικά. Άρα το θέμα μας είναι πλέον η «Ελλάδα Μετά» στον κύβο. Η Ελλάδα μετά την πανδημία χωρίς να ξέρουμε πότε ακριβώς και υπό ποιες συνθήκες θα έρθει αυτό το Μετά.

Στο μεταξύ η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχοντας την εμπειρία των κενών και των αμηχανιών της περιόδου 2008-2012, αντιδρά τώρα πιο γρήγορα και αποφασιστικά ως προς τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας με την ελπίδα ότι δεν θα απαιτηθούν ακόμη πιο γενναίες αντιδράσεις. Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17-21ης Ιουλίου 2020 για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον πολυετή προϋπολογισμό 2021-2027 συμπληρώνουν τις άμεσες και μεγάλες πρωτοβουλίες της ΕΚΤ ως προς το «πανδημικό» πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (PEPP) και το έκτακτο θεσμικό πλαίσιο που διαμορφώνει η εφαρμογή της γενικής ρήτρας διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας και η παρέκκλιση από τους κανόνες του ανταγωνισμού ιδίως ως προς τις κρατικές ενισχύσεις.

Η Ελλάδα καλείται να αντιδράσει άμεσα σε πολλά μέτωπα. Να διαχειριστεί χωρίς επανάπαυση και χαλάρωση τη συνέχεια της υγειονομικής κρίσης. Να διαπραγματεύεται και να λειτουργεί μέσα στο νέο και υπό συνεχή διαμόρφωση ευρωπαϊκό πλαίσιο που πρέπει να μειώνει τις ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών. Να ανταποκριθεί στη μεγάλη πρόκληση των διαθεσίμων ευρωπαϊκών πόρων: των 32 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης σε επιχορηγήσεις και προνομιακά δάνεια και των περίπου 40 δισ. που προκύπτουν από τον πολυετή προϋπολογισμό και τα διαρθρωτικά ταμεία. Να διαμορφώσει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο με ριζικές αλλαγές στο κράτος και τα μεγάλα θεσμικά συστήματα, αρχίζοντας από την νομοθεσία και τη δικαιοσύνη. Να καταστήσει φιλοεπενδυτικό και φιλοαναπτυξιακό τον δημόσιο τομέα. Να ενεργοποιήσει τον ιδιωτικό τομέα και όλες τις δημιουργικές δυνάμεις του τόπου. Να διαφυλάξει την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή. Να ασκεί διορατική εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας συνδυάζοντας όλες τις παραμέτρους εθνικής ισχύος χωρίς κανένα φλερτ με τον λαϊκισμό. Να ισχυροποιεί τους δημοκρατικούς θεσμούς και τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου.

Στο φετινό συνέδριο συζητήθηκαν διαδικτυακά –λόγω των υγειονομικών συνθηκών και της ανάγκης να αποφεύγονται οι συγκεντρώσεις μεγάλου αριθμού ατόμων σε κλειστούς χώρους - επί τρεις ημέρες, 21-23 Σεπτεμβρίου 2020, σε έντεκα ενότητες, όλα τα κρίσιμα θέματα. Μετείχαν ως εισηγητές/ εισηγήτριες και συντονιστές / συντονίστριες πρόσωπα που με την εμπειρία, τη γνώση και τη συμμετοχή τους στο δημόσιο γίγνεσθαι συνεισφέρουν ουσιαστικά στον διάλογο για το μέλλον του τόπου.

Το BLOD δημοσιεύει 4 ενότητες του συνεδρίου.

Αρανίτου Βάλια Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Κρήτης - Επιστημονική Διευθύντρια, ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ

Η Βάλια Αρανίτου σπούδασε οικονομικά και πολιτική επιστήμη στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Université Paris Dauphine στο Παρίσι. Είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου της Κρήτης. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται τα συστήματα και οι θεσμοί κοινωνικής εκπροσώπησης, η οργάνωση της εργασίας και οι εργασιακές σχέσεις καθώς και οι θεωρητικές και πολιτικοθεσμικές συσχετίσεις οικονομίας και δημοκρατίας.

Από το 2008 είναι επιστημονική διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ του ερευνητικού Ινστιτούτου της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας. Παράλληλα με το επιστημονικό της έργο έχει εκπονήσει σειρά μελετών που αφορούν τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και την οργάνωση του κλάδου του εμπορίου. Συμμετέχει σε εθνικά και ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα και σε επιστημονικές επιτροπές.

