Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Συζητώντας για τον λαϊκισμό στην Ευρώπη: πρώτα αποτελέσματα από έρευνα του ΕΛΙΑΜΕΠ στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος DEMOS

Κατσίκας Δημήτρης, Σωτηρόπουλος Δημήτρης, Τσατσάνης Μάνος, Τσίμας Παύλος

30 Σεπτεμβρίου 2021

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:25:46 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 111

Το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), στο πλαίσιο του έργου DEMOS, διοργάνωσε διαδικτυακή δημόσια συζήτηση με θέμα “Taking stock of populism in Europe: ELIAMEP’s research on populism under the DEMOS project”.

Το ΕΛΙΑΜΕΠ είναι εταίρος ενός πανευρωπαϊκού consortium που μελετά τον λαϊκισμό στην Ευρώπη σήμερα και τον τρόπο διαχείρισης της ανόδου του λαϊκισμού μέσω της αναβάθμισης της δημοκρατικής αποτελεσματικότητας. Από τις αρχές του 2019, το consortium που ονομάζεται DEMOS, έχει διερευνήσει τα ακόλουθα θέματα: διαφορετικές εκφάνσεις του ευρωπαϊκού λαϊκισμού, δημόσιες πολιτικές των λαϊκιστών ενώ ήταν στην κυβέρνηση, αντιδράσεις ευάλωτων ομάδων που στοχοποιούνταν από λαϊκιστές δρώντες και απαντήσεις των κυρίαρχων ή μη λαϊκιστικών κομμάτων απέναντι στις προκλήσεις των λαϊκιστών. Με βάση τη διαθέσιμη διεθνή θεωρητική και εμπειρική έρευνα, οι ερευνητές του ΕΛΙΑΜΕΠ, Δημήτρης Κατσίκας, Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος και Μάνος Τσατσάνης, πραγματοποίησαν βιβλιογραφικές αναλύσεις, ανάλυση δημόσιας πολιτικής, συνεντεύξεις και μελέτη των ομάδων εστίασης για τα θέματα που περιγράφονται παραπάνω και παρουσιάζουν τμήματα της εργασίας τους σε ένα webinar για τον λαϊκισμό.

Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 2021 και μεταδόθηκε ζωντανά στην ιστοσελίδα του ΕΛΙΑΜΕΠ και στον επίσημο λογαριασμό του ΕΛΙΑΜΕΠ στο YouTube.

Κατσίκας Δημήτρης Επίκουρος Καθηγητής - Διευθυντής, Κέντρο Ερευνών για την Οικονομική Πολιτική, τη Διακυβέρνηση και την Ανάπτυξη, ΕΚΠΑ

Ο Δημήτρης Κατσίκας είναι Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Πολιτικής Οικονομίας και Διευθυντής του Κέντρου Ερευνών για την Οικονομική Πολιτική, τη Διακυβέρνηση και την Ανάπτυξη στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στα χρηματοοικονομικά και τη διεθνή πολιτική οικονομία στο London School of Economics (LSE). Έλαβε το διδακτορικό του από το LSE στον τομέα της διεθνούς πολιτικής οικονομίας. Έχει διδάξει ως Επισκέπτης Καθηγητής στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και στη Διπλωματική Ακαδημία του Υπουργείου Εξωτερικών.

Έχει παρουσιάσει την έρευνα του σε διεθνείς και ελληνικές έγκριτες επιστημονικές επιθεωρήσεις, καθώς και σε διεθνή συνέδρια. Έχει συμμετάσχει και συμμετέχει ως ερευνητής, συντονιστής ή/και επιστημονικός υπεύθυνος σε σειρά ελληνικών και ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του αφορούν την παγκόσμια και Ευρωπαϊκή πολιτική οικονομία και διακυβέρνηση, με έμφαση στον χρηματοπιστωτικό τομέα, ενώ τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε ερευνητικά με την ελληνική και την ευρύτερη ευρωπαϊκή οικονομική κρίση.

Την περίοδο 2013-2019 ήταν Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου για την Κρίση στο ΕΛΙΑΜΕΠ, ενώ από τον Ιανουάριο του 2020 έως τον Σεπτέμβριο του 2021 ήταν επικεφαλής του νέου Παρατηρητηρίου Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Οικονομίας. Την περίοδο Σεπτέμβριος 2020 – Αύγουστος 2021 ήταν Υπότροφος της Έδρας «Σταύρος Κωστόπουλος» στο ΕΛΙΑΜΕΠ.

Σωτηρόπουλος Δημήτρης Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ

Ο Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών με το βραβείο Salutatorian της τάξης του 1979. Σπούδασε νομικά στη Νομική Σχολή Αθηνών (Πτυχίο Νομικής, 1984), κοινωνιολογία στο London School of Economics (M.Sc., 1987, με υποτροφία του Βρετανικού Συμβουλίου) και κοινωνιολογία και πολιτική επιστήμη στο Yale University (M.A., 1987, M.Phil., 1988, Ph.D., 1991, με υποτροφία του Yale και του Ιδρύματος Ωνάση). Πήρε το διδακτορικό του με ‘διάκριση’ (‘distinction’). Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία μεταξύ των ετών 1991 και 1993. Μιλά αγγλικά, ισπανικά και γαλλικά.

