Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Τα Καλλυντικά στην Αρχαία Ελλάδα

Μαλτέζος Χρήστος

7 Ιανουαρίου 2021

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:48:18 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1119
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Το οπτικοακουστικό υλικό της διάλεξης δημιουργήθηκε από τη διαδικτυακή σελίδα «Φρυκτωρίες», την οποία το BLOD ευχαριστεί θερμά για την παραχώρηση της άδειας δημοσίευσης.

Σύνοψη

Τα καλλυντικά, όπως αρώματα και βαφές καλλωπισμού, έπαιζαν σπουδαίο ρόλο στις ποικίλες εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής των αρχαίων Ελλήνων. Στις αρχαίες πηγές γίνεται αναφορά σε σχετικά προϊόντα, όπως για παράδειγμα στον Όμηρο, στον Αρχίλοχο, τη Σαπφώ, τον Αλκαίο και τον Ανακρέοντα.

Αρχαιομετρικές μελέτες μας πληροφορούν ότι τα καλλυντικά χρησιμοποιήθηκαν στην Ελληνική αρχαιότητα όχι μόνο για αισθητικούς σκοπούς, αλλά και για θρησκευτικούς και θεραπευτικούς σκοπούς και έπαιζαν σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια τελετών αγώνων, εορτών και τελετών ταφής.

Τα είδη των αρχαίων καλλυντικών ήταν αλοιφές, κρέμες, έλαια, θυμιάματα, βαφές προσώπου και μαλλιών, ανθόνερα, πούδρες, που αποτελούνταν από ορυκτά και εκχυλίσματα από φυτά, βότανα, ρίζες, φρούτα, σπόρους. Επίσης, από ρητίνες δένδρων και προϊόντα ζωικής προέλευσης. Οι πρώτες ύλες και τα έτοιμα καλλυντικά ήταν κυρίως Ελληνικής προέλευσης ενώ κάποια εισάγονταν και από την Ανατολή. Κάποιες συνταγές παρασκευής καλλυντικών και φαρμακευτικών προϊόντων, έχουν διασωθεί από αρχαίους Έλληνες συγγραφείς όπως ο Θεόφραστος, ο Πλίνιος και ο Διοσκουρίδης.

Τα αρχαία εργαστήρια (παρασκευαστήρια) καλλυντικών, ονομάζονταν μυρεψεία και διέθεταν ποικιλία από σκεύη, όπως: ιγδία με δοίδυκες (γουδιά με γουδοχέρια), τριβεία με τριπτήρες, ηθμούς (φίλτρα), κύπελλα, λεκάνες, ασάμινθους (μπανιέρες), χύτρες, πύραυνα (θυμιατήρια) και πυριαντήρια (φορητές εστίες). Τα έτοιμα προϊόντα φυλάσσονταν σε ποικίλα μυροδοχεία, πυξίδες και εξάλειπτρα.

Στα αρχαία καλλυντικά περιλαμβάνονταν και τα ψιμύθια (φτιασίδια), δηλαδή οι βαφές προσώπου και μαλλιών από χρωστικές φυτών, αιθάλη, και διάφορα ορυκτά. Οι πιο γνωστά ψιμύθια ήταν η Ελληνική «στίβη» ή «στίμμη» και το Αιγυπτιακό «κόχλ».

Ομάδες ερευνητών από μεγάλα εργαστήρια της Ευρώπης και Αμερικής, έχουν επιβεβαιώσει την ύπαρξη νανοτεχνολογίας στα καλλυντικά των αρχαίων Ελλήνων που είχαν παράλληλα και θεραπευτικές ιδιότητες μετά την ψιμυθίωση (εφαρμογή μακιγιάζ). Ιδιότητες, όπως προστασία από οφθαλμικές βακτηριακές λοιμώξεις στις βαφές οφθαλμών, αντηλιακή προστασία στις βαφές προσώπου και αποτελεσματική μαύρη βαφή μαλλιών εφαρμόσιμη με χημικές τεχνικές που έχουν διασωθεί μέχρι τις ημέρες μας.

Μαλτέζος Χρήστος Χημικός PhD, Αξιολογητής Συστημάτων Ποιότητας

Ο Χρήστος Μαλτέζος, είναι Δρ. Χημικός, πτυχιούχος του Ε.Κ.Π.Α. με μεταπτυχιακές σπουδές στις Η.Π.Α. Indiana University και Pennsylvania State University (PhD), όπου και εδίδαξε πειραματική και αναλυτική χημεία, ως επίκουρος καθηγητής.

Εργάστηκε ως στέλεχος βιομηχανικής οργάνωσης (Industrial Engineering Executive) σε πολυεθνική εταιρεία. Υπήρξε μέλος της γενικής συνέλευσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Τυποποίησης για Καταναλωτές (ANEC, the European Consumer Voice in Standardization, Βρυξέλλες) και μέλος της επιτροπής για τη νανοτεχνολογία του ίδιου Οργανισμού. Διετέλεσε πρόεδρος του συμβουλίου πιστοποίησης του Ελληνικού Οργανισμού Τυποποίησης (ΕΛΟΤ).

Στο Κέντρο Δοκιμών Ερευνών και Προτύπων (ΚΔΕΠ) της ΔΕΗ, υπήρξε προϊστάμενος των εργαστηρίων ηλεκτροχημείας και τεχνητής κλιματιστικής γήρανσης – διάβρωσης. Μετέπειτα, από τη θέση του τομεάρχη Ποιότητας και Τυποποίησης, ως επικεφαλής αξιολογητής (assessor) Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας (ΣΔΠ), διεκπεραίωσε το έργο της πιστοποίησης κατά ISO 9001 και της διαπίστευσης κατά ISO 17025 των 16 εργαστηρίων του ΚΔΕΠ.

Έχει συμμετάσχει σε διεθνή προγράμματα και συνέδρια για την ολική διαχείριση ποιότητας (TQM), ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε) και προστασία του περιβάλλοντος από χημικούς ρύπους.

Σχετικές ομιλίες