Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Ελληνική αρχαιότητα, σύμβολα και ζητήματα πρόσληψης στον 19ο αιώνα: το Λάβαρο του Πανεπιστημίου Αθηνών του Νικολάου Γύζη

Μπουραζέλης Κωνσταντίνος, Παπούλιας Ευάγγελος, Παυλόπουλος Δημήτρης, Καραμανωλάκης Βαγγέλης, Μαυρομιχάλη Ευθυμία, Κούρια Αφροδίτη, Κυριαζή Πελαγία

2 Δεκεμβρίου 2017

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 96:30 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1579
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Το Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης «Το Λάβαρο του Πανεπιστημίου Αθηνών: Σύγχρονες εικαστικές προσεγγίσεις» (6 Μαΐου-31 Δεκεμβρίου 2017), διοργάνωσε επιστημονική ημερίδα με θέμα: «Ελληνική αρχαιότητα, σύμβολα και ζητήματα πρόσληψης στον 19ο αιώνα: το Λάβαρο του Πανεπιστημίου Αθηνών του Νικολάου Γύζη».

Στόχος της ημερίδας ήταν να αναδειχτεί ο ρόλος και η χρήση της αρχαιότητας και των συμβόλων της στη διαμόρφωση της κοινωνικής και καλλιτεχνικής ζωής της χώρας κατά τον 19ο αιώνα. Με αφορμή το λάβαρο του Πανεπιστημίου Αθηνών του Νικολάου Γύζη, που απεικονίζει τη θεά Αθηνά, δίνεται έμφαση στις πηγές έμπνευσης του καλλιτέχνη και στην πρόσληψη της αρχαιότητας στο εν λόγω έργο του.

Τις εργασίες της ημερίδας χαιρέτισε με μήνυμά του ο Αναπληρωτής Πρύτανη Πανεπιστημίου Αθηνών για τα ακαδημαϊκά θέματα και τις διεθνείς σχέσεις, Κωνσταντίνος Μπουραζέλης (το μήνυμα διαβάζει ο Αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας της τέχνης, Δημήτρης Παυλόπουλος), ενώ ο Προϊστάμενος Μουσείων και Ιστορικού Αρχείου ΕΚΠΑ, Βαγγέλης Παπούλιας έκανε μία σύντομη εισαγωγή στη θεματική. Ακολούθησαν οι ομιλίες της ημερίδας (παρατίθενται σύντομες περιλήψεις από τους ομιλητές).
 

Το λάβαρο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο ζωγράφος και το πρότυπό του
Δημήτρης Παυλόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ

Αλεξάνδρα Σφυροέρα, Δρ. Αρχαιολογίας, Μέλος Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού, ΕΚΠΑ

Παρουσιάζονται το λάβαρο του Πανεπιστημίου Αθηνών και η ανάθεσή του στον σπουδαίο Έλληνα ζωγράφο Νικόλα Γύζη (1842-1901). Εντοπίζεται το πρότυπο της μορφής της Αθηνάς σε έργο της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής, συγκεκριμένα στο αρχαϊκό αέτωμα των Αιγινητών, το οποίο από τον ναό της Αφαίας κατέληξε στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου και ήταν εκτεθειμένο εκεί τον καιρό που ο Γύζης ζούσε με την οικογένειά του στη βαυαρική πρωτεύουσα.
 