Μεταξύ των ετών 1994 και 1998 δίδαξε κοινωνιολογία και πολιτική επιστήμη στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών (ως ειδικός επιστήμονας), στο μεταπτυχιακό Ινστιτούτο Juan March de Estudios e Investigaciones της Μαδρίτης (ως επισκέπτης καθηγητής) και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (στο Ρέθυμνο, ως επίκουρος καθηγητής επί συμβάσει, ΠΔ 407/1980). Από το 1998 διδάσκει πολιτική επιστήμη στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών ως λέκτορας, από το 2002 ως επίκουρος καθηγητής, από το 2008 ως αναπληρωτής καθηγητής και από το 2018 ως καθηγητής στο ίδιο Τμήμα. Το εαρινό εξάμηνο του 2003 ήταν ‘Senior Research Fellow’ στο Hellenic Observatory του London School of Economics, το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010 ήταν ‘Visiting Fellow’ στο South EastEuropean Programme του Centre for European Studies, με έδρα το St. Antony’s College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και τον Σεπτέμβριο – Οκτώβριο του 2016 ‘Visiting Professor’ στη Σχολή Sciences Po, Παρίσι. Το 2018-2019 ήταν Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Tufts και Visiting Fellow στο Harvard’s Center of European Studies.

Οι δημοσιεύσεις του αφορούν τη δημοκρατία και τον εκδημοκρατισμό στην Ελλάδα, τη Νότια Ευρώπη και τα Βαλκάνια, τη δημόσια διοίκηση, τους πολιτικούς και διοικητικούς θεσμούς (πολιτικά κόμματα, Συνήγορος του Πολίτη, Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης), την κοινωνική και εκπαιδευτική πολιτική, την κοινωνία πολιτών και τη μεταπολιτευτική δημοκρατία στη σύγχρονη Ελλάδα, τη Νότια Ευρώπη και τα Βαλκάνια, καθώς και το κράτος πρόνοιας.

Έχει δημοσιεύσει τις εξής 8 μονογραφίες και βιβλία μαζί με άλλους συγγραφείς:

1) Πολιτική εξουσία και γραφειοκρατία, Αντ. Σάκκουλας, Αθήνα 1996.

2) Populism and Bureaucracy, University of Notre Dame Press, Notre Dame και Λονδίνο 1996.

3) Η κορυφή του πελατειακού κράτους, Ποταμός, Αθήνα 2001.

4) Το εκκρεμές της διοικητικής μεταρρύθμισης (μαζί με τους Δ. Παπούλια και Χ. Ι. Οικονόμου), Ποταμός, Αθήνα 2002.

5) Ο Τρίτος Κόσμος (μαζί με τους Αστ. Χουλιάρα, Σωτ. Ρούσσο και Π. Σκλιά), Παπαζήσης, Αθήνα 2005 και

6) Κράτος και μεταρρύθμιση στη σύγχρονη Νότια Ευρώπη, Ποταμός, Αθήνα 2007.

7) H ελληνική κοινωνία πολιτών και η οικονομική κρίση, Ποταμός, Αθήνα 2017

8) (μαζί με τον Λεων. Χριστόπουλο), Πολυνομία και κακονομία στην Ελλάδα, Διανέοσις, Αθήνα 2017.

Έχει επιμεληθεί ή συν-επιμεληθεί τους εξής 7 συλλογικούς τόμους:

1) Κοινωνία και πολιτική (μαζί με τους Χρ. Λυριντζή κα Ηλ. Νικολακόπουλο), Θεμέλιο, Αθήνα 1996.

2) Η δημοκρατία σε βάθος: Ο Συνήγορος του Πολίτη, Παπαζήσης, Αθήνα 2000.

3) Is Southeastern Europe Doomed to Instability? (μαζί με τον Θ. Βερέμη), Frank Cass, Λονδίνο 2002.

4) Η άγνωστη κοινωνία πολιτών, Ποταμός, Αθήνα 2004 και

4) Τhe State and Democracy in the New Southern Europe (μαζί με τους Richard Gunther και Νικηφόρο Διαμαντούρο), Oxford University Press, Οξφόρδη 2006.

5) Austerity and the Third Sector in Greece: Civil Society at the European Frontier (μαζί με τους J. Clarke και A. Χουλιάρα) Ashgate, Farnham, 2015.

6) Socioeconomic Fragmentation and Exclusion under the Crisis, (μαζί με τους Δ. Κατσίκα και Μ. Ζαφειροπούλου), Palgrave Macmillan, Λονδίνο 2018.

7) Koυλτούρα, ιστορία, δημοκρατία: τιμητικός τόμος για τον Νικηφόρο Διαμαντούρο, (μαζί με την Καλλιόπη Σπανού), Παπαδόπουλος, Αθήνα 2018.

