Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Ολοκαύτωμα και Μνήμη

Wieviorka Annette, Weitzman Mark, Βαρών - Βασάρ Οντέτ, Ζουμπουλάκης Σταύρος

3 Μαρτίου 2015

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 78:23 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1650
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Κορυφαίοι ειδικοί της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας έλαβαν μέρος στη συζήτηση «Ολοκαύτωμα και μνήμη» που πραγματοποιήθηκε στο ΜΜΑ, την Τρίτη 3 Μαρτίου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Megaron Plus.

Στη συζήτηση πήραν μέρος η Annette Wieviorka [Αννέτ Βιβιορκά], ιστορικός και Ομότιμη Διευθύντρια Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας, ο Μark Weitzman [Μαρκ Βάιτσμαν], Διευθυντής Εταιρικής Επικοινωνίας του Simon Wiesenthal Center (Ηνωμένες Πολιτείες) και Πρόεδρος της Επιτροπής για την Άρνηση του Ολοκαυτώματος και τον Αντισημιτισμό της Διεθνούς Συμμαχίας για την Ανάμνηση του Ολοκαυτώματος [International Holocaust Remembrance Alliance-IHRA], καθώς και η Οντέτ Βαρών-Βασάρ, ιστορικός, Καθηγήτρια στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Συντόνισε ο Σταύρος Ζουμπουλάκης Πρόεδρος του Eφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.

H εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδος, το οποίο ιδρύθηκε το 1977 με στόχο την παρουσίαση της ζωντανής εικόνας της εβραϊκής ζωής και παράδοσης που υπάρχει εδώ και 2300 χρόνια στην Ελλάδα, ενώ ασχολείται συστηματικά με τη μνήμη και την εκπαίδευση για το Ολοκαύτωμα στη χώρα μας.

Οι ομιλητές εξέτασαν το φαινόμενο του Ολοκαυτώματος στην Ευρώπη και την Ελλάδα, καθώς και τη γέννησή του μέσα από το υπόβαθρο του αντισημιτισμού. Εστίασαν επίσης την προσοχή τους στη σημερινή κατάσταση και στο ζήτημα της ωρίμανσης της μνήμης και των πολιτικών μνημόνευσης, παλαιότερα αλλά και στις μέρες μας.

Στην εισήγησή της, η διακεκριμένη ιστορικός Αννέτ Βιβιορκά επικέντρωσε το ενδιαφέρον της σε ένα σημαντικό γεγονός: τις εκδηλώσεις μνήμης για το άνοιγμα των στρατοπέδων του Άουσβιτς που οργανώθηκαν την 27η Ιανουαρίου 2015 στη Γαλλία. Η Αννέτ Βιβιορκά θα επιχείρησε επίσης να δώσει απαντήσεις στα εξής ερωτήματα: Ποια είναι σήμερα η κατάσταση της μνήμης της γενοκτονίας των Εβραίων; Ποιοι είναι οι κύριοι φορείς της; Πώς εξελίχθηκε η μνήμη της γενοκτονίας αυτής; 

Η ομιλία του Mαρκ Βάιτσμαν είχε θέμα τη μνήμη του Ολοκαυτώματος. Ο διεθνούς φήμης ειδικός έθιξε τα ζητήματα της άρνησης του Ολοκαυτώματος και της διαστρέβλωσης των πραγματικών διαστάσεων του γεγονότος. 

