Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Μαθητικές πολιτισμικές δράσεις με νόημα και το ερώτημα της ενοποίησης του λόγου και της τέχνης στο σχολείο

Γραίκος Νικόλαος

8 Μαΐου 2011

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 15:18 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1894
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Παρά τις προσπάθειες των τελευταίων ετών, αναπάντητο παραμένει ακόμα στο ελληνικό σχολείο το ερώτημα της ενοποίησης της διδακτικής διαδικασίας με τη συναγωγή όλων των σημειωτικών τρόπων έκφρασης και επικοινωνίας. Προϋποθέσεις για την απάντησή του είναι ο αναστοχασμός επί της αναγκαιότητας αυτής καθαυτής της έννοιας της ενοποίησης, δηλ. η εξέταση των πραγματικών κι όχι επίπλαστων εκπαιδευτικών δυνατοτήτων της, αλλά και η ανταπόκρισή της στις εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών κάθε κοινωνικής ή πολιτισμικής προέλευσης. Με βάση επίσης τη διαπίστωση ότι τα παιδιά όταν εκφράζονται αυθεντικά εκφράζονται πολυτροπικά χρησιμοποιώντας δηλ. συγχρόνως ποικίλες σημειωτικές διαδικασίες λεκτικής, εικονιστικής ή μουσικής έκφρασης, ο ομιλητής επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα προτείνοντας μία σειρά στοχευμένων μαθητικών δράσεων, που έχουν ως βασικά χαρακτηριστικά: (α) τη βιωματική και την πολυτροπική έκφραση, (β) την ύπαρξη μαθητικού ενδιαφέροντος και τελικού σκοπού, που συνδέεται με πρακτικές πολιτισμικής και κοινωνικής δράσης, και (γ) την καλλιέργεια διαπροσωπικών διαδικασιών παραγωγής και επεξεργασίας των δράσεων, μέσω των οποίων τα παιδιά αυτό-διαχειρίζονται τα "λάθη" τους (μεταγνωστικές πρακτικές) και εγγραματίζονται πολυτροπικά (συνειδητοποιούν τη συμβολή του κάθε σημειωτικού μέσου στο συνολικό νόημα).

Γραίκος Νικόλαος Δρ. Ιστορίας της Τέχνης ΑΠΘ

Ο Νικόλαος Γραίκος γεννήθηκε στην Κατερίνη το 1962, όπου και εργάζεται ως εκπαιδευτικός. Σπούδασε παιδαγωγικά (Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία Αθηνών, Διδασκαλείο «Δ. Γληνός», Π.Τ.Δ.Ε.- Α.Π.Θ.) και Ιστορία και Αρχαιολογία (Φιλοσοφική Σχολή Α.Π.Θ.). Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού και διδακτορικού διπλώματος ιστορίας της τέχνης (Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ.). Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα σχετίζονται με την ιστορία της τέχνης και ειδικότερα με την νεότερη εκκλησιαστική τέχνη και με την εκπαίδευση. Έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα Πανεπιστημίων, σε ομάδες συγγραφής εκπαιδευτικού υλικού (ΥΠ.Ε.Π.Θ. και Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης), διετέλεσε συνεργάτης σε πανεπιστημιακά εργαστήρια και έχει ασχοληθεί με την επιμόρφωση εκπαιδευτικών (Π.Ε.Κ., μεταπτυχιακά προγράμματα Πανεπιστημίων). Έχει συγγράψει και επιμεληθεί διάφορα βιβλία για την τέχνη και την εκπαίδευση, ενώ άρθρα και μελέτες του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και σε πρακτικά συνεδρίων. Η ερευνητική του εργασία (από κοινού με τον Γ. Φουστέρη) «“Ευλαβείας και ωραιότητος χάριν”. Εκκλησιαστική Τέχνη της Κύμης» (2013) τιμήθηκε το 2014 με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (Βραβείο Μ. Θεοχάρη). Διετέλεσε μέλος Διοικητικών Συμβουλίων σε πανελλήνιους επιστημονικούς και πολιτιστικούς συλλόγους και οργανισμούς. Ασχολήθηκε επίσης με την καλλιτεχνική δημιουργία έχοντας πραγματοποιήσει εκθέσεις ζωγραφικής, εικονογραφήσεις βιβλίων και σκηνογραφίες.

1. Αλεξίου, Θ. Βίωμα, σχολική γνώση και αναλυτικό πρόγραμμα: μια κριτική στις φαινομενολογικές και κονστρουκτιβιστικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Στο: Πουρκός, Μ. Α. - Δαφέρμος Μ. (επιμ.), Ποιοτική έρευνα στην ψυχολογία και την εκπαίδευση. Επιστημολογικά, μεθοδολογικά και ηθικά ζητήματα (σσ. 725-750). Αθήνα, Τόπος, 2010
 
2. Arnheim, R. Τέχνη και Οπτική Αντίληψη Η Ψυχολογία της Δημιουργικής Όρασης. (Μτφρ. Ι. Ποταμιάνος). Αθήνα: Θεμέλιο, 1999
 
3. Barthes, R. Εικόνα - Μουσική - Κείμενο (Μτφρ. Γ. Σπανός, Πρόλ. Γ. Βέλτσος). Αθήνα: Πλέθρον, 2001
 
4. Γραίκος Ν. Η επεξεργασία του παραγόμενου πολυτροπικού λόγου ως μεταγνωστική επικοινωνιακή διαδικασία. Στο: Τα λάθη των μαθητών: δείκτες αποτελεσματικότητας ή κλειδιά για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου, Θεσσαλονίκη, 13-14/12/2007 (σσ. 97-103). Οργάνωση: ΥΠΕΠΘ - Κ.Ε.Ε. Αθήνα: Κ.Ε.Ε.
 
5. Γραίκος, Ν. Τόποι πολιτισμού και εκπαίδευση. Προτάσεις διεπιστημονικών προσεγγίσεων, Θεσσαλονίκη, 2011α
 
6. Kuhn, Th.S. Η δομή των επιστημονικών επαναστάσεων (2η έκδ.). (μτφρ. Γ. Γεωργακόπουλος - Β. Κάλφας). Αθήνα: Σύγχρονα Θέματα.
 
7. McLaren, P. Critical Pedagogy and Predatory Culture. London, Routledge, 1989

Σχετικές ομιλίες