Επίσης έχει δημοσιεύσει άρθρα στα περιοδικά West European Politics, British Journal of Sociology, Southeast European and Black Sea Studies, South European Society and Politics, Journal of European Social Policy, Journal of Social Policy, Social Policy and Administration, European Journal of Social Security. Tέλος, έχει διατελέσει συντονιστής έκδοσης του περ. Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης και βιβλιοκριτικός της εφημ. Το Βήμα της Κυριακής.

Τσατσάνης Μάνος Ερευνητής, Συγκριτική πολιτική ανάλυση, πολιτική κουλτούρα και πολιτικές κομμάτων

O Μάνος Τσατσάνης είναι απόφοιτος του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα στην Πολιτική Συμπεριφορά από το Πανεπιστήμιο του Essex στο Ηνωμένο Βασίλειο και διδακτορικό δίπλωμα στην Πολιτική Επιστήμη από το Washington State University στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπήρξε Επισκέπτης Επίκουρος Καθηγητής από το 2012 έως το 2016 στο Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Λισαβόνας όπου διατηρεί θέση ερευνητή. Έχει διδάξει επίσης σε διάφορα πανεπιστήμια της Ελλάδας (Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο Μαρόκο, ενώ έχει διατελέσει επισκέπτης ερευνητής στο Sophia University στο Τόκιο και στο Juan March Advanced Center for Social Science Studies (CEACS) στη Μαδρίτη.

Η ερευνητική και διδακτική του εμπειρία επικεντρώνεται σε θεματικές της Συγκριτικής Πολιτικής, με έμφαση στην εκλογική συμπεριφορά, τις πολιτικές ταυτότητες, την πολιτική αντιπροσώπευση και τα κομματικά συστήματα. Η συγγραφική του δουλειά έχει δημοσιευτεί σε συλλογικούς τόμους και σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά όπως τα West European Politics, Party Politics, International Political Science Review, South European Society and Politics, Critical Sociology, Journal of Political Ideologies, Journal of Elections, Public Opinion and Parties, μεταξύ άλλων. Συντονίζει μαζί με τους André Freire και Marco Lisi το ερευνητικό πρόγραμμα ‘Crisis, Political Representation and Democratic Renewal: The Portuguese case in the Southern European context’ με χρηματοδότηση του Πορτογαλικού Ιδρύματος ‘Ερευνας και Τεχνολογίας ενώ συνεπιμελείται τον συλλογικό τόμο Political Representation in Southern Europe and Latin America που πρόκειται να εκδοθεί από τον εκδοτικό οίκο Routledge καθώς και τον συλλογικό τόμο Political Representation and Citizenship in Portugal: From Crisis to Renewal που θα εκδοθεί από τον εκδοτικό οίκο Lexington Books.

Τσίμας Παύλος Δημοσιογράφος, ΤΑ ΝΕΑ & ΣΚΑΪ

Ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας γεννήθηκε στην Αθήνα στις 6 Δεκεμβρίου 1953.

Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, εργάστηκε για λίγο ως δικηγόρος και από το 1980 δημοσιογραφεί. Αρθρογραφεί στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, παρουσιάζει ενημερωτικές εκπομπές στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση του ΣΚΑΪ και είναι σύμβουλος έκδοσης της Huffington Post Greece.

Διετέλεσε επί χρόνια συντάκτης του πολιτικού ρεπορτάζ στον Ριζοσπάστη και ήταν διευθυντής της εφημερίδας Πρώτη, του περιοδικού Ταχυδρόμος και του ραδιοφωνικού σταθμού "902 Αριστερά στα FM".

Στην τηλεόραση εμφανίστηκε το 1993 με την εκπομπή Μετρό, που προβαλλόταν στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ.

Για πολλά χρόνια εργάστηκε στο Mega Channel παρουσιάζοντας τις εκπομπές Το μήλον της έριδος και Video. Αμέσως μετά εργάστηκε στην κρατική τηλεόραση (ΝΕΤ) και επέστρεψε μερικά χρόνια αργότερα στο Mega με την εκπομπή Έρευνα. Στο παρελθόν συνεργάστηκε με τον ραδιοφωνικό σταθμό Στο Κόκκινο 105,5 όπου παρουσίαζε την εκπομπή Ημερολόγιο Σαββάτου.

Είναι παντρεμένος με την δικηγόρο Κατερίνα Πουλοπούλου και έχει δύο κόρες.

Το 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο του "Ο φερετζές και το πηλήκιο" (εκδόσεις Μεταίχμιο) ένα πολιτικό μυθιστόρημα της ελληνικής τηλεόρασης. Ο δημοσιογράφος συγκέντρωσε τεκμηριωμένο υλικό, μέσα από το οποίο καταγράφει την ιστορία και την σχέση της πολιτικής με την τηλεόραση.

Σχετικές ομιλίες