Ιεράπυτνα, Ιστορία και νομισματοκοπία έως τη ρωμαϊκή κατάκτηση

O Άγγελος Χανιώτης είναι καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών στο Institute of Advanced Studies του Πανεπιστημίου Princeton.

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Χαϊδελβέργης, όπου αναγορεύθηκε διδάκτωρ Αρχαίας Ιστορίας το 1984 και υφηγητής το 1992. Διετέλεσε Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στα Πανεπιστήμια της Νέας Υόρκης και της Χαϊδελβέργης, όπου χρημάτισε και Αντιπρύτανης και Εταίρος του All Souls College της Οξφόρδης. Από το 2010 κατέχει την έδρα Αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών στο Ινστιτούτο Ανωτάτων Σπουδών στο Πρίνστον.

Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει πλήθος επιστημονικών άρθρων, επιμελειών και μονογραφιών σχετικά με ζητήματα επιγραφικής, της ιστορίας του πολιτισμού, της κοινωνίας και της οικονομίας του ελληνιστικού κόσμου και των ανατολικών επαρχιών της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Εδώ και χρόνια είναι συνεργάτης των ανασκαφών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης στην αρχαία πόλη της Αφροδισιάδας στη Μικρά Ασία, όπου μελετάει το επιγραφικό υλικό και έχει συγγράψει πλείστα σχετικά άρθρα. Έχει συμμετάσχει σε ανασκαφές στο Καλαπόδι Φθιώτιδας και την Κρήτη (Αρχάνες, Ιδαίο Άντρο, Ζώμινθος). Από το 1998 είναι εκδότης του Supplementum Epigraphicum Graecum.

Διηύθυνε το ερευνητικό πρόγραμμα «Το συναίσθημα ως κοινωνικό και πολιτισμικό μόρφωμα: το παράδειγμα της αρχαίας Ελλάδας» (Οξφόρδη, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, 2009-2013) και συνεπιμελήθηκε την έκθεση «Ένας κόσμος συναισθημάτων» που παρουσιάστηκε στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο στη Νέα Υόρκη και στο Μουσείο της Ακρόπολης και βραβεύθηκε με το βραβείο του κοινού ως η καλύτερη έκθεση παγκοσμίως. Έχει τιμηθεί με πλήθος βραβείων στην Ελλάδα και το εξωτερικό και είναι Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Η Κατερίνα Παναγοπούλου (πτυχίο Τμήματος Ιστορίας & Αρχαιολογίας, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1993, διδ. διατριβή Τμήματος Ιστορίας, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, 2000) είναι μόνιμη επίκουρη καθηγήτρια αρχαίας ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Από το 2004 διδάσκει Ελληνιστική και Ρωμαϊκή Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, έχοντας διδάξει ως βοηθός στο Κολλέγιο Royal Holloway του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και αυτοδύναμα στα Πανεπιστήμια Πατρών, Ιόνιο και Ελληνικό Ανοικτό. Έχει επίσης απασχοληθεί (ως βοηθός ερευνητή) στο Ινστιτούτο Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (1993-4) και στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού (2000-2002). Διατέλεσε εταίρος στις συγκριτικές πολιτιστικές σπουδές στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Harvard (2019-20), επισκέπτρια εταίρος S.Seeger στο Πανεπιστήμιο Princeton (2017-18), και παλαιότερα μεταδιδακτορική υπότροφος στο Πανεπιστήμιο Princeton (2002) και στο Μουσείο Ashmolean / Οξφόρδη (2003). Oι δημοσιεύσεις της αφορούν στην αρχαία νομισματική, στην οικονομική συμπεριφορά των πολύτιμων μετάλλων (κυρίως του αργύρου και του χρυσού) στην Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο, στη δημογραφία, πολιτική και οικονομία της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής Μακεδονίας, στη θεωρία κοινωνικών δικτύων και στην οικονομική ιστορία, στην κοινωνική ιστορία της Ελληνιστικής και της Ρωμαϊκής περιόδου. Βασικές δημοσιεύσεις: Τhe Early Antigonids: Coinage, Money and the Economy (N.York: American Numismatic Society Special Series, 2020 – βραβεύτηκε με το βραβείο στη μνήμη Όλγας Τσακατίκα-Δεσποτοπούλου της Ακαδημίας Αθηνών 2022)˙ “Between Federal and Ethnic: The Koinon Makedonon and the Makedones Revisited”, στο H. Beck, K. Buraselis & Alex McAuley (επιμ.), Ethnos and Koinon, Studies in Ancient Greek Ethnicity and Federalism (Stuttgart 2019) 363-383˙ (επιμ., με τους Prof. I. Malkin & Dr. Christy Constantakopoulou), Greek and Roman Networks in the Mediterranean (London 2009).

