Τα κόμικς γράφουν ιστορία;

Ο τίτλος της εισήγησης σαφώς και είναι προβοκατόρικος. Και η απάντηση στην ερώτηση του τίτλου δεν είναι απλή. Πώς θα μπορούσε άλλωστε αφού η ιστορία είναι η μελέτη πολλών γεγονότων, πολεμικών, κοινωνικών, οικονομικών, γεωπολιτικών κτλ. Τα κόμικς μοιάζουν πολύ με τον κινηματογράφο ως προς τις αρχές τους και αυτό που η ιστορία μας έδειξε είναι ότι και τα δύο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προπαγάνδα ή για να δώσουν συγκεκριμένη οπτική της ιστορίας- ας θυμηθούμε τις ταινίες του Τζέημς Πάρις ή της Λένι Ρίφενσταλ.

Η διαφορά έγκειται στο ότι το διάβασμα είναι μια ενεργητική διαδικασία. Όταν διαβάζεις ανοίγεις τη σελίδα, μυρίζεις το χαρτί, κοντοστέκεσαι να θαυμάσεις ένα καρέ, αλληλεπιδράς με το έργο του καλλιτέχνη και σε τελική ανάλυση με την ιστορία την ίδια. Η παράθεση των πηγών σε ένα κόμικς που καταπιάνεται με την ιστορία και η παραπομπή για εμβάθυνση σε αυτές, όντως μπορούν να αποτελέσουν το έναυσμα για την ενασχόληση με τη μελέτη της ιστορίας.

Ο τρόπος που το 1800 καταπιάνεται με την προεπαναναστατική εποχή θέτει το ίδιο ερώτημα που βάζει και ο Μπρεχτ στο ποίημά του “Ερωτήσεις ενός εργάτη που διαβάζει”. Όλοι ξέρουμε ή έστω έχουμε διδαχθεί τα γεγονότα της ιστορίας, τις μεγάλες μάχες, τις νίκες αλλά και τις θυσίες. Πώς ένιωθε ο απλός χωρικός για αυτά; Πώς είδε ο απλός πολεμιστής τις αποφάσεις και τις πράξεις των Ηρώων; Σκοτώθηκε ηρωικά ο Παπαφλέσσας στο Μανιάκι. Μόνος του; Ποιο ήταν το πνεύμα της εποχής που έκανε ένα ολόκληρο λαό να αποφασίσει «ελευθερία ή θάνατος»;