Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η Ευρώπη, η γειτονιά της και η γεωπολιτική του φόβου

Rogan Eugene, Chaisty Paul, Φίλης Κωνσταντίνος, Αναστασάκης Όθων

27 Σεπτεμβρίου 2016

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 75:49 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2033
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Το Megaron Plus, συνεχίζοντας τη συνεργασία του με το ένα από τα πλέον ιστορικά εκπαιδευτικά ιδρύματα στον κόσμο, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, υποδέχθηκε την Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου δύο σημαντικές προσωπικότητες του επιστημονικού κόσμου: τον Eugene Rogan [Γιουτζίν Ρόγκαν], καθηγητή Σύγχρονης Ιστορίας της Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και διευθυντή του Κέντρου για τη Μέση Ανατολή (St Antony’s College, Oxford), και τον Paul Chaisty [Πωλ Τσαίηστυ], αναπληρωτή καθηγητή Ρωσικής Πολιτικής στο ίδιο πανεπιστήμιο, που συμμετείχαν στη συζήτηση «Η Ευρώπη, η γειτονιά της και η γεωπολιτική του φόβου».
 

Σχολιάζει ο Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής ερευνητικών προγραμμάτων του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ, Institute for International Relations) του Παντείου Πανεπιστημίου. Τον συντονισμό της συζήτησης είχε αναλάβει ο Όθων Αναστασάκης, διευθυντής του Κέντρου Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (South East European Studies at Oxford-SEESOX).
 

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το SEESOX και με το St Antony’s College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης καθώς και με το ΙΔΙΣ, και με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Δημόσιας Διπλωματίας του ΝΑΤΟ (NATO Public Diplomacy Division).

«Η Ευρώπη, η γειτονιά της και η γεωπολιτική του φόβου»
 

O Γιουτζίν Ρόγκαν εστιάζει το ενδιαφέρον του στην αστάθεια που επικρατεί στη Μέση Ανατολή, μετά τις επαναστάσεις της Αραβικής Άνοιξης, το 2011, με αποτέλεσμα την αποσταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης στην Ευρώπη. Οι προσφυγικές ροές από τις εμπόλεμες ζώνες, οι οποίες εκτείνονται από το Ιράκ και το Αφγανιστάν έως τη Συρία και τη Λιβύη, συνιστούν ανθρωπιστική και πολιτική κρίση για την Ευρώπη. Σε ό,τι αφορά το προσφυγικό, το βασικό μέτωπο της Ευρώπης σχηματίζουν ορισμένες χώρες, όπως η Τουρκία, η Ελλάδα και η Νότια Ιταλία κυρίως, που έχουν ιδιαίτερα περιορισμένες δυνατότητες απορρόφησης εκτοπισμένων πληθυσμών. Οι ευρωπαίοι ψηφοφόροι, αδυνατώντας να διακρίνουν τους πρόσφυγες που προσπαθούν να γλιτώσουν από τον πόλεμο, από τους μετανάστες που αναζητούν μια καλύτερη ζωή, στρέφονται στη Δεξιά και σε πολιτικούς που υπόσχονται ότι θα ελέγχουν τα σύνορα των χωρών τους. Επίσης, ειδικά μετά τις πρόσφατες επιθέσεις στο Βέλγιο, τη Γαλλία και τη Γερμανία, τα κύματα προσφύγων χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα έχουν προκαλέσει ανησυχίες για την ασφάλεια των πολιτών, γεγονός που δημιουργεί κλίμα φόβου και εχθρότητας απέναντι στους Μουσουλμάνους και τους Άραβες. Μέχρι σήμερα, δεν έχουν εξευρεθεί αποτελεσματικές λύσεις για αυτά τα κρίσιμα ζητήματα, ενώ η Ευρώπη δεν μπορεί να αποποιηθεί της ευθύνης της για τα προβλήματα που οφείλονται στο αποικιοκρατικό παρελθόν της και στις επεμβάσεις της στην περιοχή από τη Λιβύη μέχρι το Ιράκ. Ωστόσο, δεν υπάρχουν περιθώρια για νέες κρίσεις διότι, όσο παρατείνεται η αναταραχή στη Μέση Ανατολή, τόσο ισχυρότερες πιέσεις θα υφίστανται τα κράτη-μέλη της ΕΕ.
 

Ο δεύτερος ομιλητής, ο Πωλ Τσαίηστυ, στη δική του παρουσίαση, στρέφει την προσοχή του στη Ρωσία, και ειδικότερα στη στάση της ρωσικής ελίτ αλλά και των μαζών απέναντι στην Ευρώπη. Εξετάζει τις συνέπειες δύο πρόσφατων γεγονότων –της κρίσης στην Ουκρανία και του Brexit– αλλά και τους μακροπρόθεσμους παράγοντες που διαμορφώνουν τη σχέση της Ευρώπης με τη συγκεκριμένη γείτονα χώρα».

Rogan Eugene Καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας της Μέσης Ανατολής, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης

Ο Eugene Rogan είναι Καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας της Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και Διευθυντής του Κέντρου για τη Μέση Ανατολή (St. Antony’s College, Oxford).