Αποικίζοντας το παρελθόν, σχεδιάζοντας το μέλλον: Το Πανεπιστήμιο Αθηνών και η Αρχαιότητα
Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Πρόεδρος Ιστορικού Αρχείου, Επίκουρος Καθηγητής Θεωρίας και Ιστορίας της Ιστοριογραφίας, ΕΚΠΑ (Την εισήγηση διαβάζει η Ειρήνη Σαββανή, Ιστορικός τέχνης στο Μουσείο Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών)
 

Σε όλο, τον 19ο αιώνα, όπως αποτυπώθηκε και στους εορτασμούς της πρώτης 50ετηρίδας του ιδρύματος, η αρχαιότητα κατείχε περίοπτη θέση στη φυσιογνωμία του Πανεπιστημίου. Στις επίσημες τελετές, στους πρυτανικούς απολογισμούς, στους εισιτήριους λόγους των καθηγητών, στη θεματολογία των ποιητικών διαγωνισμάτων, στο πανεπιστημιακό λεξιλόγιο, στην αρχιτεκτονική και στη διακόσμηση των Προπυλαίων, η κλασική αρχαιότητα ήταν παρούσα. Η ανακοίνωση θα επικεντρωθεί σε αυτή τη σχέση, αναδεικνύοντας το πώς το Πανεπιστήμιο “διάβασε” την αρχαιότητα ως την προγονική κληρονομιά, επιμένοντας στη εθνική συνέχεια, μέσω της αντιστοιχίας της γλώσσας, του πολιτισμού, των ηθών και εθίμων των Νεοελλήνων με εκείνα των αρχαίων προγόνων τους. Παράλληλα και στο πλαίσιο των σχεδίων του ελληνικού κράτους για την εδαφική εξάπλωσή του -με το Πανεπιστήμιο ως κεντρικό πολιτιστικό φορέα πραγματοποίησης της Μεγάλης Ιδέας- θα δοθεί έμφαση στη λειτουργία της αρχαιότητας ως κοιτίδας του κοινού ευρωπαϊκού πολιτισμού, ως το πλέον σημαντικό διαβατήριο για τις επιδιώξεις στην καθ’ ημάς Ανατολή.


Η Αθηνά ως αλληγορία της Ελλάδος σε έργο των αδελφών Φυτάλη

Ευθυμία Μαυρομιχάλη, Επίκουρη Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται για πρώτη φορά ένα άγνωστο γλυπτό των αδελφών Γεωργίου (1830-1880) και Λαζάρου (1831-1909) Φυτάλη. Η φωτογραφία του αγάλματος βρίσκεται σε λεύκωμα που περιλαμβάνει φωτογραφίες έργων των δύο καλλιτεχνών και ανήκει στην Εταιρεία φίλων του Λαού, στην Αθήνα. Το συγκεκριμένο άγαλμα λανθάνει. Παρουσιάζει τη θεά Αθηνά ως αλληγορία της Ελλάδος με στέμμα στο κεφάλι και μεγάλο σταυρό στο στήθος. Στο δεξί της χέρι κρατεί σημαία με σταυρό στην κορυφή και στο αριστερό της, που εκτείνεται μπροστά, φτερωτή Νίκη με πάπυρο στο χέρι. Η Αθηνά πατά με το δεξί πόδι σε κομμάτια αλυσίδας, ενώ άλλα κομμάτια κείτονται στα πόδια της. Το όνομα του αγάλματος είναι Ελλάς Ομονοούσα. Το έργο θα εξεταστεί λαμβάνοντας υπόψη τις νέες εκφάνσεις της εθνικής ιδεολογίας περί τα μέσα του 19ου αιώνα. Θα αποδειχθεί επίσης ότι η σύλληψη της σύνθεσης του έργου ανήκει στον αρχιτέκτονα Λύσανδρο Καυταντζόγλου και ότι οι γλύπτες αδελφοί Φυτάλη απλώς εκτέλεσαν στο μάρμαρο την ιδέα του.

Ο Νικόλαος Γύζης και η αρχαία Ελλάδα. Το παράδειγμα του Λαβάρου του Πανεπιστημίου Αθηνών
Δρ. Αφροδίτη Κούρια, Ιστορικός της Τέχνης, Επιμελήτρια εκθέσεων

Η περίπτωση του Λαβάρου φωτίζει τον άνθρωπο Γύζη και τον καλλιτέχνη, τον ξενιτεμένο Έλληνα δημιουργό, που η βαθιά νοσταλγία για τον τόπο του, σφραγίζει διαχρονικά την προσωπικότητα, τον ψυχισμό του και το έργο του με ποικίλες εκφάνσεις.


