Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Αλγοριθμικές πτυχές της Θεωρίας Παιγνίων

Φωτάκης Δημήτριος, Δάσιος Γεώργιος

5 Απριλίου 2023

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:38:44 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 96
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Τα Μαθηματικά, που η σημερινή τους ηλικία ξεπερνάει τα 3.000 χρόνια, προσφέρουν την απόλυτη ανθρώπινη σκέψη και γλώσσα σε ό,τι αφορά στην αυστηρή ανθρώπινη επικοινωνία. Με την γλώσσα των Μαθηματικών μπορούμε να διαχειριζόμαστε αλλά και να ανταλλάσσουμε οσοδήποτε πολύπλοκες έννοιες και λογικά επιχειρήματα χωρίς κανένα απολύτως λάθος.

Με την πάροδο του χρόνου άρχισε να δημιουργείται μια διάκριση μεταξύ των επιστημόνων που παρήγαγαν νέα μαθηματική γνώση και αυτών που χρησιμοποιούσαν αυτήν την γνώση. Έτσι καταλήξαμε να μιλάμε για Θεωρητικά και για Εφαρμοσμένα Μαθηματικά. Όμως στη σύγχρονη εποχή, οι ανάγκες για μαθηματική σκέψη και τεχνικές διαχείρισης μεθόδων σχεδόν σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, η διάκριση μεταξύ θεωρίας και εφαρμογής έχει πλέον εξαφανιστεί. Και αυτό για τον απλό λόγο ότι δεν υπάρχουν πια μαθηματικές θεωρίες που δεν έχουν εφαρμογή σε κάποια ανθρώπινη δραστηριότητα. Αντίθετα, οι απαιτούμενες σήμερα μαθηματικές μέθοδοι όχι απλά δεν περισσεύουν αλλά λείπουν από το σύνολο των αναγκών μας.

Στόχος της παρούσας συνάντησης είναι να προβληθούν μερικές από τις σύγχρονες επιστημονικές και τεχνολογικές περιοχές όπου τα Μαθηματικά αποτέλεσαν και αποτελούν το άλφα και το ωμέγα της ύπαρξής τους.

«Αλγοριθμικές πτυχές της Θεωρίας Παιγνίων»
Φωτάκης Δημήτριος, Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΜΠ

Αντικείμενο της ομιλίας είναι η χρήση εννοιών και τεχνικών της Θεωρίας Παιγνίων για τη μοντελοποίηση και την αλγοριθμική επίλυση προβλημάτων ανάθεσης πόρων και αγαθών και συνάθροισης προτιμήσεων μεταξύ οντοτήτων (ή απλούστερα "χρηστών") που επιδεικνύουν ιδιοτελή και στρατηγική συμπεριφορά. Αρχικά θα εξηγήσουμε, μέσα από παραδείγματα, πως αν αγνοήσουμε τα κίνητρα των χρηστών κατά την αλγοριθμική επίλυση τέτοιων προβλημάτων, μπορεί να οδηγηθούμε σε εντελώς λανθασμένα συμπεράσματα ως προς τη συμπεριφορά της λύσης μας. Στη συνέχεια, θα αναφερθούμε στο παράδειγμα των δικτύων ιδιοτελούς δρομολόγησης. Θα ορίσουμε τον λόγο συντονισμού, που ποσοτικοποιεί την υποβάθμιση της απόδοσης σε ένα τέτοιο δίκτυο λόγω της ιδιοτελούς συμπεριφοράς των χρηστών, και θα παρουσιάσουμε αλγοριθμικές μεθόδους για τη βελτίωσή του. Θα κλείσουμε με μια σύντομη αναφορά στις βασικές αρχές του αλγοριθμικού σχεδιασμού μηχανισμών και στην έννοια της φιλαλήθειας σε προβλήματα συνάθροισης προτιμήσεων και διαμοιρασμού αγαθών.

