Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η Νύχτα της Φιλοσοφίας - Φιλοσοφικός λόγος, λογοτεχνικός λόγος: μια γαλλική ιδιαιτερότητα;

Sabot Philippe, Rueff Martin, Πούλος Παναγιώτης, Πρελορέντζος Γιάννης

2 Μαΐου 2014

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 72:59 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1861
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /
Ομιλητές
Sabot Philippe
Rueff Martin
Πούλος Παναγιώτης
Πρελορέντζος Γιάννης

Γλώσσα
Γαλλική, Ελληνική

Ημερομηνία
02/05/2014

Διάρκεια
72:59

Εκδήλωση
Η Νύχτα της Φιλοσοφίας - Ο Λόγος

Χώρος
Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών

Διοργάνωση
Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος

Κατηγορία
Φιλοσοφία

Ετικέτες
φιλοσοφία, λογοτεχνία, γλώσσα

Η Νύχτα της Φιλοσοφίας  γεννήθηκε στο Παρίσι τον Ιούνιο 2010, με πρωτοβουλία της Ecole Νormale Supérieure. Περισσότερα από 1.800 άτομα παρακολούθησαν τις διαλέξεις και τις αναγνώσεις και είδαν ταινίες, θεάματα ή παραστάσεις. Η μεγάλη επιτυχία αυτής της διοργάνωσης οδήγησε στην επανάληψή της δυο ακόμη φορές, το 2011 και το 2013, ενώ πολύ γρήγορα άρχισε να ταξιδεύει εκτός Γαλλίας, με πρώτη στάση το Λονδίνο τον Ιούνιο 2012 και στη συνέχεια την Αθήνα το Μάιο 2014 και το Βερολίνο το προσεχές φθινόπωρο.
 
Η μορφή της εκδήλωσης στην Αθήνα ήταν ίδια με αυτή της πρώτης διοργάνωσης:  περισσότεροι από σαράντα Έλληνες και Γάλλοι φιλόσοφοι, διανοούμενοι και καλλιτέχνες συμμετείχαν, από τις 8 το βράδυ ως τις 2 μετά τα μεσάνυχτα, σε διάφορους χώρους όλου του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, σε δρώμενα με κεντρικό θέμα τον Λόγο, την ποικιλομορφία της έννοιάς του, της έκτασής του και την ανάλυση όσο το δυνατόν περισσότερων πτυχών του:  Aτομικές ομιλίες, στρογγυλές τράπεζες με διάφορα θέματα όπως, οι σχέσεις μεταξύ φιλοσοφίας και πολιτικής, η λογοτεχνία, η τέχνη κ.α.
 
Οι διοργανωτές επισημαίνουν σχετικά με το νόημα της εκδήλωσης:  Η Ελλάδα, όπως και η Ευρώπη, βρίσκεται σε κρίση. Επειδή ίδιον της λογοτεχνίας και των τεχνών είναι να αποτυπώνουν τη ζωή και τα απρόοπτα της μοίρας, αλλά και το μέλλον, επειδή η φιλοσοφία και οι στοχαστές επιχειρούν μέσω της λογικής, να aποκρυπτογραφήσουν το σκότος του πραγματικού, η Νύχτα της Φιλοσοφίας - ο Λόγος προτείνει πολλαπλές προσεγγίσεις του εν λόγω ζητήματος, συνδυάζοντας τις φωνές Ελλήνων και Γάλλων φιλοσόφων και συγγραφέων, ως προς το θεμελιώδες ερώτημα του Λόγου. Οι συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης και οι μεμονωμένες εισηγήσεις της μαραθώνιας αυτής εκδήλωσης, προτείνουν συμπλεκόμενες οπτικές γωνίες αναφορικά με τη θέση του φιλοσόφου στο δημόσιο χώρο του σήμερα, με τη λογοτεχνική διάσταση του φιλοσοφικού κειμένου ή ακόμη και με το συσχετισμό μεταξύ τέχνης και στοχασμού.”