Στο εργαστήριο του καλλιτέχνη. Ένας εικαστικός διάλογος με τη ζωγραφική του Νικολάου Γύζη
Πελαγία Κυριαζή, Ζωγράφος

Ο Γύζης κατέγραφε σκέψεις ζωγραφίζοντας επάνω σε μαύρα ή σκούρα χαρτιά με λευκές κιμωλίες. Ο Ρούντολφ Στάινερ σημείωνε τις σκέψεις του με σχήματα σε μαυροπίνακες κατά τις παραδόσεις του. Tα ασπρόμαυρα έργα μου με τίτλο «Μια εικόνα, ένα είδωλο» παίζουν με το αρνητικό της φωτογραφίας ή και της φωτογραφικής μνήμης που αποτυπώνεται σε διαφάνεια ή στο μαύρο χαρτί. Η διαδικασία είναι να αιχμαλωτίσεις το συναίσθημα σαν πρώτη ύλη. Ξεκινώντας στα τυφλά, χωρίς προσχέδιο, το έργο γίνεται προσχέδιο του εαυτού του. Το συναίσθημα προκύπτει σαν πύκνωση της στιγμής. Το συναίσθημα είναι το εν δυνάμει, το εν δυνάμει βρίσκεται και στη μορφή. Μπαίνεις στον σκοτεινό θάλαμο της μνήμης, η οποία μπορεί να φέρει στο φως την εικόνα με μεγαλύτερη ακρίβεια ή μπορεί να την κρατήσει ελλειπτική. Μέσα στον σκοτεινό θάλαμο της μνήμης δημιουργείται πάλι μια πραγματικότητα. Το αποτέλεσμα είναι πιο εσωτερικό, σα να αντιστρέφεις τη διαδικασία και, αντί να δουλεύεις την εικόνα προς τον θεατή, να τον προσκαλείς μέσα σε αυτό το μαύρο όπου η σύλληψη ολοκληρώνεται σε όλη της την ένταση. Ο χώρος σε αυτά τα έργα είναι το μαύρο. Αλλά το μαύρο είναι κενό; Δεν είναι σίγουρο. Τα είδωλα που αναδύονται είναι τα αρνητικά μέσα στο μαύρο. Πώς εμφανίζεται κάτι από το πουθενά, από το χάος. Αυτά τα έργα [τα ασπρόμαυρα] είναι τα είδωλα μιας εικόνας με όλες τις προεκτάσεις που μπορεί να έχει η λέξη «είδωλο». Είναι σκέψεις-εικόνες.

Μπουραζέλης Κωνσταντίνος Αναπληρωτής Πρύτανη Πανεπιστημίου Αθηνών για τα ακαδημαϊκά θέματα και τις διεθνείς σχέσεις

Γεννήθηκε στις 28.11.1950 στην Αθήνα. Σπουδές και δίπλωμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1968-1973). Μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό Αρχαίας Ιστορίας με υποτροφίες του Σταθατείου Κληροδοτήματος και του γερμανικού κράτους στο Πανεπιστήμιο του Marburg (1973-1979). Συμβασιούχος έργου για το θέμα της Παγκόσμιας Ιστορίας της UNESCO στην Ακαδημία Αθηνών (1980-1981), ερευνητής («συντάκτης») του Κέντρου Ερεύνης της Αρχαιότητος της Ακαδημίας Αθηνών (1982-1985), πρώτος εκλεγμένος Διευθυντής του ίδιου Κέντρου (1985-1989). Αναπληρωτής Καθηγητής της Αρχαίας Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1989-2000), καθηγητής (2000-). Διευθυντής του Ιστορικού Σπουδαστηρίου στο Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας (1991-1996, 1998-2000, 2001-2005, 2013-), Αναπληρωτής Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας (2003-2005), Πρόεδρος του ίδιου σε δύο θητείες: 2005-2007 και 2009-11. Πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων του Παν/μίου Αθηνών (2007-2010). Αν. Πρόεδρος της Επιτροπής του Σαριπολείου Κληροδοτήματος (2007-). Αναπληρωτής Πρύτανη Πανεπιστημίου Αθηνών για τα ακαδημαϊκά θέματα και τις διεθνείς σχέσεις (2014-).

