Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η Αραβική Άνοιξη ως Οδηγός για την Αλλαγή

Herzenni Ahmed, Χειλά Ειρήνη, Κράτσα-Τσαγκαροπούλου Ρόδη, Καιρίδης Δημήτρης

22 Μαρτίου 2013

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:20:49 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2119
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

«Τα Mαθήματα της Αραβικής Άνοιξης»
Ahmed Herzenni, Πρώην Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Μαρόκο, Μέλος της Επιτροπής που συνέταξε το νέο Σύνταγμα του Βασιλείου του Μαρόκο.

Οι ελπίδες που προβάλλει η «Αραβική Άνοιξη» δεν πρέπει να μας κάνουν να ξεχάσουμε και τις αδυναμίες της, δηλαδή, ειδικότερα:
-την καθυστέρηση στην εκκόλαψή της, σε σημείο που να μπορεί κανείς να πιστεύει ότι στην πραγματικότητα οφείλεται περισσότερο στις υπερβολές των αυταρχικών καθεστώτων, με την εξαιρετική μακροβιότητα τους (άρνηση των ελάχιστων ελευθεριών, φαγοκυττάρωση της οικονομίας, φιλοδοξίες θέσπισης «δυναστειών», κλπ.)., από την ίδια την πρωτοβουλία των ενδιαφερομένων πληθυσμών
-την αδυναμία των λαϊκών οργανώσεων, πολιτικών, συνδικαλιστικών και των πολιτών ειδικότερα εκείνων των οργανώσεων με σύγχρονο και δημοκρατικό προσανατολισμό
-την υπερβολική σημασία (που δίνεται) στις εξωτερικές επεμβάσεις (παρεμβάσεις), όχι μόνο των επικοινωνιακών (αυτών που αφορούν στην επικοινωνία) αλλά και των στρατιωτικών.

Οι αδυναμίες αυτές οδήγησαν στην επικράτηση της  τρέχουσας τάσης που αφορά στην κατάσχεση της "Αραβικής Άνοιξης" από τις πιο συντηρητικές δυνάμεις των αραβικών κοινωνιών, οι οποίες ισχυρίζονται ότι είναι η πλειοψηφία. Λαμβάνοντας υπόψη το αίτημα αυτό, πρέπει να υπενθυμισθεί ότι η πρόκληση είναι να οικοδομηθούν νέες νομιμότητες, δημοκρατικές νομιμότητες. Αλλά αυτές απαιτούν την υπομονετική επεξεργασία και την κατά το περισσότερο δυνατό χωρίς αποκλεισμούς κοινωνική συναίνεση γύρω από τις βασικές αξίες, σε ότι αφορά στα κυρίαρχα θεσμικά όργανα και στους κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού. Μόνο τότε (εν συνεχεία μόνο) μπορεί να λειτουργήσει με τρόπο αξιόπιστο ο νόμος της πλειοψηφίας.

«Η Αραβική Άνοιξη και η Ασφάλεια της Δύσης: μια Εύθραυστη Σχέση»
Ειρήνη Χειλά, Πρόεδρος Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Πάντειο Πανεπιστήμιο, Καθηγήτρια Διεθνούς Πολιτικής.

Η παρουσίαση αυτή επιχειρεί να περιγράψει σε αδρές γραμμές τα γεγονότα που διαδραματίζονται από τον Ιανουάριο του 2011 στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής σε σχέση με την ευρω-ατλαντική ασφάλεια. Η λαϊκή εξέγερση γνωστή με τον όρο «Αραβική Άνοιξη» αποτελεί την έκφραση απαίτησης για πολιτική και κοινωνική αλλαγή εν σχέσει με την παλαιά «τάξη» που άλλαξε το πεδίο της πολιτικής και της ασφάλειας στην περιοχή. Η εξέλιξη αυτή, θετική για τους άμεσα ενδιαφερομένους λαούς αποτελεί μια διπλή πρόκληση για την ασφάλεια στη Δύση. Αφ’ ενός, η γεωγραφική εγγύτητα της περιοχής με την Ευρώπη και η στρατηγική της σημασία ως προμηθευτής ενεργειακών φυσικών πόρων σε παγκόσμιο επίπεδο. Αφετέρου σε πολιτικό επίπεδο, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ιστορική ρήξη με την αυταρχική τάξη η οποία σηματοδοτεί την έλευση μιας καινούριας.