Chaisty Paul Αναπληρωτής Καθηγητής Ρωσικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης

O Paul Chaisty είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Ρωσικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Φίλης Κωνσταντίνος Αναπληρωτής Καθηγητής & Διευθυντής, ACG Institute of Global Affairs, Αμερικανικό Κολλέγιο Αθηνών

Ο Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης είναι ειδικός σε θέματα που αφορούν στο χώρο της Ρωσίας και της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και στρατηγικός αναλυτής της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στις περιοχές της Μαύρης Θάλασσας, του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας. Κατέχει Πτυχίο Πολιτικών Επιστημών και Ιστορίας, Μεταπτυχιακό στην Παγκόσμια Διακυβέρνηση και Διδακτορικό στη διαμόρφωση και άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, με έμφαση στη ρωσική κατά την πρώτη περίοδο Putin (2000-2004). Έχει διατελέσει Διευθυντής για θέματα Ρωσίας του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ) του Παντείου Πανεπιστημίου και το Νοέμβριο του 2004 ορίστηκε Επικεφαλής του Κέντρου Ρωσίας και Ευρασίας του ΙΔΙΣ, το οποίο μετονομάστηκε σε Κέντρο Ρωσίας, Ευρασίας και Νοτιο-ανατολικής Ευρώπης τον Σεπτέμβριο του 2008.

Εξελέγη Ανώτερο Συνεργαζόμενο Μέλος (SAM) στο St. Antony’s College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (2007-2009) και παράλληλα υπήρξε Μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου του Ερευνητικού Ινστιτούτου Ευρωπαϊκών και Αμερικανικών Σπουδών. Εν συνεχεία, αναλαμβάνει ερευνητής στο Κέντρο Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEESOX) του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (2008 – 2010). Σε αυτό το διάστημα ολοκληρώνει κύκλο αναλύσεων και διαλέξεων, με έμφαση στο ρόλο της Ρωσίας στην ΝΑ Ευρώπη, καθώς και γύρω από ζητήματα γεωπολιτικής της ενέργειας. Ενδιάμεσα τοποθετείται Επιστημονικός Διευθυντής στο Ινστιτούτο Στρατηγικών και Αναπτυξιακών Μελετών (2009-2010).

Τον Ιούλιο του 2012 διορίστηκε από το ΔΣ του ΙΔΙΣ, Διευθυντής Ερευνητικών Προγραμμάτων του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Πάντειου Πανεπιστημίου. Διετέλεσε υπεύθυνος του προγράμματος Jean Monnet για την Εξωτερική Πολιτική της Ε.Ε. (2013 – 2014), Διευθυντής Ομάδας Διoίκησης Έργου του Υπουργείου Ενέργειας με έμφαση στην ενεργειακή διπλωματία (2013-2015) αλλά και μέλος ομάδας εργασίας του ΚΕΜΕΑ, επιφορτισμένης με την ανάλυση κινδύνων ριζοσαπστικοποίησης για την εθνική ασφάλεια.

Έχει συνεργαστεί με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, καθώς και πολυεθνικές εταιρείες.

Είναι διαλέκτης της Σχολής Διοίκησης Επιτελών Πολεμικού Ναυτικού, διδάσκει σε μεταπτυχιακά προγράμματα πανεπιστημίων και είναι μέλος του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ καθώς και του Ελληνορωσικού Συνδέσμου.

Έχει σειρά επιστημονικών δημοσιεύσεων και σημαντικό αριθμό διαλέξεων στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων στα πανεπιστήμια Harvard, Oxford και London School of Economics, αλλά και τακτικές δημόσιες παρεμβάσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό.

Αναστασάκης Όθων Διευθυντής Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών, St Antony's College - Διευθυντής Κέντρου Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης

O Όθων Αναστασάκης είναι διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών στο St Antony's College και του Κέντρου Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (SEESOX). Διδάσκει ευρωπαϊκή πολιτική και συγκριτική πολιτική των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Εργάστηκε ακόμη ως ερευνητής στο London School of Economics. Είναι επίσης περιφερειακός διευθυντής (ΝΑ Ευρώπη) της συμβουλευτικής εταιρείας Oxford Analytica, ενώ έχει συνεργαστεί και με το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών ως σύμβουλος σε θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συγγραφική του δραστηριότητα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: Sustaining Rapprochement? Greek-Turkish relations, low politics and regional volatility, Defining a new reform agenda: Paths to sustainable convergence in South East Europe, Reforming Greece: Sisyphean Task or Herculean Challenge?, From crisis to recovery: Sustainable growth in South East Europe, In the Shadow of Europe: Greeks and Turks in the era of post-nationalism, Greece in the Balkans: Memory, conflict and exchange. Άρθρα του σχετικά με τον ακροδεξιό εξτρεμισμό, τον εκδημοκρατισμό στη ΝΑ Ευρώπη, τις ευρωβαλκανικές σχέσεις και άλλα ζητήματα έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά και συμπεριληφθεί σε ομαδικά συγγράμματα.

Σχετικές ομιλίες