Επίσης: Επισκέπτης καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης (εαρ. Εξ. 1995), Visiting Professor of the British Academy (Φεβρουάριος 1996), Visiting member of the Institute for Advanced Study/Princeton (1996/7), Επισκέπτης καθηγητής Παν/μίου Κύπρου (Φεβρουάριος 2007), Επισκέπτης ερευνητής του Ινστιτούτου Αρχαίας Ιστορίας του Παν/μίου της Κολωνίας με επιχορήγηση της Thyssen-Stiftung (Μάρτης-Ιούνιος 2012), Korrespondierendes Mitglied des Deutschen Archäologischen Instituts κ.ά.

Μέλος των εκδοτικών επιτροπών των περιοδικών: Αρχαιογνωσία, Mediterraneo Antico, Classica et Mediaevalia, Pharos, και της σειράς αρχαιοϊστορικών μελετών HABES (Heidelberger Althistorische Beiträge und Epigraphische Studien).

Επιστημονικά ενδιαφέροντα: Ελληνιστική και Ρωμαϊκή Ιστορία. Θεματικά επίκεντρα: Πολιτική και θεσμική ιστορία του ελληνιστικού κόσμου, ιστορία των θεσμών του ρωμαϊκού κράτους (ρεπουμπλικανική και αυτοκρατορική περίοδος), θεσμική και κοινωνική εξέλιξη των νησιών του Αν. Αιγαίου στη ρωμαϊκή περίοδο, λατρεία των ηγεμόνων στον αρχαίο κόσμο, νεότερη ιστοριογραφία για την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα.

Σημαντικότερες δημοσιεύσεις: Das hellenistische Makedonien und die Ägäis (München 1982). Θεία δωρεά. Μελέτες πάνω στην πολιτική της δυναστείας των Σεβήρων και την Constitutio Antoniniana (Αθήνα 1989∙ δεύτερη, γερμανική έκδοση: Βιέννη 2007). Kos between Hellenism and Rome (Philadelphia 2000). Υπεύθυνος συντονιστής (και εν μέρει συγγραφέας) των κεφαλαίων περί Αφηρωισμού και Αποθεώσεως στο έργο-συνέχεια του LIMC: Thesaurus Cultus et Rituum Antiquorum (ThesCRA), vol. II, 2004.

Κατά καιρούς συμμετοχή σε διάφορα επιστημονικά προγράμματα: συντονισμός της έκδοσης της Tabula Imperii Romani από την Ακαδημία Αθηνών, εποπτεία της έκδοσης διάφορων αρχαιογνωστικών εγχειριδίων από το Μ.Ι.Ε.Τ., στο διεθνές πρόγραμμα έκδοσης εγχειριδίου για τα αρχαία ελληνικά ομοσπονδιακά κράτη (“The New Larsen”) κ.α.

