Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Τα εργαστήρια της Ζωής στο Σύμπαν. Οι επιστήμες της Αστροχημείας και Αστροβιολογίας

Χατζηθεοδωρίδης Ηλίας

2 Φεβρουαρίου 2020

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:34:59 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 784
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Η «Ζωή», όπως την γνωρίζουμε και την κατανοούμε, υπάρχει μόνο στον πλανήτη μας και μόνο κατά το τελευταίο τέταρτο περίπου της ηλικίας του Σύμπαντος. Βρίσκεται διάσπαρτη μάλιστα μόνο σε μια «υπέρλεπτη» ζώνη στην επιφάνεια του πλανήτη Γη, στην βιόσφαιρα, της οποίας τα όρια έχουμε επεκτείνει τα τελευταία χρόνια με την έρευνα που γίνεται μέσω της επιστήμης της Αστροβιολογίας. Αυτή η ζώνη παρουσιάζει εξαιρετικά μεγάλη ανομοιομορφία με ποικιλία γεωλογικών περιβαλλόντων σε όλες τις κλίμακες, αποτέλεσμα και συνέχεια του «Ύστατου Σφοδρού Βομβαρδισμού» της νεοσχηματισμένης Γης, κατά την διάρκεια της οποίας σώματα του ηλιακού μας συστήματος προσέκρουαν με μεγάλη συχνότητα στην επιφάνεια της γης χωρίς να επιτρέπουν τον σχηματισμό σταθερού φλοιού, αλλά και της περεταίρω εξέλιξης της Γης (π.χ. τεκτονικές κινήσεις, ηφαιστειότητα). Αυτό βέβαια δεν αποκλείει την ύπαρξη μικροπεριβαλλόντων, με λιγότερο ακραίες συνθήκες, όπου θα μπορούσε να δημιουργηθεί η Ζωή στην αρχέγονη Γη. Η ύπαρξη απολιθωμάτων σε πολύ αρχαία πετρώματα που έχουν διασωθεί από την ανακύκλωση του φλοιού λόγω των τεκτονικών κινήσεων των πλακών, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ζωή μπορεί να δημιουργήθηκε πολύ γρήγορα, και μέσα σε αυτά τα περιβάλλοντα. Ωστόσο, από πού ήρθαν τα πρώτα συνθετικά υλικά της Ζωής, και σε τι εύρος περιβαλλόντων κατάφερε η Ζωή να δημιουργηθεί, καθώς και κάτω από ποιες χημικές διαδικασίες η «χημεία έγινε τελικά βιολογία»;

Στην ομιλία αυτή, γίνεται αναφορά σε περιβάλλοντα στο Σύμπαν όπου υπάρχουν εργαστήρια σύνθεσης οργανικών μορίων, αλλά και σε περιβάλλοντα στην επιφάνεια των πλανητών όπου έχουμε συγκέντρωση των οργανικών μορίων τα οποία τελικά χρησιμοποιούνται για την δημιουργία της Ζωής. Επίσης, γίνεται σύντομη αναφορά στα αναλυτικά όργανα και τις μεθοδολογίες που χρησιμοποιούμε για να αναζητήσουμε και να αναγνωρίσουμε τα ίχνη της Ζωής (βιοϋπογραφές) καθώς και τον τρόπο δημιουργίας της, να καταλάβουμε τα περιβάλλοντα που μπορεί αυτή να υπάρξει, οπότε και τον τρόπο που θα αναζητήσουμε την Ζωή σε άλλους πλανήτες.

Χατζηθεοδωρίδης Ηλίας Καθηγητής, Εργαστήριο Ορυκτολογίας-Πετρολογίας-Κοιτασματολογίας, Σχολή Μηχανολόγων Μεταλλείων-Μεταλλουργών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Ο Ηλίας Χατζηθεοδωρίδης σπούδασε Γεωλογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Manchester στην Αγγλία, απ' όπου έλαβε μεταπτυχιακό και διδακτορικό στον τομέα των Επιστημών της Γης. Εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Τμήμα Γενικών Επιστημών (τώρα Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών). Έχει εργαστεί επίσης στο Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, και στο Ινστιτούτο Μικρομηχανικής και Μηχανικής Ακριβείας, του Πολυτεχνείου της Βιέννης στην Αυστρία, όπου ασχολήθηκε με τη μικρομηχανική και τις φωτονικές τεχνολογίες. Από το 2003 διδάσκει στον Τομέα Γεωλογικών Επιστημών της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων-Μεταλλουργών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όπου σήμερα είναι Καθηγητής και Διευθυντής του Εργαστηρίου Ορυκτολογίας, Πετρολογίας και Κοιτασματολογίας. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στην ορυκτολογία και τις εφαρμογές της, την πετρολογία, τους ορυκτούς πόρους, τη γεωχημεία, την πλανητολογία, την αστροβιολογία και την ανάπτυξη αναλυτικών συστημάτων και λογισμικού. Είναι εντεταλμένο μέλος για την Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Αστροβιολογίας (European Astrobiology Network Association - EANA) και προωθεί την Αστροβιολογία στην Ελλάδα μέσω της ιστοσελίδας που διαχειρίζεται. Ασχολείται επίσης με τη συντήρηση και τον καθαρισμό αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς με τεχνικές laser.

Ιστότοπος για την Αστροβιολογία που διαχειρίζεται ο Ηλίας Χατζηθεοδωρίδης

Σχετικές ομιλίες