Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ «Ιωάννης Καποδίστριας (1776-1831), ο διπλωμάτης, ο πολιτικός, ο πρώτος κυβερνήτης του ελληνικού κράτους» - 2ο μέρος

Μπαμπούνης Χαράλαμπος, Κλαμαρής Νικόλαος, Λεοντσίνης Γεώργιος

21 Οκτωβρίου 2019

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:57:08 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 653

Το Σώμα Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ στο πλαίσιο της διοργάνωσης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ πραγματοποίησε εκδήλωση με θέμα «Ιωάννης Καποδίστριας (1776-1831), ο διπλωμάτης, ο πολιτικός, ο πρώτος κυβερνήτης του ελληνικού κράτους» στις 21 Οκτωβρίου 2019.

Το 2ο μέρος της εκδήλωσης συντόνισε ο Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ, μέλος του Δ.Σ. του Σ.Ο.Κ.Π.Α., Γεώργιος Λεοντσίνης.

Ομιλίες:

«Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας (1828-1831) και η εκπαίδευση ως μορφή κοινωνικής απελευθέρωσης 188 χρόνια μετά», ομιλητής ο Καθηγητής Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας του ΕΚΠΑ, Χαράλαμπος Μπαμπούνης.

«Η οργάνωση της δικαιοσύνης στο ελληνικό κράτος από τον Ιωάννη Καποδίστρια», ομιλητής ο Ομότιμος Καθηγητής του ΕΚΠΑ Νικόλαος Κλαμαρής.

Ακολουθούν οι περιλήψεις των ομιλιών του 2ου μέρους της εκδήλωσης:

Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας (1828 – 1831) και η εκπαίδευση ως μορφή κοινωνικής απελευθέρωσης 188 χρόνια μετά

Αντικείμενο της Ομιλίας αυτής είναι η εκπαιδευτική πολιτική στα πρώτα χρόνια συγκρότησης του Ελληνικού κράτους και συγκεκριμένα κατά την Καποδιστριακή περίοδο. Ο Ιωάννης Καποδίστριας ερχόταν να οργανώσει ένα νέο κράτος στον ευρωπαϊκό χάρτη, ένα κράτος που, στην πραγματικότητα, δεν υπήρχε ακόμη. Μεταξύ των άμεσων και διαρκών προτεραιοτήτων του ήταν η οργάνωση και ανάπτυξη της δημόσιας εκπαίδευσης ως θεμελιώδους μορφής της κοινωνικής απελευθέρωσης. Στη βάση της κρατικής αντίληψης προχώρησε χωρίς καθυστέρηση στην ορφανοτροφική πρόνοια, με το Ορφανοτροφείο στην Αίγινα το οποίο με την πάροδο του χρόνου έλαβε πολυκλαδική χροιά, επέχοντας θέση πιλοτικού και πειραματικού εκπαιδευτικού οργανισμού.

Πρωταρχικός στόχος που ετέθη, ήταν η ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, με την ενθάρρυνση και την αρωγή του στην ίδρυση και λειτουργία Αλληλοδιδακτικών σχολείων σε όλη την ελευθερούμενη, τότε, χώρα. Στη δεύτερη βαθμίδα, στα Ελληνικά Σχολεία, μεταβολές μόνον έγιναν, εν αναμονή της αναδιαρθρώσεώς τους, που δεν πρόλαβε πλήρως να γίνει, εξαιτίας της σύντομης, λόγω της δολοφονίας του, κυβερνητικής θητείας του Καποδίστρια.

Το πλέον οργανωμένο εκπαιδευτικό Ίδρυμα είναι το Κεντρικό Σχολείο (1829) στην Αίγινα, το οποίο, επί της ουσίας, είχε μορφή μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κατάρτισης εκπαιδευτικών και επιμόρφωσης δυνάμει στελεχών της ανώτερης κρατικής υπαλληλίας. Επιπλέον, το Πρότυπο Σχολείο φιλοδοξούσε να επιτελέσει έργο Παιδαγωγικού Διδασκαλείου. Προστίθεται, εν προκειμένω, ότι ιδρύθηκε Πολεμικό Σχολείο [Σχολή Ευελπίδων] στο Ναύπλιο και Εκκλησιαστική Σχολή στον Πόρο.