Βαμβακάς Βασίλης Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας, Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε., Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ο Βασίλης Βαµβακάς γεννήθηκε το 1971 στην Αθήνα. Το 1993 αποφοίτησε από το Τµήµα Πολιτικής Επιστήµης και ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών. Το 1996 ολοκλήρωσε τις µεταπτυχιακές του σπουδές στο Τµήµα Κοινωνιολογίας του Goldsmiths του Πανεπιστηµίου του Λονδίνου. Έλαβε το διδακτορικό του δίπλωµα από το Τµήµα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. του Πανεπιστηµίου Αθηνών το 2000. Από το 2002 µέχρι το 2007 δίδαξε στο Τµήµα Πολιτικών Επιστηµών του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης και στο τµήµα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. στο Πανεπιστήµιο Αθηνών. Το 2006 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Εκλογές και επικοινωνία στη Μεταπολίτευση. Πολιτικότητα και θέαµα, από τις εκδόσεις Σαββάλα. Το 2010 εξελέγη λέκτορας στην Κοινωνιολογία της Επικοινωνίας στη Τµήµα ∆ηµοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου, όπου σήμερα είναι Αναπληρωτής Καθηγητής.

Οι δημοσιεύσεις του αφορούν την κοινωνιολογία των μέσων επικοινωνίας, της δημοφιλούς κουλτούρας, καθώς και την ανάλυση πολιτικού λόγου. Βιβλία του: Η Ελλάδα στη δεκαετία του ’80. Κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό λεξικό (2014) (συνεπιμέλεια με Π. Παναγιωτόπουλο), Ο λόγος της κρίσης. Πόλωση, βία και ανα-στοχασμός στην πολιτική και δημοφιλή κουλτούρα (2014), Αμερικανικές σειρές στην ελληνική τηλεόραση. Δημοφιλής κουλτούρα και ψυχοκοινωνική δυναμική (2017) (συνεπιμ. με Α. Γαζή).

Δεμερτζής Νίκος Διευθυντής - Πρόεδρος ΔΣ, ΕΚΚΕ - Καθηγητής, ΕΚΠΑ

O Νίκος Δεμερτζής είναι καθηγητής στο Τμήμα Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών καθώς και Διευθυντής και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Κ.Κ.Ε.. Από το 2004 έως το 2010 υπήρξε μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (Λεμεσός), ιδρυτής και συντονιστής-πρόεδρος του Τμήματος Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου, καθώς και κοσμήτορας της Σχολής Εφαρμοσμένων Τεχνών και Επικοινωνίας του ίδιου Πανεπιστημίου. Από το Μάιο του 2010 έως τον Μάιο του 2013 διετέλεσε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ι.Κ.Υ.

Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Παντείου Πανεπιστημίου (1980) και διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Lund, Σουηδίας (1986).

Κυριότερα έργα του: Εμφύλιος. Πολιτισμικό Τραύμα, με τους Ε. Πασχαλούδη & Γ. Αντωνίου (επιμ.) (2013), Φθόνος και μνησικακία: Τα πάθη της ψυχής και η κλειστή κοινωνία, με τον Θάνο Λίποβατς (2006), Πολιτική Επικοινωνία. Διακινδύνευση, Δημοσιότητα, Διαδίκτυο (2002), Τοπική Δημοσιότητα και Τύπος στην Ελλάδα (1996), Ο Λόγος του Εθνικισμού (1996), Δοκίμιο για την Ιδεολογία. Ένας Διάλογος της Κοινωνικής Θεωρίας με την Ψυχανάλυση, με τον Θάνο Λίποβατς (1994),  Κουλτούρα, Νεωτερικότητα, Πολιτική Κουλτούρα (1989).

Τα τρέχοντα επιστημονικά και ερευνητικά του ενδιαφέροντα κινούνται στον χώρο της πολιτικής κοινωνιολογίας, της πολιτικής επικοινωνίας και της κοινωνιολογίας των συγκινήσεων.

Οικονομάκου Κατερίνα Δημοσιογράφος

Η Κατερίνα Οικονομάκου είναι δημοσιογράφος. Το βιβλίο της "Ο τραγουδιστής του Άουσβιτς. Εστρόγκο Ναχάμα, Θεσσαλονίκη 1918 - Βερολίνο 2000" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καπόν.

Σουλιώτης Κυριάκος Καθηγητής Πολιτικής Υγείας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Ο Κυριάκος Σουλιώτης είναι Καθηγητής Πολιτικής Υγείας στη Σχολή Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (Κόρινθος), του οποίου διετέλεσε και Αναπληρωτής Πρύτανη, με αρμοδιότητες την Κοινωνική και Περιφερειακή Ανάπτυξη (2016-2017). Είναι επίσης Επισκέπτης Καθηγητής Πολιτικής και Οικονομικών της Υγείας στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Από τον Ιούλιο του 2017 έως τον Ιούνιο του 2019 διετέλεσε Αναπληρωτής Διευθυντής στο LSE Enterprise - Ομάδα Έρευνας Τεχνολογιών Υγείας.

Έχει διατελέσει Επιστημονικός Σύμβουλος στη Διοίκηση του ΙΚΑ (2000-2001) και στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας (2002-2004), Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Α’ ΠΕΣΥΠ Αττικής (2002-2004), Προϊστάμενος του Τμήματος Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο (2002-2006), Διοικητικός Διευθυντής στο ΜΗΤΕΡΑ - Όμιλος ΥΓΕΙΑ (2006-2007) και Διευθύνων Σύμβουλος Σχεδιασμού και Ανάπτυξης στο Ταμείο Υγείας του Προσωπικού της Εθνικής Τράπεζας - ΤΥΠΕΤ (2007-2010).