Παπούλιας Ευάγγελος Προϊστάμενος Μουσείων και Ιστορικού Αρχείου ΕΚΠΑ
Ο Ευάγγελος Παπούλιας είναι ερευνητής στο χώρο της διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς. Είναι απόφοιτος του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με κατεύθυνση στην Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης. Έχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Πολιτιστική Διαχείριση από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει, επίσης, διδακτορικό τίτλο σπουδών στο αντικείμενο της διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπήρξε διοικητής του Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων Δυτικής Αθήνας την περίοδο 2010-2012. Υπήρξε στέλεχος της Επιτροπής Ερευνών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (2001-2015) και συμμετείχε στην υλοποίηση πολλών προγραμμάτων στον τομέα του πολιτισμού. Είναι Διδάσκων (ΣΕΠ) κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2013-2017 στη Θεματική Ενότητα «Πολιτιστική Πολιτική και Διοίκηση» του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ). Επίσης, είναι εκπαιδευτής ενηλίκων στον ΕΟΠΠΕΠ από το 2008 και έχει συγγράψει δύο μαθήματα: «Το Θεσμικό - Νομικό Πλαίσιο της Διαχείρισης της Πολιτισμικής Κληρονομιάς», «Οι φορείς διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς» στο εξ αποστάσεως πρόγραμμα του Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών «Πολιτισμική Κληρονομιά και Σύγχρονες Κοινωνίες». Είναι μέλος του European Association of Archaeologists καθώς και του ευρωπαϊκού δικτύου για την προστασία και ανάδειξη της πανεπιστημιακής κληρονομιάς Universeum. Το 2014 εξέδωσε το βιβλίο του με τίτλο: “Η διαχείριση της Πολιτισμικής Κληρονομιάς στην Ελλάδα, Σύγχρονες Προσεγγίσεις”. Από τον Φεβρουάριο του 2015 είναι Προϊστάμενος του Τμήματος Μουσείων και Ιστορικού Αρχείου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ).
Παυλόπουλος Δημήτρης Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, ΕΚΠΑ

O Δημήτρης Παυλόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Σπούδασε Ιστορία, Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου έκανε μεταπτυχιακές σπουδές και εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή του με θέμα "Ο γλύπτης Μιχάλης Τόμπρος 1889-1974" (Αθήνα 1996). Εργάστηκε (1991-1997) ως επιμελητής του Μουσείου Βούρου-Ευταξία (Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών) και ως ειδικός συνεργάτης σύνταξης (1993-2000) στο "Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών" (Εκδόσεις "Μέλισσα", Αθήνα 1997-2000). Έχει γράψει βιβλία και πληθώρα άρθρων για θέματα ιστορίας της νεοελληνικής τέχνης στον αθηναϊκό Τύπο. Έχει λάβει μέρος σε συνέδρια για τη νεοελληνική γλυπτική, τη χαρακτική, την τέχνη του βιβλίου και την τυπογραφία. Υπήρξε συνεργάτης (1999-2000) του "Allgemeines Kűnstlerlexikon" ("K.G. Saur Verlag", Μόναχο-Λειψία 1992 κ.ε.). Μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης. Από το 2020 είναι καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης με έμφαση στη Νεότερη Τέχνη στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Καραμανωλάκης Βαγγέλης Ιστορικός - Καθηγητής Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ

O Βαγγέλης Καραμανωλάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965. Αποφοίτησε από τη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και εργάστηκε στη δημοτική εκπαίδευση για μια πενταετία. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας (ΕΚΠΑ) και πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στην Αθήνα και στη Βιέννη. Το 2006 αναγορεύθηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1996 εργάστηκε στα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) έως το 2008, όταν εκλέχθηκε λέκτορας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας (ΕΚΠΑ). Σήμερα είναι Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου των ΑΣΚΙ. Υπήρξε για μια δεκαετία (1999-2009) συνεργάτης στην κριτική ιστορικών βιβλίων στην εφ. Ελευθεροτυπία. Εχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ σήμερα είναι καθηγητής Θεωρίας και Ιστορίας της Ιστοριογραφίας και πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιστορικού Αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Βιβλία: H συγκρότηση της ιστορικής επιστήμης και η διδασκαλία της Iστορίας στο Πανεπιστήμιο Aθηνών (1837-1932), Αθήνα 2006, Κώστας Γαβρόγλου, Β. Καραμανωλάκης, Χάιδω Μπάρκουλα, Το Πανεπιστήμιο Αθηνών και η ιστορία του 1837-1937, Ηράκλειο, 2014 και Το ανεπιθύμητο παρελθόν. Οι φάκελοι κοινωνικών φρονημάτων στον 20ό αιώνα και η καταστροφή τους, Αθήνα 2019 (βραβείο Ακαδημίας Αθηνών). Έχει επιμεληθεί τόμους αναφορικά με την επτάχρονη δικτατορία (1967-1974), τις ιστορικές διαδρομές της ελληνικής νεολαίας στον 20ό αιώνα τις σχέσεις της ελληνικής με τη γαλλική ιστοριογραφία, τη δεκαετία του ‘40, τη σύντομη Μεταπολίτευση (1974-1975), την εννοιοδότηση των συλλογικών προσδιορισμών: Έλλην-Ρωμιός-Γραικός κ.ά.