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός της νέας γενιάς σε συνάρτηση με τις ελλείψεις σε ειδικευμένο προσωπικό σηματοδότησε την απόφαση για την εισαγωγή μιας αδιαβάθμητης τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης. Μιλούμε για την Γεωργική Σχολή (Αγροκήπιο) στην Τίρυνθα, την φαρμακευτική κατάρτιση, την πρακτική ιατρική εξειδίκευση και για τις χειροτεχνικές μαθητείες.

Αυτό το πολυδύναμο, στο σύνολό του, εκπαιδευτικό έργο καλούμαστε να κρίνουμε και να αξιολογήσουμε.

Η Οργάνωση της Δικαιοσύνης στο Ελληνικό Κράτος από τον Ιωάννη Καποδίστρια

1. Η κατάσταση όπως είχε διαμορφωθεί με βάση τις νομοθετικής μορφής ρυθμίσεις κατά τα έτη 1821-1828 (Τοπικά Πολιτεύματα, Προσωρινά Πολιτεύματα της Α΄ και Β΄ Εθνικής Συνελεύσεως της Επιδαύρου και του Άστρους, Τρίτη Εθνική Συνέλευση Τροιζήνος).
2. Νομικό Θεμέλιο των εξουσιών του Ιωάννου Καποδίστρια το ΝΗ΄ Ψήφισμα της 18ης Ιανουαρίου 1828 ο Κυβερνήτης εξουσιοδοτείται να νομοθετεί με ψηφίσματα που θα εκδίδει ο ίδιος. Σε έκθεση ο Γραμματεύς του Δικαίου Μιχαήλ Σούτσος περιγράφει «με τα μελανότερα χρώματα την απελπιστική κατάσταση στην οποία είχεν περιέλθει… και η δικαιοσύνη».
3. Με το Ψήφισμα 10 (ΛΘ΄) της 29ης Μαρτίου 1828 ο Ιωάννης Καποδίστριας ορίζει τους Ιωάννη Γενατά, Χριστόδουλο Κλονάρη και Γρηγόριο Σούτσο ως μέλη Τριμελούς Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για τη σύνταξη τριών Κωδίκων για το Αστικό Δίκαιο, το Ποινικό Δίκαιο και την Πολιτική Δικονομία. Η Επιτροπή αποφασίζει «να συγκερασθούν φρονίμως» το βυζαντινορωμαϊκό δίκαιο και το λαϊκό (ελληνικό) εθιμικό δίκαιο και συμπληρωματικώς για το Ιδιωτικό Δίκαιο ο Γαλλικός Εμπορικός Κώδικας.
4. Ψήφισμα ΙΘ (αριθ. 8.268) της 15.12.1828 περί Διοργανισμού των Δικαστηρίων, με το οποίο η απονομή της δικαιοσύνης στις ιδιωτικές διαφορές και στις ποινικές υποθέσεις ανατίθεται στα τακτικά δικαστήρια. Προβλέπεται επίσης η ίδρυση Ειρηνοδικείων, Πρωτοκλήτων Δικαστηρίων, Εμποροδικείου και «Ανεκλήτων Δικαστηρίων».
5. Ψήφισμα Λ΄ (αριθμ. 11924) της 6.5.1829 για την «Εγκληματική Διαδικασία» (Ποινική Δικονομία).
6. Διάταγμα 9.469 της 18.2.1829 με το οποίο ιδρύονται 13 Πρωτόκλητα Δικαστήρια και ένα Ανέκκλητο Δικαστήριο.
7. Ψήφισμα κστ΄ της 10.4.1829 με το οποίο ιδρύεται το «Θαλάσσιο Δικαστήριο».
8. Ψήφισμα ΙΒ΄ της Δ΄ Εθνικής Συνελεύσεως της 2.8.1829 (για τον περιορισμό της αυτοδικίας στη Μάνη).
9. Διάταγμα 64 της 4.2.1830.
10. Διάταγμα 5 της 25.9.1829 (προϋποθέσεις για άσκηση Δικηγορίας).
11. Ψήφισμα 152 της 15.8.1830 περί Διοργανισμού των Δικαστηρίων.
12. Ψήφισμα ΛΓ (αριθμ. 12.574) της 18.5.1829 (Δικαστήρια Επιείκειας για τα χρέη)
13. Εγκύκλιοι και Ψηφίσματα που αφορούν την ειρηνική επίλυση των διαφορών με βάση τη διαιτησία και την επιείκεια.
14. Πολιτική Διαδικασία 1830 (τίθεται σε εφαρμογή με το Ψήφισμα 153 της 15.8.1830).
15. Εγκληματική Διαδικασία (με 370 άρθρα).
16. Ψήφισμα 168 της 8.9.1830 (πάταξη ληστείας).
17. Διάταγμα 178 της 20.9.1830 (ίδρυση δικαστηρίων, καθορισμός εδρών δικαστηρίων, επιλογή δικαστών).
18. Διάταγμα 28 της 8.10.1832 (μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια), με το οποίο καταργούνται τα δικαστήρια.

