Χαλκιά Ευγενία
Χατζηνικολάου Τέτη
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
20/10/2023
Διάρκεια
00:47:39
Εκδήλωση
Ετήσια Διάλεξη στη μνήμη Νίκου Ζία
Χώρος
Κτίριο του Ελληνικού Τμήματος του ICOM
Διοργάνωση
Ελληνικό Τμήμα του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM)
Κατηγορία
Τέχνες / Πολιτισμός
Ετικέτες
εκκλησιαστικά κειμήλια, Ίμβρος, Νίκος Ζίας, θρησκευτική ζωγραφική, εικόνες, αγιορείτικη εκκλησιαστική παράδοση
Το Δ.Σ. του Ελληνικού Τμήματος του ICOM, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 40 χρόνων από την ίδρυσή του, αποφάσισε να καθιερώσει τη διεξαγωγή Ετήσιας Διάλεξης στη μνήμη του Καθηγητή Νίκου Ζία, ο οποίος διετέλεσε Πρόεδρος του ICOM επί μία οκταετία.
Η πρώτη διάλεξη με τίτλο «Εκκλησιαστικά κειμήλια της Ίμβρου. Αναφορές στην καλλιτεχνική παραγωγή και την κοινωνία του νησιού από τον 18ο έως τον 20ο αιώνα» δόθηκε από την Ευγενία Χαλκιά, Επίτιμη Έφορο Αρχαιοτήτων, την Παρασκευή 20 Οκτωβρίου στο κτίριο του Ελληνικού Τμήματος του ICOM.
Εκκλησιαστικά κειμήλια της Ίμβρου. Αναφορές στην καλλιτεχνική παραγωγή και την κοινωνία του νησιού από τον 18ο έως τον 20ον αιώνα
Η ομιλία αφορά στα εκκλησιαστικά κειμήλια της Ίμβρου, στην ολοκλήρωση της καταγραφής των οποίων υπήρξε ουσιαστική η συμβολή του καθηγητή Νίκου Ζία, στη μνήμη του οποίου είναι αφιερωμένη και η εκδήλωση. Από τα 2000 περίπου αποθησαυρισμένα εκκλησιαστικά έργα το ήμισυ σχεδόν εκπροσωπούν οι εικόνες, από τις οποίες και αντλούμε όλες τις πληροφορίες για την καλλιτεχνική δραστηριότητα στο νησί από τον 18ο έως τον 20ο αιώνα. Οι τάσεις της θρησκευτικής ζωγραφικής, όπως αυτή ανιχνεύεται από την μελέτη των εικόνων, εφόσον οι τοιχογραφίες απουσιάζουν παντελώς από το νησί, εντάσσονται στην αγιορείτικη εκκλησιαστική παράδοση, όπως αυτή εξελίχθηκε με το πέρασμα του χρόνου. Προκύπτει έτσι ένα ακόμη τεκμήριο των στενών σχέσεων που διατηρούσε η Ίμβρος με το γειτονικό της Άγιον Όρος, μέσω των τεσσάρων αθωνικών μετοχίων που λειτουργούσαν στο νησί.
Όταν, από τις αρχές του 20ου αιώνα αρχίζει η παρακμή των αγιορειτικών μετοχίων, και η συχνή επικοινωνία με τις κυρίαρχες μονές, παρατηρείται αύξηση της εισαγωγής εικόνων Κωνσταντινουπολίτικων εργαστηριών, η πρώτη εμφάνιση των οποίων ανάγεται στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα.
Εκτός όμως από τις άμεσες αυτές πληροφορίες που μας προσφέρουν τα εκκλησιαστικά κειμήλια περικλείουν και κάποιες έμμεσες μαρτυρίες για την οικονομία, την κοινωνική διαστρωμάτωση του νησιού, τις επαφές του με γειτονικά αστικά κέντρα, καθώς και για διάφορες μορφές λαϊκής λατρείας.
Γεννήθηκε στην Ίμβρο. Σπούδασε Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια μετεκπαιδεύτηκε στο Ποντιφικό Ινστιτούτο Χριστιανικής Αρχαιολογίας της Ρώμης, από το οποίο έχει λάβει μεταπτυχιακό και διδακτορικό δίπλωμα.
Υπηρέτησε για 35 χρόνια στην Αρχαιολογική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού: 8η Eφορεία Bυζαντινών Aρχαιοτήτων (Iωάννινα), 1η Eφορεία Bυζαντινών Aρχαιοτήτων (Aθήνα), 26η Εφορεία Bυζαντινών Aρχαιοτήτων (Καλαμάτα), Bυζαντινό και Χριστιανικό Mουσείο.
Έχει δημοσιεύσει μελέτες για θέματα κυρίως γλυπτικής και μικροτεχνίας, έχει πραγματοποιήσει ανασκαφές στη Νικόπολη της Ηπείρου και την Αττική, έχει συμμετάσχει σε πολλά εθνικά και διεθνή συνέδρια, έχει διοργανώσει περιοδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει συνεργασθεί στην διοργάνωση των μόνιμων εκθέσεων του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, καθώς και του Αρχαιολογικού Μουσείο Μεσσηνίας.
Η Tέτη Xατζηνικολάου σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ ’όπου έλαβε πτυχία Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών και Ιστορίας- Αρχαιολογίας. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης (Ιστορία της Μεσαιωνικής και Νεότερης Τέχνης) και στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (Τέχνη και Πολιτισμός) με υποτροφίες του Ιταλικού και του Βελγικού Κράτους αντίστοιχα. Από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα Ιστορίας (DEA). Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού στον τομέα προστασίας της νεώτερης πολιτιστικής κληρονομιάς (1978- 2011). Διετέλεσε προϊσταμένη τμήματος στη Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού του Υπουργείου με αρμοδιότητα τα Ιστορικά - Λαογραφικά Μουσεία και τις Συλλογές (1993-1997) και Διευθύντρια Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (1997-2011). Άρθρα και εργασίες της σχετικά με την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, τα μουσεία νεοελληνικού πολιτισμού και τη μουσειοπαιδαγωγική έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Έχει ειδικά ασχοληθεί με θέματα Διεθνών Οργανισμών.
Είναι ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM).