Η αστάθεια που εμπεριέχει πάντα μια τέτοιου είδους περίοδος μετάβασης μπορεί εύκολα να περάσει τα σύνορα και να εκδηλωθεί ποικιλοτρόπως (τρομοκρατία, παράνομη μετανάστευση, ενεργειακή ανασφάλεια), κι αυτό θα επιχειρήσω να εξηγήσω κατά την παρουσίασή μου. Τέλος, η Δύση, από την πλευρά της, για να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις, πρέπει να χαράξει μια πολιτική ώστε να εγκαθιδρύσει νέες δημοκρατικές δομές και να επιδιώξει λύσεις ώστε να βοηθήσει τις χώρες και τους λαούς αυτούς να δημιουργήσουν ένα ειρηνικό μέλλον.

«Η ΕΕ και οι Προοπτικές της Αραβικής Άνοιξης»
Ρόδη Κράτσα, Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Αντιπρόεδρος του ΕΚ 2007-2012, Επίτιμη Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Sidi Mohamed ben Abdellah της Fès.

Από την πρώτη στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση στήριξε την προσπάθεια των λαών-εταίρων και των γειτόνων της Μεσογείου για εκδημοκρατισμό, για την κατάκτηση της ελευθερίας και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι ανθρώπινες αξίες πρέπει να αποτελούν τη βάση του κοινού μας οράματος για ασφάλεια, ειρήνη και ευημερία στη Μεσόγειο. Εναπόκειται σε μας καθώς και στους εταίρους μας που βρίσκονται στην απέναντι όχθη της Μεσογείου, να προστατέψουμε με αποφασιστικότητα και υπευθυνότητα αυτές τις αξίες από κάθε απειλή. Αυτή θα είναι και η επιτυχία της Αραβικής Άνοιξης και θα αποτελέσει τη βάση για τη χάραξη κοινών στόχων μεγέθυνσης και κοινωνικής ανάπτυξης μεταξύ των λαών και στις δύο πλευρές της Μεσογείου.

Σήμερα, μέσω της πολιτικής γειτονίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ευρωπαϊκή στρατηγική για την εδραίωση της δημοκρατίας στον κόσμο και τα ειδικά προγράμματα, όπως το πρόγραμμα «Spring», στηρίζει τις προσπάθειες για επίτευξη της ανάπτυξης, για διάχυση της παιδείας και ενίσχυση της σταθερότητας, για την εισαγωγή μεταρρυθμίσεων του θεσμικού πλαισίου που διέπει τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα των χωρών της Μεσογείου.

Η στήριξη στους λαούς που δοκιμάζονται δεν γίνεται μόνο για λόγους αλληλεγγύης, αλλά και γιατί είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης να γειτνιάζει με λαούς που ζουν σε δημοκρατικά καθεστώτα και με πολιτική σταθερότητα. Υπ’ αυτήν την άποψη το Βασίλειο του Μαρόκου είναι ένας σταθερός εταίρος-γείτονας, που απολαμβάνει ένα εξελιγμένο επίπεδο σχέσεων στο πλαίσιο της συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση για ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον.

Ευχαριστούμε θερμά την ELIT Language Services για την ευγενική παραχώρηση της παράλληλης ελληνικής μετάφρασης των ξενόγλωσσων εισηγήσεων του Διεθνούς Συνεδρίου.

Herzenni Ahmed πρώην Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Μαρόκο - Μέλος της Επιτροπής που συνέταξε το νέο Σύνταγμα του Βασιλείου του Μαρόκο

Ο Ahmed Herzenni ήταν Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Μαρόκο και Μέλος της Επιτροπής που συνέταξε το νέο Σύνταγμα του Βασιλείου του Μαρόκο.

Χειλά Ειρήνη Καθηγήτρια Διεθνούς Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Πειραιώς

Η Ειρήνη Χειλά είναι Καθηγήτρια Διεθνούς Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών και Visiting Scholar στο George Washington University (Elliott School of International Affairs). Είναι απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού από το Πανεπιστήμιο Paris II (Pantheon-Sorbonne) στις Διεθνείς Σπουδές και διδακτορικού στις Διεθνείς Σχέσεις από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Δίδασκε για 26 χρόνια (1993-2019) στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών.

Έχει διατελέσει Πρόεδρος του Τμήματος ΔΕΠΣ του Παντείου Πανεπιστημίου, Επιστημονική Διευθύντρια του κοινού Μεταπτυχιακού Προγράμματος με τίτλο «Διεθνείς και Στρατηγικές Σπουδές» του Παντείου Πανεπιστημίου με την Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ), Αντιπρόεδρος του Δ.Σ του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ), Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου και Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Αμυντικών Αναλύσεων.

Έχει διατελέσει Visiting Scholar στο Virginia Tech University, Department of Political Science and International Affairs, Επισκέπτρια Καθηγήτρια στο Παν/μιο Paris II (Panthéon –Sorbonne), Stanley J. Seeger Visiting Fellow στο Princeton University κατά το ακαδημαϊκό έτος 1996-7, Visiting Research Fellow στο King’s College (1997-1998), Υπότροφος της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD) στο Ινστιτούτο Wissenschaft und Politik (2007).

