Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Πού σταματά η επιστήμη, πού αρχίζει η επιστημονική φαντασία;

Ταβερναράκης Νεκτάριος

6 Απριλίου 2016

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 47:12 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2022
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Συχνά συμβαίνει οι επιστημονικές ανακαλύψεις να επικοινωνούνται στο ευρύ κοινό με μάλλον ανακριβή και υπερβάλλοντα τρόπο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό φαίνεται να είναι το αποτέλεσμα ειλικρινούς προσπάθειας να απλοποιηθούν σύνθετες επιστημονικές έννοιες και συμπεράσματα ώστε να γίνουν πιο κατανοητά στους μη ειδικούς, και να δοθεί προσήκουσα προσοχή στις έντονες κι αδιάκοπες προσπάθειες των επιστημόνων. Παρ’ όλα αυτά, το αποτέλεσμα τελικά είναι η ανακριβής απεικόνιση αυτού που έχει επιτευχθεί και η δημιουργία παρερμηνειών για τη σημασία και τις συνέπειες των επιστημονικών ανακαλύψεων. Το φαινόμενο αυτό γίνεται πολύ εντονότερο στην εποχή μας, με την εμφάνιση νέων και ιδιαίτερα αποτελεσματικών μέσων διάδοσης της πληροφορίας, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών δικτύων και του ιντερνέτ γενικά.

Η προφανής συνέπεια της παραπληροφόρησης είναι η διάδοση ανακριβών εντυπώσεων για την επιστημονική πρόοδο που έχει πραγματοποιηθεί και, όπως βέβαια είναι αναμενόμενο, οι αδικαιολόγητες, υπερβολικές προσδοκίες σχετικά με την πραγματική συμβολή της επιστημονικής έρευνας στην αντιμετώπιση των σημαντικών και αναδυόμενων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι ανθρώπινες κοινωνίες. Η μη ακριβής προβολή και ανάδειξη των επιστημονικών επιτευγμάτων γίνεται τελικά καταστρεπτική για την ίδια την επιστημονική δραστηριότητα, αφού υπονομεύει την αξιοπιστία των ερευνητικών προσπαθειών και την εμπιστοσύνη του κοινού στην επιστήμη, ιδιαίτερα βέβαια όταν διαψεύδονται εξωπραγματικές προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί. Στην παρουσίαση, θα συζητήσουμε που η σταματά η επιστήμη και πού αρχίζει η επιστημονική φαντασία, εστιάζοντας κυρίως στη σύγχρονη βιοϊατρική έρευνα.
 
Κείμενο από το Πρόγραμμα του Athens Science Festival
 

Ταβερναράκης Νεκτάριος Καθηγητής Μοριακής Βιολογίας Συστημάτων, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης - Πρόεδρος Δ.Σ. & Διευθυντής Κεντρικής Διεύθυνσης Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) - Πρόεδρος Δ.Σ. Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ)

Ο Νεκτάριος Ταβερναράκης είναι Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθυντής της Κεντρικής Διεύθυνσης του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Είναι επίσης Τακτικός Καθηγητής Μοριακής Βιολογίας Συστημάτων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιου Κρήτης και Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (IMBB) του ΙΤΕ, όπου ηγείται του Εργαστηρίου Νευρογενετικής και Γήρανσης. Έχει επίσης διατελέσει Διευθυντής του IMBB του ΙΤΕ. Είναι Πρόεδρος Δ.Σ. του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ). Σπούδασε Βιολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, είναι διδάκτορας του τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και εκπόνησε μεταδιδακτορικές σπουδές στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη μελέτη των μοριακών μηχανισμών που διέπουν τη λειτουργία και την παθοφυσιολογία του νευρικού συστήματος. Με τις επιστημονικές του μελέτες, έχει συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση των μηχανισμών νευροεκφυλισμού, μνήμης και μάθησης, καθώς και της γήρανσης. Έχει επίσης συνεισφέρει στην ανάπτυξη καινοτόμων πειραματικών εργαλείων και μεθόδων για τη μελέτη του νευρικού συστήματος και της βιολογίας του κυττάρου. Έχει δημοσιεύσει δεκάδες επιστημονικά συγγράμματα σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά και βιβλία. Η ερευνητική του δραστηριότητα έχει αναγνωριστεί διεθνώς και υποστηρίζεται με χρηματοδοτήσεις από την ΕΕ, διεθνείς οργανισμούς και την Ελληνική Κυβέρνηση. Είναι εκλεγμένο μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC), του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Μοριακής Βιολογίας (EMBO) και της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών (Academia Europaea). Για το σύνολο της επιστημονικής του συνεισφοράς, έχει βραβευτεί με σημαντικές διεθνείς κι εθνικές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων δυο επιχορηγήσεις (το 2009 και το 2016), για Καταξιωμένους Ερευνητές (Advanced Investigator Grant), και χρηματοδότηση από το ειδικό πρόγραμμα για την Προώθηση της Καινοτομίας (Proof of Concept Grant) του ERC. Είναι δε από τους πρώτους στην Ευρώπη, και ο μόνος στην Ελλάδα, που έχει πετύχει 2 επιχορηγήσεις από το ERC. Μερικά από τα Ερευνητικά Βραβεία που έχει τιμηθεί είναι: Βραβείο Νέου Ερευνητή του EMBO, Galien Scientific Research Award, Helmholtz International Fellow Award, το Ακαδημαϊκό Βραβείο Ιατρικής και Βιολογίας του Ιδρύματος Μποδοσάκη, το Friedrich Wilhelm Bessel Award, και τη Μεταδιδακτορική Υποτροφία του διεθνούς οργανισμού Human Frontier Science Program Organization (HFSPO).

Σχετικές ομιλίες