Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

O κριτικός και ιστορικός Τέχνης Τώνης Σπητέρης

Τζάνη Νικολέτα

10 Οκτωβρίου 2014

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 24:44 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1985
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /
Ομιλητές
Τζάνη Νικολέτα

Γλώσσα
Ελληνική

Ημερομηνία
10/10/2014

Διάρκεια
24:44

Εκδήλωση
Έλληνες κριτικοί και ιστορικοί της τέχνης στο Παρίσι, 1945-1975

Χώρος
Μουσείο Μπενάκη (Κτήριο οδού Πειραιώς)

Διοργάνωση
École Française d’Athènes
Μουσείο Μπενάκη
Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών

Κατηγορία
Τέχνες / Πολιτισμός

Ετικέτες
Ιστορία της Τέχνης, Τώνης Σπητέρης, Παρίσι

Το Παρίσι, που ήταν ως γνωστόν μητρόπολη της σύγχρονης τέχνης από τις αρχές του 20ού αιώνα, συνέχισε και μετά τον πόλεμο να προσελκύει καλλιτέχνες και επιστήμονες από όλα τα μέρη του κόσμου. Ανάμεσά τους ήταν και Έλληνες τεχνοκρίτες και ιστορικοί της τέχνης, όπως οι Άγγελος Γ. Προκοπίου, Ελένη Βακαλό, Τώνης Σπητέρης, Γιώργος Μουρέλος, Γιώργος Πετρής, Νίκος Χατζηνικολάου, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, Εμμανουήλ Μαυρομμάτης κ.ά., οι οποίοι σπούδασαν κοντά σε σημαντικούς δασκάλους (Jean Laude, Pierre Francastel, Roland Barthes, Pierre Vilar κ.ά.),  παρακολουθούσαν τις ζυμώσεις γύρω από την θεωρία και την ιστορία της τέχνης, και επιχείρησαν να μεταφέρουν στα ελληνικά επιστημονικά πράγματα τις νέες ιδέες και τους κριτικούς κανόνες, τις θεωρίες, τις μεθόδους και τα επιστημονικά παραδείγματα και πειθαρχίες που αφομοίωσαν στο Παρίσι. Παράλληλα, οι ελληνικής καταγωγής κριτικοί Κριστιάν Ζερβός και ο Τεριάντ, που είχαν παίξει πρωταρχικό ρόλο στα καλλιτεχνικά πράγματα κατά τον Μεσοπόλεμο, εξακολουθούσαν αφενός να έχουν γόνιμη δράση στη γαλλική πρωτεύουσα αφετέρου να ασκούν ιδιαίτερη επιρροή στον κόσμο της τέχνης στην Ελλάδα. Τις μεταπολεμικές δεκαετίες επίσης ωρίμασαν επιστημονικά Γάλλοι αισθητικοί και ιστορικοί της τέχνης όπως οι Olivier Revault d'Allonnes και François Loyer, οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν να μελετήσουν τη νεώτερη ελληνική καλλιτεχνική παραγωγή. Τέλος, αρκετοί Έλληνες καλλιτέχνες, που έζησαν στο Παρίσι συνδέθηκαν με ηγετικές μορφές πρωτοποριακών κινημάτων, όπως ο Pierre Restany και άντλησαν από τις ιδεολογικές τάσεις, τις μορφολογικές αναζητήσεις και τις δράσεις των Νέων Ρεαλιστών, των Καταστασιακών, των στρουκτουραλιστών κ.ά.
 
Η Ημερίδα επιχειρεί να αναδείξει την πολυμορφία των παραπάνω ζητημάτων και να διευρύνει τη μελέτη και τον διάλογο γύρω από το έργο και την προσφορά αυτής της πλειάδας τεχνοκριτών, θεωρητικών και ιστορικών της τέχνης που, είτε άμεσα, είτε έμμεσα διαδραμάτησαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ελληνικής τέχνης της μεταπολεμικής περιόδου και συνεισέφεραν καθοριστικά στη διαμόρφωση του λόγου περί τέχνης στην Ελλάδα. Επίσης, στόχος της Ημερίδας, πέρα από την ανάδειξη του ρόλου αυτών των προσωπικοτήτων, είναι να  αναλυθούν οι τρόποι με τους οποίους οι τεχνοκριτικές τάσεις και οι θεωρητικές αναζητήσεις που κυριαρχούσαν εκείνη την περίοδο στη Γαλλία προσλήφθηκαν στον ελληνικό χώρο.
 