Φωτάκης Δημήτριος Καθηγητής, Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, ΕΜΠ

Ο Δημήτρης Φωτάκης υπηρετεί ως Καθηγητής στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Υπηρετεί στο ΕΜΠ από το 2009. Έχει Δίπλωμα (1994) και Διδακτορικό Δίπλωμα (1999) από το Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής, του Πανεπιστημίου Πατρών. Έχει εργαστεί στο Max-Planck Institut für Informatik (2001-2003), στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (2003-2004) και στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου (2004-2008). Υπήρξε ακόμη επισκέπτης ερευνητής στο University of Liverpool, επισκέπτης καθηγητής στο University of Paris-Dauphine, και έμπειρος ερευνητής στη Yahoo Research. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του Δ. Φωτάκη εντάσσονται στην ευρύτερη περιοχή της Θεωρητικής Πληροφορικής. Η ερευνητική του δουλειά εστιάζει στον τομέα της αλγοριθμικής θεωρίας παιγνίων, με έμφαση στις αλγοριθμικές ιδιότητες των παιγνίων συμφόρησης και στον σχεδιασμό προσεγγιστικών μηχανισμών που δεν βασίζονται σε χρηματικά ανταλλάγματα, και στον τομέα των προσεγγιστικών και άμεσων αλγόριθμων, με έμφαση σε προβλήματα χωροθέτησης.

Δάσιος Γεώργιος Oμότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών - Aντεπιστέλλον Μέλος Ακαδημίας Αθηνών

Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1946, όπου παρακολούθησε την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αποφοίτησε από το Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1970 και συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στην Αμερική, όπου του απονεμήθηκε το Master of Science το 1972 και το διδακτορικό το 1975 από το Πανεπιστήμιο του Illinois στο Chicago.

Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1975, όπου προσελήφθη ως επιμελητής στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών. Το 1977 μετακινήθηκε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, όπου το 1980 αναγορεύθηκε Υφηγητής στην επιστημονική περιοχή των Μερικών Διαφορικών Εξισώσεων. Το 1981 εκλέχθηκε καθηγητής στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου της Πάτρας και το 1989 αποδέχθηκε μετάκλησή του στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών στο ίδιο Πανεπιστήμιο. Έχει ακόμα διδάξει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, όπου κατείχε διάφορες επιστημονικές θέσεις, μεταξύ των οποίων και πρόεδρος της επιτροπής ερευνών.

Έχει προσκληθεί να μιλήσει σε περισσότερα από 100 πανεπιστήμια στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, την Ιαπωνία, την Κορέα, την Φινλανδία, την Βραζιλία και το Ισραήλ. Έχει διδάξει συνολικά, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της Ελλάδας και της αλλοδαπής, επί 48 έτη. Είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών, επίτιμος ερευνητής του Ελληνικού Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στον κλάδο της «Εφαρμοσμένης Ανάλυσης».

Έχει δώσει δεκάδες διαλέξεις στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση και έχει διδάξει για επτά χρόνια στις σχολές μετεκπαίδευσης καθηγητών μαθηματικών. Συμμετέχει στις επιτροπές των Πανελλαδικών Εξετάσεων από το 1992, με εξαίρεση την τριετία 2005-2007, που κατείχε έδρα αριστείας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Κατά την διάρκεια της Διεθνούς Μαθηματικής Ολυμπιάδας που έγινε στην Ελλάδα το 2004, ήταν πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής που αποτελείτο από τους αρχηγούς των 109 συμμετεχόντων κρατών.

Έχει συγγράψει άνω των 200 ερευνητικών εργασιών καθώς και έναν μεγάλο αριθμό διδακτικών συγγραμμάτων. Το 2000 ο εκδοτικός οίκος του Πανεπιστημίου Oxford εξέδωσε μια ερευνητική μονογραφία του (σε συνεργασία με τον Ralph Kleinman) στην Θεωρία Σκέδασης σε Χαμηλές Συχνότητες, και το 2010 ο εκδοτικός οίκος του Πανεπιστημίου Cambridge εξέδωσε σύγγραμμά του, που αποτελεί το πρώτο βιβλίο στην διεθνή βιβλιογραφία αφιερωμένο ολοκληρωτικά στην Θεωρία των Ελλειψοειδών Συναρτήσεων. Έχει ακόμα πάνω από 180 επιστημονικές ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια.