Έχει συμμετάσχει σε Συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με εισήγηση και έχει κάνει διαλέξεις σε Πανεπιστήμια των ΗΠΑ, του Καναδά, της Γαλλίας σε θέματα αιχμής της θεωρίας διεθνών σχέσεων και ζητημάτων που άπτονται του σύγχρονου διεθνοπολιτικού προβληματισμού.

Κράτσα-Τσαγκαροπούλου Ρόδη Πρόεδρος Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, πρώην Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 2007-2012

Γεννημένη στη Ζάκυνθο, κοινωνιολόγος με σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και μεταπτυχιακές σπουδές στην ευρωπαϊκή ενοποίηση στο ίδιο Πανεπιστήμιο, η Ρόδη Κράτσα είναι Ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Eξελέγη Α’ Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2007, σημειώνοντας διπλή πρωτιά αφού για πρώτη φορά ελληνίδα ευρωβουλευτής κατέλαβε το αξίωμα Αντιπροέδρου του Ε.Κ. και για πρώτη φορά Έλληνας Αντιπρόεδρος εξελέγη στην Α’ θέση. Εξελέγη Β’ Αντιπρόεδρος το 2009. Κατά τη διάρκεια της θητείας της ως Αντιπρόεδρος χειρίστηκε τα πιο σημαντικά χαρτοφυλάκια, ολοκλήρωσε με επιτυχία διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο Υπουργών και εκπροσώπησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε διεθνείς συναντήσεις υψηλού επιπέδου.

Κοινοβουλευτικές δραστηριότητες

Μέλος στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο στις Επιτροπές Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, Περιφερειακής Ανάπτυξης, εξαιρετικά δραστήρια ευρωβουλευτής, μετρά πολλές εκθέσεις, γνωμοδοτήσεις, παρεμβάσεις και ερωτήσεις κοινοβουλευτικού ελέγχου σε θέματα που αφορούν στην Ελλάδα, όπως η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ε.Ε., η ισορροπία των χωρών της ευρωζώνης, το νέο ΕΣΠΑ και ιδιαίτερα η χρηματοδότηση των αδύναμων περιφερειών, η προώθηση της συμμετοχής των γυναικών στην οικονομική δραστηριότητα, στις αποφάσεις των επιχειρήσεων και της δημόσιας ζωής.

Έχει έντονη παρουσία στη διεθνή σκηνή, εργαζόμενη συστηματικά για την εμβάθυνση των σχέσεων της Ε.Ε. με σημαντικές περιοχές του κόσμου, ιδιαίτερα την ευαίσθητη περιοχή της απέναντι όχθης της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής, των χωρών του Αραβικού Κόλπου όπως και της Λατινικής Αμερικής. Παρούσα σε διεθνή fora αξιοποιεί κάθε ευκαιρία για να προβάλλει την Ελλάδα και να προκαλέσει το ενδιαφέρον των επενδυτών αφού ως εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επενδυτικότητα στην Ε.Ε. και τα νέα επενδυτικά εργαλεία ήλθε σε επαφή με μεγάλα θεσμικά και κρατικά επενδυτικά Ταμεία.

Έδωσε μάχη για την εξασφάλιση χρηματοδοτήσεων για τις ελληνικές περιφέρειες κατά την προετοιμασία του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020. Πάντα παρούσα στις ελληνικές περιφέρειες, σε επαφή με τα επιμελητήρια, με κοινωνικούς φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση έχει προβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα πλεονεκτήματα και τα προϊόντα τους, όπως στην πρόσφατη έκθεση που διοργάνωσε με θέμα «Γεύσεις από Ελλάδα. Εξερευνώντας τη δυναμική των ελληνικών αγροτικών προϊόντων και τη σημασία τους για τον τουρισμό».

Πρωτοβουλίες

Πολιτικός με πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό κι εθνικό επίπεδο, έχει επίσης αναλάβει ενεργό ρόλο για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, την προστασία των δικαιωμάτων των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή και σε άλλες περιοχές του κόσμου, όπου υφίστανται διακρίσεις και βία, καθώς και για την προστασία του Ιορδάνη ποταμού. Η καθιέρωση το 2008 της 20ης Μαΐου ως Ευρωπαϊκής Ημέρας Θάλασσας οφείλεται στην πρωτοβουλία και στις ενέργειες της Ρόδης Κράτσα. Συνεργάζεται με τις εθνικές επιτροπές ευρωπαϊκών χωρών για την Επανένωση των Μαρμάρων του Παρθενώνα ενώ προωθεί τη δημιουργία Ελληνικού Συνδέσμου Προϊόντων κι Υπηρεσιών Υψηλής Ποιότητας με στόχο τη συμμετοχή του ως μέλος του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Πολιτισμικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών (ECCIA).

