Μουρτζάς Νίκος
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
18/02/2025
Διάρκεια
00:44:01
Εκδήλωση
Εκδηλώσεις της Εταιρείας Διερεύνησης Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒΥΤ)
Χώρος
Αίθουσα "Συλλόγου των Αθηναίων", Διαδικτυακές εκδηλώσεις
Διοργάνωση
Εταιρεία Διερεύνησης Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒΥΤ)
Κατηγορία
Γεωλογία, Αρχαιολογία
Ετικέτες
αρχαία λιμάνια, ελλιμενισμός, Εποχή του Χαλκού, ύστερη αρχαιότητα, στάθμη της θάλασσας, παλαιογεωγραφία, ακτή, Αιγαίο Πέλαγος, παράκτιο τοπίο, παράκτια γεωμορφολογία
Στην ομιλία, ο Δρ. Μουρτζάς αναφέρεται σε μορφολογίες ελλιμενισμού και αρχαία λιμάνια του Αιγαιακού χώρου, που καλύπτουν ένα μεγάλο θεματικό και χρονολογικό εύρος, από την Εποχή του Χαλκού έως την Ύστερη Αρχαιότητα, από φυσικές μορφολογίες προσέγγισης πλοίων και αγκυροβόλια έως λιμενικές υποδομές (λιθορριπές, κυματοθραύστες, μόλοι, προβλήτες, αποβάθρες, κρηπιδώματα και λοιπές εγκαταστάσεις, π.χ. αποθήκες). Μέσα από την διερεύνηση των σχετικών μεταβολών του επιπέδου της θάλασσας κατά το Ανώτερο Ολόκαινο, κυρίως κατά τα 6.000 τελευταία χρόνια, εστιάζει στις επιπτώσεις που προκαλούν στο παράκτιο τοπίο διαφόρων αρχαιολογικών θέσεων του Αιγαίου. Εξηγεί πώς η παράκτια γεωμορφολογία καθόρισε την επιλογή συγκεκριμένων θέσεων για τη δημιουργία λιμενικών υποδομών και πώς η θαλάσσια επίκλυση οδήγησε στην εγκατάλειψή τους. Αναπτύσσοντας το διάλογο μεταξύ γεωλογίας και αρχαιολογίας, γεωγραφίας και ιστορίας, αναδεικνύει τον κοινό τόπο μεταξύ ανθρώπινων δραστηριοτήτων και παράκτιου τοπίου, καταλήγοντας στην ανασύσταση της παλαιογεωγραφία της ακτής.
Το BLOD ευχαριστεί τη διοργάνωση για την παραχώρηση του βίντεο της ομιλίας.
Ο Νίκος Μουρτζάς σπούδασε Γεωλογικές Επιστήμες με διδακτορική διατριβή από το ΕΜΠ (1990) σχετικά με τις “Νεοτεκτονικές κινήσεις κατά το Τεταρτογενές στην Κρήτη”, όπου και μελέτησε την παράκτια μορφοτεκτονική, τις μεταβολές του επιπέδου της θάλασσας και τις επιπτώσεις τους σε παράκτιους βυθισμένους ή αναδυμένους αρχαιολογικούς χώρους.
Εργάστηκε επί 35 χρόνια ως Σύμβουλος Τεχνικός Γεωλόγος έργων Πολιτικού Μηχανικού. Δίδαξε Τεχνική Γεωλογία Έργων Πολιτικού στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Από το 2004 έως το 2011 διετέλεσε τακτικό μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) του ΥΠΠΟ, ενώ από το 2018 είναι αναπληρωματικό μέλος του ΚΑΣ και μέλος του ΔΣ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου.
Το 2021 ανακηρύχθηκε Επίτιμος Ερευνητής στο Department of Classics and Archaeology του Πανεπιστημίου Nottingham (UK). Διετέλεσε μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή και Πολιτιστική Κληρονομιά του ΥΠΠΟ (2021-2022), με κύριο έργο τη διαμόρφωση των κατευθυντήριων γραμμών του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Διετέλεσε πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της Μουσειολογικής-Μουσειογραφικής Μελέτης του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών, το οποίο και εγκαινιάστηκε επί θητείας του (2009). Είναι μέλος διαφόρων επιστημονικών Επιτροπών του ΥΠΠΟ για την ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων και την οριοθέτηση αρχαιολογικών ζωνών. Έχει εκπονήσει μελέτες ανάδειξης και συντήρησης αρχαίων μνημείων (π.χ. Κνωσός, Επίδαυρος, Σκήτη Οσίου Νικάνορα Φράγματος Ιλαρίωνα, Βόρεια κλιτύς Ακρόπολης κλπ.). Συμμετέχει σε αρχαιολογικές έρευνες και γεωαρχαιολογικά προγράμματα σε διάφορες περιοχές του ελληνικού χώρου, που διενεργούνται από πανεπιστημιακά τμήματα ή ερευνητικούς φορείς (π.χ. Παλαιόπολη Άνδρου, Κίμωλος – Μήλος). Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 60 επιστημονικά άρθρα τεκτονικής, τεχνικής γεωλογίας, παράκτιας γεωμορφολογίας και γεωαρχαιολογίας σε έγκριτα επιστημονικά, ελληνικά και διεθνή περιοδικά και σε πρακτικά σχετικών συνεδρίων.
Είναι ιδρυτικό μέλος και εταίρος της επιστημονικής αστικής μη κερδοσκοπικής Εταιρείας Μελέτης Αρχαίων Ακτογραμμών – AKTES, η οποία συστήθηκε το 2019, με όραμα την ανάδειξη της ακτής ως ένα δυναμικό σύστημα, μέσα από τη συστηματική επιστημονική έρευνα και μελέτη των μεταβολών του επιπέδου της θάλασσας και των συναγόμενων αλλαγών στο παράκτιο τοπίο σε μια διαχρονική αλληλεπίδραση με τον άνθρωπο, από την προϊστορία, στην ιστορία, στο παρόν και το μέλλον.