Ο Δρ Γεώργιος Κακαβάς σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε με «άριστα». Κατέχει επίσης πτυχίο με «άριστα» της Θεολογικής Σχολής του ίδιου Πανεπιστημίου. Απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα και διδακτορικό δίπλωμα στην Ιστορία της Τέχνης από το Courtauld Institute of Art του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Η διδακτορική του διατριβή: Dionysios of Fourna. Artistic Creation and Literary Description εκδόθηκε στο Leiden της Ολλανδίας τo 2008. Έχει αναδειχθεί υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, του Σαριπολείου Κληροδοτήματος Αριστούχων του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Αμερικανικού Πανεπιστημίου του Harvard.

Το 1992 εισήχθη πρώτος στην Αρχαιολογική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και έχει εργαστεί ως επιμελητής σε πολλές Εφορείες Αρχαιοτήτων, Διευθύνσεις και Μουσεία, και ως Προϊστάμενος στην 24η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, στο Νομισματικό Μουσείο, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Επιγραφικό και Νομισματικό Μουσείο. Υπήρξε Διευθυντής πλήθους ανασκαφικών ερευνών σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και έχει οργανώσει πολλά Εκπαιδευτικά Προγράμματα του Υπουργείου Πολιτισμού.

Έχει λάβει μέρος με εισηγήσεις και ανακοινώσεις σε πλήθος διεθνών και τοπικών επιστημονικών συνεδρίων και έχει δημοσιεύσει πληθώρα άρθρων σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά. Έχει δώσει σειρά συνεντεύξεων για την τέχνη και τον πολιτισμό στο διεθνή και ελληνικό τύπο, τηλεόραση και ραδιόφωνο, καθώς και σε ιστότοπους. Έχει συμμετάσχει στην οργάνωση σημαντικών εκθέσεων αρχαιοτήτων και έργων τέχνης σε Μουσεία, Πινακοθήκες και Πολιτιστικά Κέντρα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έχοντας επιμεληθεί την έκδοση πολλών από τους συνοδευτικούς τους καταλόγους.

Υπήρξε ερευνητής της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας υπό την εποπτεία του Ακαδημαϊκού Μανόλη Χατζηδάκη, του Κέντρου Βυζαντινών Σπουδών του Dumbarton Oaks της Ουάσιγκτον υπό την εποπτεία της Ακαδημαϊκού Αγγελικής Λαΐου, και ειδικός επιστήμονας στην έδρα της Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών υπό την εποπτεία του Ακαδημαϊκού Παναγιώτη Βοκοτόπουλου. Υπήρξε Επιστημονικός Συνεργάτης, Ερευνητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, του Κέντρου Βυζαντινών Σπουδών του Dumbarton Oaks, του Αμερικανικού Πανεπιστημίου Cornell και της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών, του τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.

Ως Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Τμήματος του ICOMOS έχει οργανώσει σεμινάρια και ημερίδες αφιερωμένες στην προστασία και αποκατάσταση μνημείων και αρχαιολογικών χώρων. Έχει διοργανώσει τα Διεθνή Επιστημονικά Συνέδρια: «Ο Θεσμός της Χορηγίας από την Αρχαιότητα μέχρι Σήμερα» το 2014 στη Θεσσαλονίκη, «Μεταλλεία, Μέταλλα και Νομίσματα στην Αττική και τον Αρχαίο Κόσμο» το 2015 στην Αθήνα, «Διεθνής Διημερίδα Νομισματικής Μάντω Οικονομίδου» το 2016 στην Αθήνα, “Future-proofing numismatics in museums: issues of conservation and collections management” το 2018 στην Αθήνα.

Είναι μέλος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, της Ελληνικής Επιτροπής Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης, της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών, της Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών, της Society for the Promotion of Byzantine Studies, της Διεθνούς Επιστημονικής Επιτροπής του ICOMOS Cultural Routes, του Συμβουλίου Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού, της Επιστημονικής Επιτροπής Εκδόσεων του ΤΑΠΑ, του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός», ενώ υπήρξε μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.

Η Κατερίνη Λιάμπη αποφοίτησε από το Τμήμα Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Στη συνέχεια σπούδασε με υποτροφία Αρχαία Ιστορία και Νομισματική στο Πανεπιστήμιο του Saarbrücken/ Saarland, όπου και έλαβε τον τίτλο της διδάκτορος και εργάσθηκε κοντά στον Καθ. Peter Robert Franke.