Το θέμα του στρογγυλού τραπεζιού «Φιλοσοφικός λόγος, λογοτεχνικός λόγος: μια γαλλική ιδιαιτερότητα;»
 

Παρά την κοινή καταγωγή τους, μοιάζει να υπάρχει ένας διαχωρισμός μεταξύ της φιλοσοφίας και της λογοτεχνίας: η μία έχει το καθήκον να πει την αλήθεια, η άλλη να διασκεδάσει και να αρέσει. Με λίγα λόγια, στη μία η αλήθεια, στην άλλη η ψευδαίσθηση. Παρόλα αυτά, τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο, η εγγύτητα των δύο αυτών λόγων προκαλεί τη σκέψη. Από τη μία πλευρά, το φιλοσοφικό κείμενο παρουσιάζει μια λογοτεχνική πραγματικότητα της επιχειρηματολογίας η οποία, ενώ ενέχει ιδιαίτερους μηχανισμούς γραφής και ανάγνωσης, την φέρνει κοντά στη λογοτεχνία. Από την άλλη, υπάρχει μέσα στα λογοτεχνικά κείμενα υλικό που μπορεί να προκαλέσει το ενδιαφέρον των φιλοσόφων, ακόμα και να τους οδηγήσει να αναρωτηθούν σχετικά με τις δικές τους πρακτικές και να υπενθυμίσει το ρίζωμα της φιλοσοφίας μέσα στη γλώσσα και τα παιχνίδια της. 


 

Το Blod ευχαριστεί θερμά το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος για την παραχώρηση του video της εκδήλωσης.


Sabot Philippe Καθηγητής Σύγχρονης Φιλοσοφίας και Ανθρωπιστικών Επιστηµών, Πανεπιστήµιο της Lille 3

Ο Philippe Sabot είναι Καθηγητής Σύγχρονης Φιλοσοφίας και Ανθρωπιστικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Lille 3.

Rueff Martin Συγγραφέας - Κριτικός

Έχει εκδώσει ανάµεσα σε άλλα το Corda Tesla, La luna, 36 2005; Comme si quelque, Chambéry, Comp’Ac, 2006, βραβείο Yvan Goll και βραβείο Ηenri Mondor της γαλλικής Ακαδηµίας. ∆ιδάσκει λογοτεχνία στο πανεπιστήµιο της Γενεύης και ζει µεταξύ Ελβετίας και την Ιταλίας. Είναι συνεργάτης στην αρχισυνταξία του περιοδικού Poésie. Ως µεταφραστής συντόνισε τα τεύχη 109 και 110 του περιοδικού αυτού αφιερωµένα στη σύγχρονη ιταλική ποίηση και διευθύνει τη συλλογή Terra d’Altri (Verdier). Ως κριτικός εξέδωσε πολυάριθµα κείµενα που αφορούσαν την κλασική και σύγχρονη ποίηση και µια µελέτη αφιερωµένη στον Michel Deguy: Michel Deguy, un poète lyrique à l’apogée du capitalisme culturel, Herman,2007. To 2013, εκδίδει µια καινούργια συλλογή κειµένων, δύο βιβλία αφιερωµένα στον Rousseau και ένα δοκίµιο αφιερωµένο στον Baudelaire.

Πούλος Παναγιώτης Επίκουρος Καθηγητής Φιλοσοφίας και Αισθητικής, Τμήμα Θεωρητικών Σπουδών Τέχνης, ΑΣΚΤ

Ο Παναγιώτης Πούλος είναι επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας και Αισθητικής στο Τμήμα Θεωρητικών Σπουδών Τέχνης της ΑΣΚΤ. Σπούδασε Φιλοσοφία και Λογική στη Γαλλία και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στη Φιλοσοφία με αντικείμενο: «Λογοτεχνία και Φιλοσοφία: το status της χρονικότητας στην οικοδόμηση του έργου του Μαρσέλ Προυστ». Έχει διδάξει Ιστορία της Φιλοσοφίας και της Αισθητικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2001-2003), στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (2001-2006), στο ΑΠΘ (Μεταπτυχιακό, 2001-2002, 2003-2004), και διδάσκει από το 2004 Φιλοσοφία και Αισθητική στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

Έχει επιμεληθεί την έκδοση του μυθιστορήματος του Μαρσέλ Προυστ, Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο (Εστία και Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, 5 τόμοι, 1998-2005, δύο τόμοι υπό έκδοση), τον συλλογικό τόμο Περί κατασκευής (Νήσος, 1996), την έκδοση της μελέτης των J.-P. Cometti, Roger Pouivet και Jacques Morizot, Ζητήματα αισθητικής (Νήσος, 2005), την ανθολογία κειμένων αισθητικής και θεωρίας της τέχνης με τίτλο Έννοιες της τέχνης τον εικοστό αιώνα (ΑΣΚΤ, 2006), την έκδοση του τόμου με επιμέλεια του Eric Karpeles, Η ζωγραφική στο έργο του Προυστ (Εστία, 2008), καθώς και την έκδοση της μελέτης του Richard Wollheim, Η τέχνη και τα αντικείμενά της (ΑΣΚΤ, 2009). Παράλληλα, έχει συνεπιμεληθεί το αφιέρωμα του περιοδικού του Διεθνούς Κολεγίου της Φιλοσοφίας Rue Descartes (τχ. 51, 2006) στον σύγχρονο ελληνικό φιλοσοφικό στοχασμό. Έχει δημοσιεύσει μελέτες σε εφημερίδες και περιοδικά (Εντευκτήριο, Το δέντρο, Τοπικά, Μετάφραση, Σύγχρονα θέματα, Αξιολογικά, Ο Πολίτης), με αντικείμενο την αισθητική, τη σχέση φιλοσοφίας και λογοτεχνίας, καθώς και τη θεωρία της μετάφρασης, και έχει μεταφράσει λογοτεχνικά και φιλοσοφικά κείμενα (Προυστ, Ντελέζ, κ.ά.).