Μπαμπούνης Χαράλαμπος Καθηγητής Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, ΕΚΠΑ

Ο Χαράλαμπος Μπαμπούνης είναι Καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με γνωστικό αντικείμενο «Ιστορία του ελληνικού κράτους και των θεσμών του, οι ιστορικές πηγές και η μελέτη τους». Έχει διατελέσει Πρόεδρος του Μαρασλείου Διδασκαλείου Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Αθηνών. Ως Επισκέπτης Καθηγητής έχει διδάξει σε έξι (6) Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Το συγγραφικό του έργο [16 μονογραφίες και υπέρ τους 270 επιστημονικά δημοσιεύματα] αναφέρεται στην Ιστορία του 19ου-20ου αι., στις ιστορικές πηγές, στην εκπαίδευση και την τοπική Αυτοδιοίκηση, σε θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα της Ιστορίας.

Κλαμαρής Νικόλαος Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ

Ο Νικόλαος Κ. Κλαμαρής είναι Καθηγητής (ομότιμος) της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 25 Ιανουαρίου 1944.

----------------

1. Νομική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (1961-1966).
2. Νομική Σχολή Πανεπιστημίου Τυβίγγης (Tübingen) Γερμανίας, 1969-1974.
3. Διατριβή επί υφηγεσία (Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών) στην Πολιτική Δικονομία.

---------

1. Υπότροφος του D.A.A.D.
2. Υπότροφος (1979-1980) του Ιδρύματος Alexander von Humboldt Stiffung

---------

1. Υφηγητής της Πολιτικής Δικονομίας (άμισθος) 1980-1981
2. Εντεταλμένος Υφηγητής της Πολιτικής Δικονομίας 1981-1982
3. Επίκουρος Καθηγητής της Πολιτικής Δικονομίας 1982-1986
4. Αναπληρωτής Καθηγητής της Πολιτικής Δικονομίας 1986-1991-
5. Καθηγητής της Πολιτικής Δικονομίας, 1991-2011
6. Ομότιμος Καθηγητής της Πολιτικής Δικονομίας, 2011-

---------

1. Πρόεδρος του Τμήματος Νομικής 1997-1999 και 1999-2001
2. Διευθυντής του Β΄ Τομέα Ιδιωτικού Δικαίου του Τμήματος Νομικής τα έτη 1993-1997, 2001-2005 και 2010-2011

