Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Μεταμορφώσεις του Ορφέα ΙΙ: Η απεικόνιση της μουσικής στη νεότερη Ελλάδα

Γουλάκη - Βουτυρά Αλεξάνδρα

26 Νοεμβρίου 2014

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 42:29 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1105
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Η απεικόνιση της μουσικής στη νεοελληνική τέχνη ακολουθεί τις ιδιομορφίες που χαρακτηρίζουν την εξέλιξη της τελευταίας τους δύο τελευταίους αιώνες με επιπλέον δυσκολίες τις ιδιαιτερότητες που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη στην απόδοση των μουσικών οργάνων (πρότυπο, σχέση του δημιουργού με τη μουσική, απαιτήσεις του θέματος κτλ.).

Η σύγχρονη ελληνική τέχνη έχει λιγότερη από δύο αιώνες ζωή (ίδρυση ελληνικού κράτους 1830). Σε μια Ευρώπη όπου επικρατούσε ο κλασικισμός και ο ρομαντισμός, η αναβίωση της αρχαιότητας για τη νέα Ελλάδα ήταν επιπλέον ο ιδεολογικός προσανατολισμός που καθορίστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις: βασιλέας των Ελλήνων ορίστηκε το 1832 ο νεαρός Όθωνας, γιος του Λουδοβίκου Α΄ της Βαυαρίας,του πιο θερμού φιλέλληνα και αρχαιολάτρη μονάρχη της Ευρώπης. Μαζί με τον Όθωνα ήρθε στην Αθήνα μια μεγάλη ομάδα ξένων δημιουργών, ιδίως Βαυαρών, που

μεταφύτευσαν στην Ελλάδα τον ακαδημαϊσμό και προώθησαν τη σύνδεσή της με το αρχαιοελληνικό παρελθόν. Έλληνες καλλιτέχνες πήγαν για σπουδές στο Μόναχο, ιδίως στο δεύτερο μισό του 19ου αι. και οι περισσότεροι σπούδασαν στην Ακαδημία του. Στα τέλη του 19ου αι. ο συμβολισμός εισαγόμενος από την Ευρώπη (Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία) φέρνει μια νέα αναβίωση της τέχνης της αρχαιότητας, που ενσωματώνεται και βρίσκει πρόσφορο έδαφος στη νεοελληνική τέχνη (όψιμος Γύζης, Παρθένης, Αριστεύς κ.ά.). Η στροφή στο Βυζάντιο και στην παράδοση των καλλιτεχνών της λεγόμενης Γενιάς του ’30 θα κινήσει το ενδιαφέρον για το ελληνικό παρελθόν σε εποχές μεταγενέστερες από την αρχαιότητα. Η απεικόνιση μουσικών

οργάνων, μουσικών σκηνών σε έργα νεοελληνικής τέχνης δεν έχει ερευνηθεί σχεδόν καθόλου. Αποτελεί ένα ενδιαφέρον πεδίο για την κατανόηση της αντίληψης και αντιμετώπισης της μουσικής ως ένα κομμάτι του παρελθόντος που εντάσσεται στο παρόν, αλλά και μια άποψη ιδιαίτερα σημαντική και υποστηρικτική σε θέματα ερμηνείας και κατανόησης της νεοελληνικής τέχνης.
 

Γουλάκη - Βουτυρά Αλεξάνδρα Ιστορικός Τέχνης

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, σπούδασε αρχαιολογία και ιστορία της τέχνης στο ΑΠΘ. Διδάκτορας του πανεπιστημίου της Βόνης. Δίδαξε ιστορία τέχνης στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ. Διδάσκει Μουσική Εικονογραφία στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ, επίσης ιστορία τέχνης και πολιτισμού σε άλλα τμήματα της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Δημιούργησε το Αρχείο Μουσικής Εικονογραφίας στο ΑΠΘ. 1999-2003 Πρόεδρος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών και 2003-2007 Κοσμήτορας της Σχολής Καλών Τεχνών ΑΠΘ. Μέλος του ΙCTM και του IMS. Τομείς δραστηριότητάς της, εκτός της Μουσικής Εικονογραφίας, είναι η νεοελληνική τέχνη, η νεοελληνική γλυπτική, το έργο του Γιαννούλη Χαλεπά, τα εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής στο Αιγαίο κ.ά. Από το 1985 συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα και Study Groups που αφορούν τη Μουσική Εικονογραφία. Οργάνωσε εκθέσεις στον τομέα της Εικονογραφίας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (συνεργασίες με τους Φίλους του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη, με το ΥΠΠΟ, το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και Αθηνών, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων κ.ά.). Στα πλαίσια του προγράμματος Culture 2000 οργάνωσε εικονικές εκθέσεις και εκπαιδευτικά θέματα Μουσικής Εικονογραφίας για το Διαδύκτιο (Ο Ρυθμός στη Μουσική και τον Χορό).

Από το 1996 είναι Γενική Γραμματέας του Δ.Σ. του Τελλογλείου Ιδρύματος του ΑΠΘ και έχει την ευθύνη οργάνωσης και υλοποίησης των προγραμμάτων του. Επιστημονική υπεύθυνη ερευνητικών προγραμμάτων στους τομείς των δραστηριοτήτων της, επιβλέπει διδακτορικές διατριβές και συμμετέχει σε επιστημονικές επιτροπές άλλων συναφών κλάδων. Έχει πολλές δημοσιεύσεις, βιβλία και άρθρα σε τομείς των δραστηριοτήτων της.

Σχετικές ομιλίες