Για τον σκοπό αυτό οι πρωτότυπες ανακοινώσεις της Ημερίδας είναι επικεντρωμένες στα παραπάνω πρόσωπα, ενώ τα μονοθεματικά στρογγυλά τραπέζια-συζητήσεις είναι οργανωμένα γύρω από τα χρόνια των σπουδών και τις περιόδους της αισθητικής-επιστημονικής διαμόρφωσης κριτικών και ιστορικών της τέχνης. Οι ανακοινώσεις θα αφορούν επίσης γενικότερα θέματα διαμεσολάβησης και υποδοχής των κυρίαρχων ιδεών και τάσεων της γαλλικής ιστορίας και κριτικής της τέχνης από τον ελληνικό καλλιτεχνικό κόσμο.
 
Η ημερίδα – την οποία επιμελήθηκαν η Πολύνα Κοσμαδάκη (Μουσείο Μπενάκη) και ο Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος (Πανεπιστήμιο Κρήτης - Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών-ΙΤΕ)  -   οργανώθηκε στο πλαίσιο του τετραετούς ερευνητικού προγράμματος Athènes-Paris 1945-1974 / Αθήνα-Παρίσι 1945-1975, που πραγματοποιείται από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών EFA σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη και το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών-ΙΤΕ, και αποσκοπεί στην τεκμηρίωση και μελέτη των πολιτιστικών σχέσεων Γαλλίας και Ελλάδας κατά την περίοδο 1945-1975.
 

Τζάνη Νικολέτα Διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης, Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Είναι απόφοιτος του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με ειδίκευση στην Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης (2002) καθώς και του τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (2013) του ίδιου πανεπιστημίου. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές (DEA) στην ιστορία της τέχνης, με υποτροφία του Ιδρύματος Π. & Ε. Μιχελή, στο Πανεπιστήμιο Marc Bloch II στο Στρασβούργο (2004). Το 2012 αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου στην ιστορία της τέχνης, αφού εκπόνησε διδακτορική διατριβή, ως υπότροφος της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής και του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη, με τίτλο: « Costas Dimitriadis (1879-1943). La carrière européenne d’un sculpteur grec » υπό την εποπτεία της καθηγήτριας Christine Peltre (επιτροπή: Barthélémy Jobert, Paul-Louis Rinuy, Ευγένιος Ματθιόπουλος, Ειρήνη Τσαμαδού-Jacoberger, Christine Peltre).

Έχει εργαστεί ως αρχαιολόγος και ιστορικός της τέχνης στο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Μακεδονικών και Θρακικών Σπουδών, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών/ΑΠΘ και αλλού. Είχε την επιστημονική επιμέλεια δύο εκθέσεων: της αναδρομικής έκθεσης Σπύρος Αλαμάνος (Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Κερκυραϊκή Πινακοθήκη, Δεκέμβριος 2007-Φεβρουάριος 2008) και της σπονδυλωτής έκθεσης ιστορικών τεκμηρίων 1912. Η Θεσσαλονίκη των Ελλήνων (Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Βασιλικό Θέατρο (ΚΘΒΕ), Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, Συνεδριακό Κέντρο Τράπεζας Πειραιώς, Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Δεκέμβριος 2012-Ιούνιος 2013).

Έχει συμμετάσχει με εισηγήσεις σε επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Γαλλία. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά της προσανατολίζονται στην δημόσια γλυπτική, στην ελληνική τέχνη του 20ού αι., στην ευρωπαϊκή τέχνη του 19ου και 20ού αι., στις ελληνογαλλικές πολιτιστικές σχέσεις, στην πολιτιστική διπλωματία, στην τεχνοκριτική καθώς και στον ρόλο των θεσμών στο πεδίο της τέχνης.

Είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Ιστορικών της Τέχνης και του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη.

Σχετικές ομιλίες