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα σχετίζονται με την Ποιητική, την Αισθητική, τη Θεωρία της Τέχνης και τη Φιλοσοφία της Ιστοριογραφίας, καθώς και με τα ζητήματα της μνήμης, του χρόνου και της μετάφρασης.

Πρελορέντζος Γιάννης Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Φιλοσοφίας, ΕΚΠΑ

Ο Γιάννης Πρελορέντζος, αριστούχος απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1985) και διδάκτωρ φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης Paris-IV (1992), υπήρξε καθηγητής νεότερης και σύγχρονης φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου δίδασκε από το 2000, και κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής από τον Δεκέμβριο του 2017 έως τα μέσα Οκτωβρίου του 2019. Είχε διδάξει προηγουμένως στο Πανεπιστήμιο Πατρών, υπήρξε επισκέπτης καθηγητής του Πανεπιστημίου Paris 1 – Panthéon-Sorbonne, και διδάσκει στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Φιλοσοφία» (κατεύθυνση «Ιστορία της φιλοσοφίας») του Τομέα (του Τμήματος πλέον) Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2015-2016 μέχρι σήμερα. Έχει δημοσιεύσει μακρά σειρά μελετών, κυρίως στα ελληνικά και στα γαλλικά, για τον Descartes, τον Spinoza και τον Bergson και, δευτερευόντως, για πτυχές της φιλοσοφίας και/ή του έργου των Hobbes, Malebranche, Rousseau, Condorcet, Kant, Vladimir Jankélévitch, Sartre, Merleau-Ponty, Lévinas, Éric Weil, Gilles Deleuze, Jacques Bouveresse, Frédéric Worms, Chantal Jaquet, Philippe Sabot, Gilbert Romeyer Dherbey, Κορνήλιου Καστοριάδη, Κώστα Παπαϊωάννου, Ευάγγελου Μουτσόπουλου και Κωστή Παπαγιώργη. Τα πιο πρόσφατα πονήματά του τιτλοφορούνται Για τον σκωτικό Διαφωτισμό (2019) και Φιλοσοφία και λογοτεχνία στη Γαλλία 1930-1960 (2016). Έχει επίσης μεταφράσει και σχολιάσει στα γαλλικά τα κεντρικά βιβλία της Πολιτείας του Πλάτωνος και στα ελληνικά Τα πάθη της ψυχής του Descartes, τη Δημιουργική εξέλιξη του Bergson, τον Μπερξονισμό του Deleuze, τη μελέτη του Philippe Sabot, Φιλοσοφία και λογοτεχνία. Προσεγγίσεις και διακυβεύματα ενός ζητήματος και τις νουβέλες του Benjamin Constant (Αδόλφος. Το κόκκινο τετράδιο. Σεσίλ). Ιππότης του Τάγματος του Ακαδημαϊκού Φοίνικα της Γαλλικής Δημοκρατίας (2015).

Βασικά ερευνητικά ενδιαφέροντα

  • το φιλοσοφικό έργο του Descartes, του Spinoza, του Rousseau, του Bergson, του Sartre, του Merleau-Ponty, του Deleuze και του Vladimir Jankélévitch∙
  • οι θεωρίες περί παθών (της ψυχής) στη νεότερη φιλοσοφία και οι θεωρίες των συναισθημάτων και των συγκινήσεων (émotions/emotions) από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του εικοστού αιώνα∙
  • η φιλοσοφία στη Γαλλία στον εικοστό αιώνα –και μέχρι τις μέρες μας– και, δευτερευόντως, στον δέκατο ένατο αιώνα∙
  • οι σχέσεις της φιλοσοφίας με τη λογοτεχνία και, δευτερευόντως, με τις επιστήμες και τις τέχνες.

Σχετικές ομιλίες