Η τεχνολογία των μαρμάρινων κατασκευών στη βόρεια Ελλάδα κατά την αρχαιότητα

Η Μακεδονία και η Θράκη είναι οι πλέον μαρμαροφόρες περιοχές της Ελλάδας. H τεχνογνωσία του μαρμάρου μεταλαμπαδεύτηκε από τους Πάριους στην αποικία τους τη Θάσο, όπου το υλικό αυτό  χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλο πλήθος κατασκευών από την αρχή του 7ου π.Χ. αιώνα. Οι ισχυροί άνεμοι και οι έντονες βροχοπτώσεις του βόρειου Αιγαίου, δημιούργησαν προβλήματα άγνωστα στους Πάριους μαρμαροτεχνίτες, τα οποία και αποκατέστησαν αριστοτεχνικά. Δημιουργήθηκε τοπική σχολή μαρμάρου με ιδιαίτερες χαρακτηριστικές τεχνικές στη στερεοτομία, την επεξεργασία και τη συναρμογή του μαρμάρου. Η παραθαλάσσια θέση των περισσότερων λατομείων της Θάσου διευκόλυνε τις μεταφορές και την εξαγωγή του Θασιακού μαρμάρου.

Σπουδαίοι αρχιτέκτονες και γλύπτες, που φιλοξενήθηκαν κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου στην αυλή των Μακεδόνων βασιλέων, δημιούργησαν με Θασιακό μαρμαρο το Τέμενος και την Αυλή του Βωμού στο ιερό της Σαμοθράκης. Στο Πρόπυλο του Τεμένους, παρατηρούνται αξιοσημείωτοι τεχνικοί νεωτερισμοί, που βασίσθηκαν σε κατασκευαστική ανάγκη και συναρτώνται με νέα, πρωτότυπα μορφολογικά στοιχεία. Κατά την υστεροκλασική εποχή εισήχθη στη Μακεδονία Πεντελικό μάρμαρο, στο οποίο εφαρμόσθηκαν τεχνικές της Αττικής αρχιτεκτονικής παράδοσης. Την ίδια εποχή χρησιμοποιήθηκε η απομίμηση του μαρμάρου, οι τεχνικές της οποίας επηρεάζουν και επηρεάζονται από τις τεχνικές του μαρμάρου.

Η πρωτοπορία της υστεροκλασικής αρχιτεκτονικής συνεχίσθηκε κατά την Ελληνιστική εποχή. Οι θεμελιώσεις σε εδάφη ακατάλληλα και σε σημεία δύσκολα να σταθεροποιηθούν ή να γεφυρωθούν αντιμετωπίζονται με τεχνική επάρκεια. Στα μαρμάρινα μέλη γίνεται στοχευμένη διαστασιολόγηση με ενίσχυση των ευπαθών σημείων και οριακή μείωση των διατομών τους. Από πνεύμα οικονομίας διέπονται η μαζική παραγωγή και η επεξεργασία του μαρμάρου, η οποία βασίζεται στην άριστη γνώση του υλικού.