---------

1. Πρόεδρος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (2005-2008)
2. Εταίρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» (2007)

---------

1. Πρόεδρος (2014-2017) του Δ.Σ. της Ενώσεως Δικονομολόγων (και μέλος του Δ.Σ. καθώς και της Ενώσεως από το 1969 συνεχώς μέχρι σήμερα).
2. Μέλος του Σωματείου «Παρνασσός» και μέλος (από 2014) της Διοικήσεως του Σωματείου «Παρνασσός».
3. Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εταιρείας Ελλήνων Υποτρόφων του Ιδρύματος «Alexander von Humboldt Stiffung».

---------

1. Νομικός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού (Κώστα Καραμανλή) τα έτη 2004-2009.
2. Μέλος του Δ.Σ. και Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, 1989-1992.
3. Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Πινακοθήκης, Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου 2004-2007.
4. Μέλος του Νομικού Συμβουλίου της Τράπεζας της Ελλάδος (από το 2006 μέχρι το 2010).
5. Μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2001-2009).
6. Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας «για την εκπόνηση ολοκληρωμένου σχεδίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς στον τομέα της Υγείας» (Απόφαση Υπουργού Υγείας, ΔΥ1δ/Γ.Π. 51697/4-6-2013, ΑΔΑ: ΒΕΖΕΘ-ΚΥΙ).
7. Μέλος του Συμβουλευτικού Σώματος για την υποστήριξη του εθνικού συντονιστή και της συντονιστικής επιτροπής για την καταπολέμηση της διαφθοράς, απόφαση Πρωθυπουργού Υ297/8-6-2013, ΦΕΚ 261/10-6-2013 (Υπαλλήλων ειδικών θέσεων και οργάνων διοίκησης φορέων του δημοσίου και ευρύτερου δημόσιου τομέα).
8. Πρόεδρος του Δ.Σ. του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), 2014.

---------

1. Μέλος του Συμβουλίου (Council, conseil, Rat) της Διεθνούς Ενώσεως Δικονομικού Δικαίου (Association International de Droit Processuel), Δεκέμβριος 2017.
2. Επίτιμος Διδάκτωρ Νομικής του Πανεπιστημίου Freiburg i.Br. Γερμανίας (30-1-2015).
3. Παράσημο: Ανώτερος Ταξιάρχης του Τάγματος Τιμής (απονομή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια, 16-7-2014).
4. Παράσημο: «Bunderverdienstkreuz» (Ομοσπονδιακός σταυρός αξίας) για την προσφορά του τις ελληνογερμανικές επιστημονικές σχέσεις από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας Γερμανίας κ. Rau (1999).
5. Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, 1998 (για το βιβλίο «Το δικαίωμα δικαστικής προστασίας κατά το άρθρο 20 παράγραφος 1 Συντάγματος 1975»).

---------

1. Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της (διεθνούς) Επιστημονικής Ενώσεως για το Διεθνές Δικονομικό Δίκαιο (Wissenschaftliche Vereinigung für internationales Verfahrensrecht).
2. Μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Δικονομικού Δικαίου (Association Internationale du droit judiciaire) και μέλος του Συμβουλίου (Conseil) της ως άνω Ενώσεως.
3. Μέλος της Εταιρείας Συγκριτικού Δικαίου (Gesellschaft für Rechtsvergleishung).
4. Μέλος του Γερμανικού Συνεδρίου Νομικών (Deutscher Juristentag).
5. Επισκέπτης Καθηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Konstanz (Γερμανίας) τα έτη 1986 και 1992.
6. Επανειλημμένες προσκλήσεις και διαλέξεις στις Νομικές Σχολές των Πανεπιστημίων Tübingen, Konstanz, Φρανκφούρτης, Freiburg i.Br., Βαρσοβίας, Βουδαπέστης, Μίσχολτς, Πράγας, Βιέννης, Βόννης, Μονάχου, Regensburg, Erlangen-Nürnberg, Κολωνίας, Βερολίνου και Χαϊδελβέργης.
7. Μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του Περιοδικού «Νομικό Βήμα» (εκδότης Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών) μέχρι το έτος 2015.
8. Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Νομικού Βήματος (από το έτος 2017).