Μαυρομιχάλη Ευθυμία Επίκουρη Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης, ΕΚΠΑ

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1954.

Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1977).

Ως υπότροφος του ΙΚΥ συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην Ιστορία και Θεωρία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Essex της Μεγάλης Βρεττανίας, (1979-82), με καθηγητές τον Thomas Puttfarken και Michael Podro, και θέμα διπλωματικής εργασίας, Pictorial Unity in Turner and Roger de Piles’s Theory of Art. Εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με θέμα: Ο γλύπτης Δημήτριος Φιλιππότης και η εποχή του, (1999). Εκπόνησε μεταδιδακτορική έρευνα στην Ιστορία και Θεωρία της αγγλικής ζωγραφικής του 18ου αιώνα στο πανεπιστήμιο του Essex (2000-2001). Δίδαξε Ιστορία και Θεωρία της Τέχνης στο Τμήμα Πλαστικών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Π.Δ. 407/80), 2000-2003, Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (Π.Δ. 407/80), 2004-2006, και εργάστηκε ως Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών (ΕΛΠ 12), Ελληνικές Εικαστικές Τέχνες, από το 2003-2006. Διετέλεσε Προϊσταμένη Διεύθυνσης της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης του Υπουργείου Παιδείας (2006-2008). Ανέλαβε την παραγωγή και επιστημονική επιμέλεια εκπαιδευτικών ταινιών με θέματα των ελληνικών εικαστικών τεχνών, ενδεικτικά : Θεόφιλος-Κάσσιαλος: Δύο λαϊκοί ζωγράφοι, Χαλκός και Φωτιά ( Η μέθοδος του χαμένου κεριού), Η ανδρική μορφή στην αρχαιοελληνική γλυπτική, Η γυναικεία μορφή στην αρχαιοελληνική γλυπτική, κ.α. Από το 2008 ανήκει στα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει λάβει μέρος σε πολλά διεθνή συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ερευνητικά ενδιαφέροντα

Ιστορία και Θεωρία της Ευρωπαϊκής Τέχνης τον 16ο και 17ο αιώνα.

Νεοελληνική ζωγραφική και γλυπτική 19ου αιώνα.