Κοινωνικές, πολιτικές δραστηριότητες

Υποστηρίζει σταθερά τις δραστηριότητες της κοινωνίας των πολιτών ενώ μετέχει ενεργά σε διάφορες οργανώσεις εντός κι εκτός Ελλάδος. Εκλεγμένη Δημοτική Σύμβουλος Αθηναίων με τη Ν.Δ. (1998), έχει διατελέσει μέλος Δ.Σ. του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κ. Καραμανλής. Είναι Πρόεδρος της Διεθνούς Οργάνωσης για την Προώθηση των Γυναικών της Ευρώπης-Βραβείο «Γυναίκες της Ευρώπης» (AIPFE), μέλος Δ.Σ. του Ιδρύματος για το Παιδί και την Οικογένεια, μέλος του Συλλόγου Φίλων Παιδιών με Καρκίνο «ΕΛΠΙΔΑ».

Διακρίσεις

Έχει τιμηθεί από αρχηγούς κρατών, θρησκευτικούς ηγέτες, διεθνείς φορείς και πανεπιστήμια: «Αξιωματικός του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής» της Γαλλικής Δημοκρατίας, «Διοικητής του Εθνικού Τάγματος του Κέδρου του Λιβάνου», «Σταυροφόρος του Τάγματος των Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου», «Αρχόντισσα του Θρόνου των Εκκλησιών» από το Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας, «Χρυσό Μετάλλιο» του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, «Βραβείο MEDays για την Παιδεία, τον Πολιτισμό και την Έρευνα στη Μεσόγειο», «Βραβείο Anna Lindh για το Διάλογο Πολιτισμών» κ.ά.  Είναι επίσης επίτιμη Διδάκτωρ δύο Πανεπιστημίων του εξωτερικού.

Ιστοσελίδα της Ρόδης Κράτσα

Καιρίδης Δημήτρης Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Πάντειο Πανεπιστήμιο - Βουλευτής ΝΔ - Ιδρυτικός Διευθυντής, Δίκτυο Ναυαρίνο

Ο Δημήτρης Καιρίδης είναι Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει διατελέσει Αναπληρωτής Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και Επιστημονικός Σύμβουλος του Ιδρύματος «Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής». Από το 2002 διηύθυνε τη Θερινή Ακαδημία Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων της Ολυμπίας και από το 2009 τo δίκτυο προβληματισμού και δράσης Navarino Network στη Θεσσαλονίκη, του οποίου είναι Ιδρυτικός Διευθυντής. Διετέλεσε καθηγητής στην Έδρα Ελληνικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών «Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής» στο Fletcher School του Πανεπιστημίου Tufts και διευθυντής του Προγράμματος Κόκκαλη για τη Νοτιοανατολική και την Κεντροανατολική Ευρώπη στο Kennedy School του Πανεπιστήμιου Harvard. Τα πιο πρόσφατα βιβλία του έχουν τίτλο: Εθνικισμός, Εθνοτικές Συγκρούσεις και Διεθνείς Σχέσεις-Θεωρία και Πράξη στα Βαλκάνια, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, 2015, Θεσσαλονίκη: Μια πόλη σε μετάβαση, 1912-2012 (επιμ.), Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο, 2015, Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Ξένος Τύπος, Αθήνα: Πατάκης, 2014, The Historical Dictionary of Modern Greece, London: The Scarecrow Press, Inc., 2009, και Η Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική και η Συντηρητική Aντεπανάσταση, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, 2008.

Είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ. και κάτοχος διδακτορικού διπλώματος από το Fletcher School of Law and Diplomacy, Tufts University. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στο σημείο τομής των διεθνών σχέσεων με τη συγκριτική πολιτική, με έμφαση στην ανάλυση της εξωτερικής πολιτικής των κρατών.

Σχετικές ομιλίες

Η Μεσόγειος μετά την Αραβική Άνοιξη. Εκδημοκρατισμός και όραμα κοινής ευημερίας 129:50

Απρ 02, 2015

Η Μεσόγειος μετά την Αραβική Άνοιξη. Εκδημοκρατισμός και όραμα κοινής ευημερίας

Βαληνάκης Γιάννης El Ansari Abdelkader Κράτσα-Τσαγκαροπούλου Ρόδη Κουμουτσάκος Γεώργιος Sijilmassi Fathallah Hasbi Aziz Χειλά Ειρήνη Aboueddahab Mohammed-Zakariae Υφαντής Κωνσταντίνος Βαλλιανάτος Στέφανος Σκορδέλη Μαρίνα

Γλώσσα: Ελληνική, Γαλλική (με παράλληλη μετάφραση στα ελληνικά)