Από τον Μάιο του 2010 έως τον Δεκέμβριο του 2011 ήταν Πρόεδρος του Οργανισμού Περίθαλψης Ασφαλισμένων του Δημοσίου (ΟΠΑΔ), ενώ από τον Μάιο του 2011 έως τον Σεπτέμβριο του 2012, Αντιπρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ).

Από τον Ιούνιο του 2010 έως τον Αύγουστο του 2013 ήταν Μέλος της Εθνικής Επιτροπής Δεοντολογίας για τις Κλινικές Μελέτες και της Ειδικής Επιτροπής για τις Σπάνιες Παθήσεις.

Έχει διατελέσει ειδικός εμπειρογνώμονας του ΟΟΣΑ στην πολιτική για τον καρκίνο ενώ είναι μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του PACT (The Patient Access Partnership on Equity of Access to Quality Healthcare - Brussels) και της Επιστημονικής Επιτροπής του OIS (Osservatorio Internazionale della Salute - Rome).

Έχει ευρεία ερευνητική δραστηριότητα στην Ελλάδα και το εξωτερικό ενώ έχει την επιστημονική ευθύνη σε 35 ερευνητικά προγράμματα. Στο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται 27 βιβλία και 290 άρθρα σε συλλογικούς τόμους και επιστημονικά περιοδικά με κριτές, στα πεδία της πολιτικής και της οικονομίας της υγείας, της οργάνωσης και διοίκησης των υπηρεσιών υγείας, των ανισοτήτων στην υγεία, της ενδυνάμωσης των ασθενών κ.ά.

Έχει συμμετάσχει ως ομιλητής σε πάνω από 450 επιστημονικά συνέδρια και είναι μέλος συντακτικών επιτροπών και κριτής άρθρων σε πλήθος διεθνών επιστημονικών περιοδικών. Είναι Associate Editor στο “BMC Public Health” (BioMed Central) και έχει διατελέσει Associate Editor στο “Health Expectations” (Wiley).

Χωμενίδης Χρήστος Συγγραφέας

O Xρήστος Xωμενίδης γεννήθηκε το 1966 στην Aθήνα. Σπούδασε Nομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Εξέδωσε τα μυθιστορήματα "Tο σοφό παιδί" (1993), "Tο ύψος των περιστάσεων" (1995), "H φωνή" (1998) "Υπερσυντέλικος" (2003), "Το σπίτι και το κελλί" (2005),  "Λόγια-Φτερά" (2009), "Ο Κόσμος στα Μέτρα του" (2012), "Νίκη" (2014), "Νεαρό άσπρο ελάφι" (2016), καθώς και τις συλλογές διηγημάτων "Δεν θα σου κάνω το χατίρι" (1997), "Δεύτερη ζωή", (2000), "Στη Δευτέρα Παρουσία ας μας βάλουν απουσία" (2010).

Τα βιβλία του µμεταφράστηκαν στα γαλλικά, στα αγγλικά, στα ισπανικά, στα τσέχικα, στα λιθουανικά, στα τούρκικα και στα εβραϊκά. Μετέφρασε ένα θεατρικό έργο και έγραψε το σενάριο για µία κινηματογραφική ταινία και µία τηλεοπτική σειρά. Ο Χ. Α. Χωµενίδης έχει εργαστεί και ως ραδιοφωνικός παραγωγός.

Παναγιωτόπουλος Παναγής Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ

Γεννήθηκε το 1971. Το 1993 αποφοίτησε από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ. Το 1994 έλαβε το μεταπτυχιακό του δίπλωμα στην κοινωνιολογία από την École des Hautes Études en Sciences Sociales. Το 2000 ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή με αντικείμενο «Κομμουνιστική ηθική: Γαλλία, Σοβιετική Ένωση, Ελλάδα» στο Πανεπιστήμιο Paris X-Nanterre υπό την επίβλεψη του Étienne Balibar. Από το 2000 μέχρι το 2007 υπηρέτησε στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Είναι επίκουρος καθηγητής κοινωνιολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ. Επιμελήθηκε (με τον Β. Βαμβακά) την έκθεση «GR80S. Η Ελλάδα του Ογδόντα» στην Τεχνόπολη (2017).

Είναι συγγραφέας των βιβλίων "Το γεγονός. Βαναυσότητα, πόλεμος και πολιτική μετά την 11η Σεπτεμβρίου", (εκδ. Βιβλιόραμα, 2003) και "Τεχνολογικές καταστροφές και πολιτικές του κινδύνου. Παλινδρομήσεις του κοινωνικού εκσυγχρονισμού στην Ελλάδα, 1947-2000". Είναι συνεπιμελητής του συλλογικού τόμου "Η Ελλάδα στη δεκαετία του ’80. Κοινωνικό, πολιτικό, πολιτισμικό λεξικό", (εκδ. To Πέρασμα, 2010• εκδ. Επίκεντρο, 2014).

Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά καθώς σε συλλογικούς τόμους.

Σχετικές ομιλίες