Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Autism, Rett syndrome and MS-molecular similarities and differences

Θεοχαρίδης Θεοχάρης

18 Ιανουαρίου 2015

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 25:21 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2205
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας ή Πολλαπλή Σκλήρυνση (Multiple Sclerosis, MS) είναι µία νόσος που προσβάλλει άτοµα όλων των ηλικιών αλλά κυρίως νεαρά άτοµα. Μικρό ποσοστό του συνόλου των πασχόντων αφορά άτοµα παιδικής και εφηβικής ηλικίας, σε επίπεδο του 3-5% περίπου, αλλά µε την καταφανώς αυξανόµενη επίπτωση της νόσου, διεθνώς, τα τελευταία χρόνια προβάλλει αδήριτη η ανάγκη επικέντρωσης της προσοχής µας και σε αυτή την κατηγορία ασθενών, η οποία είναι και η πιο ευαίσθητη.
 
Τόσο οι παιδίατροι και παιδονευρολόγοι που αρχικά αντιµετωπίζουν αυτά τα περιστατικά ασθενών, όσο και οι νευρολόγοι που τελικά αναλαµβάνουν σε µεταγενέστερες ηλικίες τη διαχείριση και την περαιτέρω θεραπευτική αντιµετώπισή τους, εκδηλώνουν συχνά την ανάγκη ανταλλαγής απόψεων, στην πλειάδα των ερωτημάτων που προκύπτουν από τις ιδιαιτερότητες, τόσο από το ευαίσθητο της ηλικίας, όσο και από τη µεταβατικότητα της εφηβείας και των συνεπακόλουθων ορµονικών αλλαγών. 
 
Αλλά και άλλοι ιατροί άλλων ειδικοτήτων έρχονται αντιµέτωποι µε το φάσµα των εκδηλώσεων της νόσου, όπως οι οφθαλµίατροι, οι ψυχίατροι, οι νευροαπεικονιστές, αλλά και οι ρευµατολόγοι. Οι τελευταίοι καλούνται συχνά να καταθέσουν την άποψή τους για τη σωστή διαφοροδιάγνωση  των περιστατικών αυτών. Φυσικά οι ερευνητές και νοσοκοµειακοί  όλων των πεδίων, βιολόγοι, ψυχολόγοι, νοσηλευτές, έχουν επίσης να προσφέρουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των παιδιών αυτών. 
 
Με σκοπό την προσέγγιση και τη διεπιστηµονική συνεργασία των συναφών ειδικοτήτων για την επικέντρωση του ενδιαφέροντος και τη βελτιστοποίηση της θεραπευτικής αντιµετώπισης της Πολλαπλής Σκλήρυνσης στα παιδιά, διοργανώθηκε το "1ο Πανελλήνιο Διεπιτημονικό Συνέδριο για τη Σκλήρυνση Κατά Πλάκας της Παιδικής και Εφηβικής Ηλικίας" που έγινε στην Αθήνα από τις 16 ως τις 18 Ιανουαρίου 2015, μια σειρά από τις κύριες ομιλίες του οποίου δημοσιεύει το Blod.
 
Στο Πρόγραμμα του Συνεδρίου αυτού ανήκει και η ομιλία του Θεοχάρη Θεοχαρίδη,  Καθηγητή Φαρµακολογίας και Εσωτερικής Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή  του Πανεπιστηµίου Tufts της Βοστώνης  , το περιεχόμενο της οποίας συνοψίζεται από τον ομιλητή στο έντυπο πρόγραμμα της διοργάνωσης, ως εξής:
 
“Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣKΠ) χαρακτηρίζεται από φλεγµονή στον εγκέφαλο που προκαλείται κυρίως από τα Τ λεµφοκύτταρα ευαισθητοποιηµένα στην µυελίνη. Η εγκεφαλική φλεγµονή συµµετέχει και στο φάσµα του αυτισµού (ΦΑ) και ρυθµίζεται από την ενεργοποίση των µικρογλοιακών  κυττάρων. Στην παθογένεση και των δύο ασθενειών συµβάλλουν τα µαστοκύτταρα τα οποία ενεργοποιούν και τα Τ λεµφοκύτταρα και τα µικρογλοιακά  κύτταρα. Επίσης,  αυξάνουν την διαπερατότητα  του αιµατοεγκε- φαλικού φραγµού επιτρέποντας  έτσι την είσοδο λεµφοκυττάρων στον εγκέφαλο. Τα µαστοκύτταρα δρουν σαν «συναγερµός» στην ύπαρξη περιβαλλοντικών παραγόντων όπως βακτηρίδια, βαρέα µέταλλα,µύκητες, οργανοφωσφορικά,  στρες, τοξίνες και ιοί. Συµπτώµατα συµβατά µε αλλεργία είναι συχνά σε παιδιά µε ΣΚΠ και ΦΑ υποδηλώνοντας ενεργοποιήση των µαστοκυττάρων. Το πεπτίδιο P (SP) και η IL- 33 είναι αυξηµένα  στον ορό ασθενών  µε ΣΚΠ,  ενώ η νευροτενσίνη  και η κορτικοεκλυτίνη είναι αυξηµένες στον ορό παιδιών µε ΦΑ. Το SP και IL-33 δρουν συνεργιστικά προκαλώντας έκλυση TNF από τα µαστοκύτταρα, ενώ η κορτικοεκλυτίνη και η νευροτενσίνη δρουν µαζί για να αυξήσουν την έκλυση VEGF. Ενεργοποιηµένα µαστοκύτταρα εκλύουν επίσης IL-6 και TGF-β τα οποία προάγουν την ωρίµανση των κυττάρων  Th-17, τα οποία  ενοχοποιούνται  στην παθογένεση  της  ΣKΠ. Κατά  συνέπεια,  η ενεργοποίηση  των µαστοκυττάρων  από  διαφορετικούς  παράγοντες  σε διαφορετικές  περιοχές  του εγκεφάλου συµβάλλουν στην παθογένεση της ΣKΠ και του ΦΑ. ∆είξαµε οτι το φλαβονοειδές λουτε- ολίνη αναστέλλει  την ενεργοποίση  των µαστοκυττάρων,  των µικρογλοιακών  κυττάρων και των Τ λεµφοκυττάρων. Απέτρεψε επίσης την δηµιουργία  της πειραµατικής αυτοάνοσης εγκεφαλοµυελίτιδας (ΕΑΕ) και ενός φαινότυπου  ΦΑ σε ποντίκια.  Η λουτεολίνη  ανέστειλε επίσης  την ενεργοποίηση  µε µυελίνη PBMCs ασθενών µε ΣKΠ, και ένα διατροφικό  συµπλήρωµα που περιέχει λουτεολίνη (Neuro- Protek)  βοήθησε  σηµαντικά την κοινωνικότητα παιδιών  µε ΦΑ. Επιπλέον,  εισάγαµε λουτεολίνη  σε λιποσώµατα  τα οποία  περιέχουν  στην µεµβράνη  τους  ένα «σήµα»  για στοχευµένη  µεταφορά  σε λεµφοκύτταρα. Μελετήσαµε επίσης ένα δοµικά παρόµοιο φλαβονοειδές, την τετραµεθοξυλουτεολίνη, η οποία  είναι πιο  δραστικός  αναστολέας από  την λουτεολίνη  και επίσης  είναι νευροπροστατευτική, εισχωρεί στον αιµοτοεγκεφαλικό φραγµό και επειδή είναι ήδη µεθυλιωµένη είναι πιο ανεκτή από παιδιά µε  µειωµένη  δυνατότητα  µεθυλίωσης  ή/και δυσανεξία σε φαινόλες.  Ενδορρινική  χορήγηση  της τετραµεθοξυλουτεολίνης θα µειώσει τον καταβολισµό της και θα επιτρέψει την απευθείας µεταφορά της στον εγκέφαλο.”
 

Θεοχαρίδης Θεοχάρης Professor of Pharmacology and Internal Medicine Director, Molecular Im- munopharmacology and Drug Discovery, Department of Integrative Physiology and Pathobiology, Tufts University School of Medicine

O ∆ρ. Θεοχάρης Θεοχαρίδης είναι Καθηγητής Φαρμακολογίας και Εσωτερικής Παθολογίας, Διευθυντής Μοριακής Ανοσοφαρμακολογίας & Ανακάλυψης Φαρμάκων στην Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Tufts, Βοστώνη. Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη και αποφοίτησε από το Κολλέγιο Ανατόλια. Όλα τα πτυχία του απενεμήθηκαν από το Πανεπιστήμιο Yale, το οποίο τον τίμησε με το Βραβείο του Κοσμήτορα για την Έρευνα και το Βραβείο Winternitz στην παθολογία. Mετεκπαιδεύτηκε στην Εσωτερική Παθολογία στο Ιατρικό Κέντρο Νέας Αγγλίας, το οποίο του απένειμε το Βραβείο Oliver Smith για «εξαίρετο ήθος και προσφορά σε ασθενείς.» Του απενεμήθηκε επίσης το Δίπλωμα Global Leadership and Management από το Fletcher School of Law and Diplomacy του Πανεπιστημίου Tufts, και η υποτροφία Kennedy στο J.F. Kennedy School of Government του Πανεπιστημίου Harvard. Στην Ελλάδα, διετέλεσε μέλος του Ανώτατου Επιστημονικού Συμβουλίου Υγείας του Υπουργείου Υγείας, στο ΙΚΑ και στο ΙΦΕΤ. Είναι μέλος 15 επιστημονικών συλλόγων. Έχει δημοσιεύσει 365 επιστημονικές εργασίες και τρία βιβλία με 19,536 αναφορές σε αυτά, και έχει επιλεγεί στο 5% των επιστημόνων που αναφέρονται πιο συχνά σε φαρμακολογικά και ανοσολογικά περιοδικά. Έδειξε πρώτος ότι τα μαστοκύτταρα που προκαλλούν αλλεργίες, εμπλέκονται στην δημιουργία της φλεγμονής στον εγκέφαλο και πιο πρόσφατα στην παθογένεση του αυτισμού και της ΣΚΠ. Του έχουν απονεμηθεί 17 ∆ιπλώματα ευρεσιτεχνίας. Εισήχθη στην AΩΑ Εθνική Εταιρεία Εξόχων Ιατρών και Hall of Fame Σπάνιων Ασθενειών. Έχει τιμηθεί με το Βραβείο του Εξαίρετου Καθηγητού των Aποφοίτων του Πανεπιστημίου Tufts, to Βραβείο του Διακεκριμένου Καθηγητού του Tufts, το Βραβείο του Δημάρχου Βοστώνης για ανθρωπιστική δράση και το Βραβείο ∆ρ. Παπανικολάου. Ανακηρύχθηκε Επίτιμος ∆ιδάκτωρ Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Επίτιμος Διδάκτωρ Επιστημών του ΕλληνοΑμερικανικού Πανεπιστημίου. Είναι «Άρχων» του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Σχετικές ομιλίες