Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Exploring the Middle/Upper Palaeolithic transition in southern Europe: a View from the north of Italy

Peresani Marco

28 Μαρτίου 2018

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 74:09 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 539
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Ένα από τα ερωτήματα που θέτει η αρχαιολογική έρευνα σχετικά με τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ των Νεάντερταλ και των Σύγχρονων Ανατομικά Ανθρώπων στη Δυτική Ευρασία είναι αυτό της νοηματοδότησης των πολιτισμικών νεωτερισμών. Αυτό το ερώτημα παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην ερμηνεία του συνόλου των αλλαγών που εκφράζονται κατά την Τελική Μουστέρια, τις μεταβατικές φάσεις Μέσης/Υστερης Παλαιολιθικής (Σατελπερόνια, Σζελέτια, Ουλούζια κλπ) και κατά την Ωρινάκεια. Το ζήτημα που αποτελεί αντικείμενο συζήτησης είναι εάν η σχέση μεταξύ αυτών των διαφορών και των ενδείξεων που τις σηματοδοτούν είναι σταθερή. Πρόσφατα κάποιες νέες ενδείξεις αναδύθηκαν σε ένα από αυτά τα τεχνοπολιτισμικά σύνολα, την Ουλούζια, η οποία εκτείνεται στην Ιταλική χερσόνησο και τη Νότια Βαλκανική. Η Ουλούζια χαρακτηρίζεται από μια διακριτή λιθοτεχνία που περιλαμβάνει μικρούς ημισεληνοειδείς μικρόλιθους, ένα συνδυασμό τύπων εργαλείων της Μέσης και της Ύστερης Παλαιολιθικής, μια μεταβλητή ποσοτικά παρουσία σφηνίσκων σε συνάρτηση με οστεοτεχνίες, θάλασσια διάτρητα όστρεα και χρωστικές ορυκτές ύλες. Στις ιταλικές και ελληνικές θέσεις η Ουλούζια ήρθε στο φως με την ανασκαφή στρωματογραφικών ακολουθιών σε σπήλαια, όπου βρίσκεται συστηματικά πάνω από τα στρώματα της Μουστέριας. Στην παρούσα κατάσταση της έρευνας η Ουλούζια είναι το μόνο γνωστό μεταβατικό τεχνοπολιτισμικό σύνολο που συνδέεται με τους Σύγχρονους Ανατομικά Ανθρώπους στην Ευρώπη αν και οι αμφιβολίες σχετικά με την τοποθέτηση των οδοντικών κατάλοιπων που βρέθηκαν στο σπήλαιο Grotta del Cavallo στην Ιταλία είχαν δημιουργήσει μια έντονη συζήτηση, καθιστώντας απαραίτητη τη παρουσία περισσότερων πολιτισμικών και ταφονομικών δεδομένων από τη συγκεκριμένη μεταβατική τεχνοπολιτισμική φάση.

Peresani Marco Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Ferrara

Ο Marco Peresani είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Τμήμα Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Φερράρα, στην Ιταλία, με το οποίο το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών έχει συνάψει σύμβαση στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus. Διευθύνει πολλά αρχαιολογικά προγράμματα και ανασκαφές παλαιολιθικών θέσεων στην Ιταλία όπως: Grotta di Fumane, Grotta del Rio Secco, Grotta de Nadale, Piovesello κ.ά.. Είναι κύριος ερευνητής και μέλος ερευνητικών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και διεξάγονται σε συνεργασία με τα ακόλουθα Επιστημονικά Ιδρύματα και Πανεπιστήμια: University of Oxford, University of Cambridge, Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology, University of Tarragona, University of Cologne, University of Nice, University of Bordeaux, Neanderthal Museum, University of British Columbia, University of Liège, Museum d’Histoire Naturelle de Paris, University of Nanterre, Italian National Research Council, University of Rome, University of Ravenna, University of Siena και University of Genova. Είναι επίσης επιστημονικός σύμβουλος σε θέματα ανάδειξης των Παλαιολιθικών Αρχαιοτήτων σε πολλά Αρχαιολογικά και Μουσεία Φυσικής Ιστορίας στην Ιταλία. Τέλος, είναι κριτής σε πολλά διεθνή επιστημονικά περιοδικά όπως Current Anthropology, Journal of Archaeological Science, Journal of Human Evolution, PLoS ONE, Quaternary International, Paléo, Journal of Archaeological Method and Theory, Bulletin de la Societé Préhistorique Française, Science, Bullettino di Paletnologia Italiana, Royal Society Open Science κ.ά..

Πρόσφατες δημοσιεύσεις:

Peresani M., Cristiani E., Romandini M., 2016, The Uluzzian technology of Grotta di Fumane and its implication for reconstructing cultural dynamics in the Middle – Upper Palaeolithic transition of Western Eurasia. Journal of Human Evolution 91, pp. 36-56.doi.org/10.1016/j.jhevol.2015.10.012.
Peresani M., Vanhaeren M., Quaggiotto E., Queffelec A., d’Errico F., 2013, An ochered fossil marine shell from the Mousterian of Fumane Cave, Italy. PLos One, 8(7), e68572.doi:10.1371/journal.pone.0068572.
Pastoors A., Peresani M. (Eds.), 2012, Flakes not Blades - Discussing the role of flake making at the onset of the Upper Palaeolithic, Proceedings of the Workshop, Wissenschaftliche Schriften des Neanderthal Museums, 5, 293 pp. ISBN 978-3-935624-13-8.
Peresani M., 2012, Fifty thousand years of flint knapping and tool shaping across the Mousterian and Uluzzian sequence of Fumane cave. Quaternary International, 247, 125-150.doi:10.1016/j.quaint.2011.02.006.
Peresani M., 2011, At the end of Middle Palaeolithic in the Italian Alps. An overview on Neandertal land-use, subsistence and technology. Vertebrate Paleobiology and Paleoanthropology Series, Springer, 249-259.DOI 10.1007/978-94-007-0415-2_21.
Peresani M., Fiore I., Gala M., Romandini M., Tagliacozzo A., 2011, Late Neandertals and the intentional removal of feathers as evidenced from bird bone taphonomy at Fumane cave 44ky BP, Italy. Proceedings National Academy of Science, 108, 3888-3893.doi:10.1073/pnas.1016212108.
Peresani M., Cremaschi M., Ferraro F., Falguères Ch., Bahain J.-J., Gruppioni G., Sibilia E., Quarta G., Calcagnile L., Dolo J.-M., 2008, Age of the final Middle Palaeolithic and Uluzzian levels at Fumane Cave, Northern Italy, using 14C, ESR, 234U/230Th and thermoluminescence methods. Journal of Archaeological Science, 35, 2986-2996.doi:10.1016/j.jas.2008.06.013.

Σχετικές ομιλίες