Έχει συμμετάσχει, αλλά και ηγηθεί ως επιστημονικός υπεύθυνος, δεκάδων ερευνητικών προγραμμάτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ήταν επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος ΠΑΝΕΓΚΟ, που επελέγη από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως το πιο επιτυχημένο ερευνητικό πρόγραμμα που χρηματοδότησε η Ευρωπαϊκή Ένωση στον ελληνικό χώρο.

Έχει επιβλέψει 23 διδακτορικές διατριβές φοιτητών του, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι σήμερα καθηγητές σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και της αλλοδαπής. Η εργασία του στο πρόβλημα της Μαγνητοεγκεφαλογραφίας σε ελλειψοειδή γεωμετρία επελέγη μεταξύ των 100 σημαντικότερων εργασιών στον κόσμο, επάνω στο θέμα της Μαγνητοεγκεφαλογραφίας για το έτος 2003, και βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 2004. Για την έρευνά του στην ηλεκτρομαγνητική λειτουργία του εγκεφάλου του απονεμήθηκε, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μία από τις 15 τιμητικές «Έδρες-Αριστείας Marie Curie» που δόθηκαν σε όλον τον κόσμο ανεξαρτήτως ειδικότητας το 2005. Έτσι για το διάστημα 2005-2008 η εκπαιδευτική και ερευνητική του δραστηριότητα είχε μεταφερθεί στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Θεωρητικής Φυσικής του Πανεπιστημίου του Cambridge, όπου συνεργάστηκε με τον καθηγητή και ακαδημαϊκό Αθανάσιο Φωκά.

Τέλος, είναι μέλος σε 22 επιστημονικές εταιρίες του εξωτερικού και της Ελλάδας.

Σχετικές ομιλίες

Επιδημίες και κοινωνίες του παρελθόντος (Ιστορική θεματική ενότητα) 03:12:39

Ιαν 27, 2021

Επιδημίες και κοινωνίες του παρελθόντος (Ιστορική θεματική ενότητα)

Μάνος Ιωάννης McNeill John R. Χατζηιωάννου Μαρία - Χριστίνα Γαρδίκα Κατερίνα Barona Vilar Josep Lluis Μπαρλαγιάννης Θανάσης Στογιαννίδης Γιάννης Τσιάμης Κωνσταντίνος Μάνδυλα-Κουσουνή Μαρία Πουλάκου - Ρεμπελάκου Έφη

Γλώσσα: Ελληνική, Ελληνική με ταυτόχρονη διερμηνεία

Πανδημία, θεμελιώδη δικαιώματα και δημοκρατία - Η πρόκληση του εμβολιασμού (Νομική θεματική ενότητα) 02:15:46

Ιαν 28, 2021

Πανδημία, θεμελιώδη δικαιώματα και δημοκρατία - Η πρόκληση του εμβολιασμού (Νομική θεματική ενότητα)

Βενιζέλος Ευάγγελος Γεραπετρίτης Γιώργος Σισιλιάνος Λίνος-Αλέξανδρος Πικραμένος Μιχάλης Μήτρου Λίλιαν Ακριβοπούλου Χριστίνα

Γλώσσα: Ελληνική, Ελληνική με ταυτόχρονη διερμηνεία

COVID-19 στην Ελλάδα: εξέλιξη της πανδημίας και απόκριση, διδάγματα για την επόμενη φάση (Ιατρική θεματική ενότητα) 02:07:37

Ιαν 29, 2021

COVID-19 στην Ελλάδα: εξέλιξη της πανδημίας και απόκριση, διδάγματα για την επόμενη φάση (Ιατρική θεματική ενότητα)

Παναγιωτόπουλος Τάκης Τσιόδρας Σωτήρης Γώγος Χαράλαμπος Πεφάνης Άγγελος Μεντής Ανδρέας Λύτρας Θεόδωρος Ακινόσογλου Καρολίνα

Γλώσσα: Ελληνική, Ελληνική με ταυτόχρονη διερμηνεία