Κούρια Αφροδίτη Δρ Ιστορικός της Τέχνης, Επιμελήτρια Εκθέσεων

Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ (Τμήμα Ιστορικό-Αρχαιολογικό). Διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης. Υπήρξε επιστημονική συνεργάτις της Εθνικής Πινακοθήκης, του Μουσείου Μπενάκη, της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών), του Εβραϊκού Μουσείου της Ελλάδος και της Πινακοθήκης Ε. Αβέρωφ στη διοργάνωση εκθέσεων και σε προγράμματα έρευνας και τεκμηρίωσης. Επιστημονική συνεργάτις της Γενικής Γραμματείας Λαϊκής Επιμόρφωσης σε πιλοτικά προγράμματα της Ε.Ε. για την Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρογνώμων στο πρόγραμμα «Σωκράτης – Μεσογειακές Διαδρομές» (1996-1997), καθώς και στο διαπολιτισμικό πρόγραμμα-πιλότο του INTERLAB 2 «Σωκράτης – Το αρχαίο, ο μύθος, το Grand Tour, η παρουσία της αρχαιότητας στο μεσογειακό πολιτισμό από τον Μεσαίωνα ως τις μέρες μας» (1997-1998). Εξωτερική συνεργάτις στο μεταπτυχιακό μάθημα «Το Δυτικό Παράδειγμα ως Ιδεολογία Οργάνωσης Μουσείων: Σχεδιασμός Μουσείων και Εκθέσεων» στο πλαίσιο του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Αρχιτεκτονική-Σχεδιασμός του Χώρου» του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κατά τα Ακαδημαϊκά Έτη 2011-2014. Μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής της Εθνικής Πινακοθήκης (1994-1996). Έχει γράψει βιβλία και άρθρα για θέματα νεοελληνικής τέχνης και ευρωπαϊκής χαρακτικής με αναφορά στην Ελλάδα. Το 2016 κυκλοφόρησε το βιβλίο της Η Ελλάδα στην περιηγητική εικονογραφία (15ος-19ος αι.). Ταυτότητες, ετερότητες, μεταμορφώσεις (έκδοση του Ιδρύματος Παναγιώτη και Έφης Μιχελή).

Κυριαζή Πελαγία Εικαστικός

H Πελαγία Κυριαζή, με καταγωγή από τη Λέσβο, γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε ζωγραφική και κεραμική στην Α.Σ.Κ.Τ. Το 1993, με υποτροφία Fulbright, πήγε στη Νέα Υόρκη, όπου το ενδιαφέρον της για τα ψηφιακά μέσα και τη χαρακτική την οδήγησε σε νέες αναζητήσεις με συνδυασμό ψηφιακής φωτογραφίας και βίντεο, ποίησης και μουσικής.

Τα χαρακτικά της διακρίθηκαν δύο φορές στο διαγωνισμό του Διεθνούς Κέντρου Χαρακτικής Νέας Υόρκης. Έργα της έχουν εκτεθεί σε διεθνείς διοργανώσεις: " Kunst Europa" στο Βερολίνο, 6th International Biennial of Drawing and Graphic Arts στο Μουσείο του Györ στην Ουγγαρία και στην Art Athina.

Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα,στη Γκαλερί Ώρα, στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, στη Γκαλερί 3, στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος και, στη Νέα Υόρκη, στο A.S. Onassis Cultural Center, στο Tenri Cultural Institute και στη New York Public Library 96th Str.

Το 2009 παρουσίασε στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ την ατομική έκθεση με τίτλο VIA: και εξέδωσε την ομώνυμη χειροποίητη έκδοση με ένα χαρακτικό.

Το 2013 το Μέγαρο Εϋνάρδου του ΜΙΕΤ φιλοξένησε μεγάλη ατομική της έκθεση με τίτλο «Το Όνειρο και το Οικείο» με ζωγραφική είκοσι χρόνων.

Στο διάστημα 2014-16 έργα της παρουσιάστηκαν σε θεματικές εκθέσεις της μόνιμης συλλογής του Μουσείου Φρυσίρα και αρθρογράφησε για Τα Νέα της Τέχνης. Την ίδια περίοδο συμμετείχε στις εξής διοργανώσεις: στο Πρόγραμμα "Ψηφιακός Πολιτισμός" της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών για καλλιτέχνες και στην απορρέουσα έκθεση "Βουτιά στον Ψηφιακό Πολιτισμό" (Αθήνα-Θεσσαλονίκη- Σύρος- Μυτιλήνη,) στα Τοπικά ιστ- Εργαστήριο Πύργου Τήνου με θέμα την "Επιθυμία", στο Orange Water Art Festival και στο Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Μολύβου με μία μεταξοτυπία που διατέθηκε ειδικά για τη χρηματοδότηση του φεστιβάλ.

Σχετικές ομιλίες