Η γενοκτονία των Ελλήνων Εβραίων και η μνήμη της ήταν το θέμα της ομιλίας της Οντέτ Βαρόν-Βασάρ. Η διακεκριμένη ιστορικός τονίζει στο σημείωμά της για την εισήγησή της ότι «η Ελλάδα γνώρισε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά εξόντωσης των Εβραίων σε ναζιστικά στρατόπεδα στην Ευρώπη (82,5%)». Στην ομιλία της, αναφέρθηκε στην εκτόπιση και εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων, κατά την περίοδο της Κατοχής, εστιάζοντας στις αιτίες και τις ιδιαιτερότητες αυτής της τραγωδίας. Στάθηκε ακόμη σε όσους αντιστάθηκαν και σε όσους διεσώθησαν. Στη συνέχεια, σχολίασε το βαρύ πέπλο σιωπής που κάλυψε τα δραματικά αυτά γεγονότα για πολλές δεκαετίες έως τη στιγμή που προκλήθηκαν οι πρώτες ρωγμές. Τέλος, επιχείρησε να προσεγγίσει τη διαλεκτική της λήθης και της μνήμης, ώστε να αναδειχθούν οι δρόμοι μέσα από τους οποίους αναδύεται και συγκροτείται αυτή η δύσκολη μνήμη στην Ελλάδα σήμερα.   

Wieviorka Annette Ιστορικός - Ομότιμη Διευθύντρια Ερευνών, Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS)
Weitzman Mark Διευθυντής Εταιρικής Επικοινωνίας, Simon Wiesenthal Center - Πρόεδρος της Επιτροπής για την Άρνηση του Ολοκαυτώματος και τον Αντισημιτισμό, International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA)
Βαρών - Βασάρ Οντέτ Ιστορικός

Η Οντέτ Βαρών - Βασάρ είναι ιστορικός, διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών, με ερευνητικό πεδίο τη δεκαετία του ’40. Δίδαξε Ιστορία στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (2001-2017) και διευθύνει σεμινάριο στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος από το 2011 για τη γενοκτονία των Εβραίων της Ευρώπης, τη μνήμη και τις αναπαραστάσεις της. Έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τη στρατοπεδική λογοτεχνία. Βιβλία της: Ελληνικός νεανικός τύπος. Καταγραφή (1941-1945), ΙΑΕΝ, Αθήνα 1987˙ Η ενηλικίωση μιας γενιάς. Νέοι και νέες στην Κατοχή και στην Αντίσταση (Εστία, Αθήνα 2009)˙ Η ανάδυση μιας δύσκολης μνήμης. Κείμενα για τη γενοκτονία των Εβραίων (Εστία, Αθήνα 2012˙ β΄ έκδ. επαυξημένη 2013)· Des Sépharades aux Juifs grecs. Histoire, mémoire et identité (2019). Ήταν εκδότρια και διευθύντρια του περιοδικού Μετάφραση (1995-2007). Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Σύγχρονα Θέματα. Τιμήθηκε από τον Υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας με τη διάκριση του Ιππότη των Γραμμάτων και των Τεχνών (2006).

Ζουμπουλάκης Σταύρος Φιλόλογος - Συγγραφέας - Πρόεδρος Εφορευτικού Συμβουλίου Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας

O Σταύρος Ζουμπουλάκης γεννήθηκε το 1953 στη Συκιά Λακωνίας. Σπούδασε νομική και φιλολογία στην Αθήνα και φιλοσοφία στο Παρίσι. Δίδαξε πολλά χρόνια στη μέση εκπαίδευση. Από το 1998 ως το 2012 διετέλεσε διευθυντής του περιοδικού «Νέα Εστία». Είναι πρόεδρος, από το 2008, του Δ.Σ. του βιβλικού ιδρύματος «Άρτος Ζωής». Το Φεβρουάριο 2013 ανέλαβε τη θέση του προέδρου του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Το 2015 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Έχει συγγράψει πλήθος έργων μυθιστορηματικού, πολιτικού, φιλολογικού και θεολογικού περιεχομένου ενώ αρθρογραφεί τακτικά στον ημερήσιο τύπο. Το 2016 για το βιβλίο του με τίτλο Υπό το φως του μυθιστορήματος τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο δοκιμίου κριτικής ενώ το 2017 τιμήθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για το έργο του Ο στεναγμός των πενήτων. Δοκίμια για τον Παπαδιαμάντη.

Σχετικές ομιλίες