Tο 1990 εξελέγη στο Κέντρο Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και το 1994/95, διατηρώντας τη θέση της στο ΚΕΡΑ, εκλήθη ως Fellow στο Institute for Advanced Studies στο Princeton των ΗΠΑ και αμέσως κατόπιν στην American Numismatic Society στη Νέα Υόρκη. Ένα χρόνο αργότερα δίδαξε Αρχαία Ελληνική Ιστορία στο Τμήμα Φιλολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Θράκης. Το 1998 εξελέγη ως Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και το 2006 εξελέγη Καθηγήτρια. Διετέλεσε Διευθύντρια του Τομέα Αρχαίας και Μεσαιωνικής Ιστορίας, Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, και Κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής. Το 2015 ίδρυσε με τους συναδέλφους της το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Αρχαίος Κόσμος», του οποίου ήταν διευθύντρια μέχρι την αφυπηρέτησή της.

Το 2005 ίδρυσε την μη κερδοσκοπική Εταιρεία «Λυδία Λίθος. Εταιρεία Νομισματικής και Οικονομικής Ιστορίας», στην οποία παραμένει ως Πρόεδρος. Οι δραστηριότητες της εν λόγω Εταιρείας περιλαμβάνουν διαλέξεις, οργάνωση επιστημονικών Συνεδρίων, εκδόσεις μονογραφιών και Πρακτικών των Συνεδρίων που διοργανώνει και συνεπιμελείται με δύο άλλους συναδέλφους.

Έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμα Διεθνή Συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Ευρώπη, Η.Π.Α.) και έχει προσκληθεί για διαλέξεις σε πολλές χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ. Διοργάνωσε (και συνδιοργάνωσε) Συνέδρια και Εκθέσεις στην Αθήνα και τα Ιωάννινα. Θέσπισε το Συνέδριο: «Το Αρχαιολογικό Έργο στην ΒΔ Ελλάδα και τα νησιά του Ιονίου», το οποίο και πραγματοποιήθηκε τρεις φορές έως τώρα.

Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά της αφορούν στην ελληνική και ελληνορωμαϊκή ιστορία, οικονομία και νομισματική με δημοσιεύσεις αυτοτελών έργων, πάμπολλων άρθρων σε ξένα και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά, σε Πρακτικά Συνεδρίων και σε Συλλογικούς τόμους και σε Καταλόγους Εκθέσεων. Το 2005 βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την μονογραφία της «Argilos. A Historical and Numismatic Study».

Είναι αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου, μέλος πολλών ευρωπαϊκών και αμερικανικών επιστημονικών Συλλόγων και Εταιρειών, Association Member of the Institute for Αdvanced Studies, κ.λπ. Επίσης είναι Πρόεδρος των «Φίλων του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων» και Πρόεδρος της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών. Είναι μέλος στις επιστημονικές – συντακτικές επιτροπές του γερμανικού ιστορικο-αρχαιολογικού περιοδικού Gephyra και του πολωνικού ιστορικο-νομισματικού περιοδικού Notae Numismatice.

Η Κλεοπάτρα Παπαευαγγέλου-Γκενάκου είναι αρχαιολόγος-νομισματολόγος. Σπούδασε Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές της στην Κλασική Αρχαιολογία στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Ειδικεύθηκε στην αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή νομισματική και έλαβε το διδακτορικό της δίπλωμα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 2006 με το βραβείο Αυρηλίας Κομνηνού για τη μελέτη της περί της ιστορίας και νομισματοκοπίας της Νεαπόλεως και το 2021 με το Λυκούργειο Βραβείο, για το βιβλίο της με τίτλο «Εκ Θεμελίων».

Έχει δημοσιεύσει μελέτες και άρθρα για την αρχαία και νεότερη νομισματική ιστορία και τέχνη και είναι συνεκδότρια της σειράς ΚΕΡΜΑ. Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού και δίδαξε Αρχαιολογία και Νομισματική στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Ελλάδας και στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Αρχαίος Κόσμος» του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Είναι ιδρυτικό μέλος και γραμματέας του επιστημονικού σωματείου «Λυδία Λίθος. Εταιρεία Μελέτης Νομισματικής και Οικονομικής Ιστορίας». Από το 2015 εργάζεται στο Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος ως επιστημονική υπεύθυνη της Νομισματικής Συλλογής.