Λεοντσίνης Γεώργιος Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ

Ο Γεώργιος Λεοντσίνης είναι Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Νεότερης Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Ιστορίας και Διδακτικής της Ιστορίας. Έχει διδάξει επί πολλά χρόνια στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Παν/μίου, στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Παν/μίου Θεσσαλίας, στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, στο Χαροκόπειο Παν/μιο και, ως Επισκέπτης Καθηγητής, σε πανεπιστήμια της Κύπρου, της Μάλτας, της Αλβανίας, της Αυστραλίας, της Κίνας και της Νορβηγίας.

Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στα Κύθηρα και σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου έλαβε διαδοχικά τα πτυχία των Τμημάτων Κλασικής Φιλολογίας και Ιστορίας-Αρχαιολογίας. Ολοκλήρωσε, με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, μεταπτυχιακές σπουδές στην Αγγλία (University of East Anglia, School of Modern Languages and European History), που οδήγησαν στην απόκτηση διδακτορικού διπλώματος (Ph.D.) στη Νεότερη Ελληνική και στην Ευρωπαϊκή Ιστορία. Η διατριβή του The Island of Kythera: A Social History, 1700-1863 έχει εκδοθεί στην αγγλική γλώσσα από το Σαριπόλειο Ίδρυμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πραγματοποίησε στην περιοχή της νεότερης ελληνικής και ευρωπαϊκής ιστορίας μεταδιδακτορική έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (University of London, Holloway and Bedford New College, Department of History) με την ιδιότητα του Επισκέπτη Ερευνητή (Visiting Scholar).

Έχει διοργανώσει διεθνή και πανελλήνια επιστημονικά συνέδρια και έχει συμμετάσχει αντιστοίχως με ανακοινώσεις σε συνέδρια και σεμινάρια. Έχει δημοσιεύσει μέχρι σήμερα περισσότερες από 100 επιστημονικές μελέτες σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά και σε συλλογικούς τόμους. Έχει δημοσιεύσει δεκαπέντε (15) βιβλία σχετικά με θέματα νεότερης ελληνικής και ευρωπαϊκής ιστορίας και διδακτικής της ιστορίας και έχει επιμεληθεί δώδεκα (12) τόμους διεθνών και πανελληνίων πρακτικών συνεδρίων. Το έτος 2012, σε επιστημονική εκδήλωση, που οργανώθηκε προς τιμήν του από το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών, τού επιδόθηκε αφιερωματικός τόμος με τίτλο Ιστορίας Μέριμνα από τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι από τα ιδρυτικά μέλη και Πρόεδρος σήμερα της Εταιρείας Θεωρίας, Έρευνας και Διδακτικής της Ιστορίας.

Σχετικές ομιλίες

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ «Ιωάννης Καποδίστριας (1776-1831), ο διπλωμάτης, ο πολιτικός, ο πρώτος κυβερνήτης του ελληνικού κράτους» - 1ο μέρος 01:26:05

Οκτ 21, 2019

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ «Ιωάννης Καποδίστριας (1776-1831), ο διπλωμάτης, ο πολιτικός, ο πρώτος κυβερνήτης του ελληνικού κράτους» - 1ο μέρος

Τσακρής Αθανάσιος Κόκκινος Διονύσιος Σολωμού Αιμίλιος Ψαρούδα - Μπενάκη Άννα Μεταξάς Αναστάσιος Ιωάννης Λεοντσίνης Γεώργιος Κουρκουμέλης Νίκος

Γλώσσα: Ελληνική