Στουρνάρας Γιάννης
Βάρβογλης Χαράλαμπος
Φίλη Χριστίνα
Γερουλάνος Στέφανος
Κονταξόπουλος Μάρκος
Σκούταρη Δέσποινα
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
27/11/2023
Διάρκεια
01:10:15
Εκδήλωση
Εκδήλωση για τα «150 χρόνια από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή»
Χώρος
Τράπεζα της Ελλάδος
Διοργάνωση
Τράπεζα της Ελλάδος
Κατηγορία
Μαθηματικά
Ετικέτες
Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, μαθηματικά, Φυσική, Θερμοδυναμική, Θεωρία της Σχετικότητας, Οπτική, ειδική θεωρία της σχετικότητας, Αϊνστάιν, Ελευθέριος Βενιζέλος, Φως εξ Ανατολών, Πανεπιστήμιο, Σμύρνη, νόμισμα κυκλοφορίας 2 ευρώ, 150 χρόνια από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή
Εκδήλωση για τα «150 χρόνια από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή»
• Η Τράπεζα της Ελλάδος και το Υπουργείο Οικονομικών εξέδωσαν αναμνηστικό νόμισμα κυκλοφορίας 2 ευρώ με θέμα: «150 χρόνια από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή», αφιερωμένο στον μεγάλο Έλληνα μαθηματικό.
• Το συλλεκτικό νόμισμα σχεδίασε ο βραβευμένος γλύπτης του Ιδρύματος Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (ΙΕΤΑ) της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Σταματόπουλος.
• Στην εκδήλωση διακεκριμένοι καθηγητές μίλησαν για τη ζωή και το έργο του Καραθεοδωρή.
Με αφορμή την έκδοση του αναμνηστικού νομίσματος κυκλοφορίας 2 ευρώ με θέμα: «150 χρόνια από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή», τη Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος εκδήλωση προς τιμήν του μεγάλου Έλληνα μαθηματικού.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας και ομιλητές ήταν οι:
• Χαράλαμπος Βάρβογλης, ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Ο φυσικός Καραθεοδωρή: θερμοδυναμική, σχετικότητα, οπτική»,
• Χριστίνα Π. Φίλη, τ. καθηγήτρια ΕΜΠ, μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας της Ιστορίας των Επιστημών, Médaille Koyré 2021, η οποία μίλησε με θέμα: «Φως εξ Ανατολών: Το σχέδιο του Καραθεοδωρή για την ίδρυση του Πανεπιστημίου στη Σμύρνη» και
• Στέφανος Γερουλάνος, καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Ζυρίχης, τ. Ιστορίας Ιατρικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Η επιρροή των προγόνων του Καραθεοδωρή και η σημασία στη εξέλιξη της προσωπικότητάς του».
Την εκδήλωση συντόνισε ο Διευθυντής του Ιδρύματος Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (ΙΕΤΑ) Μάρκος Κονταξόπουλος.
Στον χαιρετισμό του ο κ. Στουρνάρας ανέφερε ότι η Τράπεζα της Ελλάδος τιμά έναν από τους μεγαλύτερους Έλληνες μαθηματικούς όλων των εποχών, ο οποίος κατέκτησε τη γενική αναγνώριση για την επιστημονική του ιδιοφυία, αλλά και για τις ανθρώπινες αρετές του. «Υπήρξε συνομιλητής του Αϊνστάιν και συνοδοιπόρος των μεγαλύτερων μαθηματικών του 20ού αιώνα, αλλά και του θεμελιωτή της κβαντικής θεωρίας Μαξ Πλανκ. Ο Καραθεοδωρή διακόνησε την επιστήμη του στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της Γερμανίας και της Αμερικής, αλλά δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του, ανταποκρινόμενος στις προσκλήσεις του Ελευθερίου Βενιζέλου για να συμβάλει στην οργάνωση και τη λειτουργία των ανωτάτων σχολών της Ελλάδας. Ανήκει σε εκείνη την κατηγορία των Ελλήνων της διασποράς που διακρίνονται για την υψηλή αίσθηση του καθήκοντος προς την πατρίδα τους και κάνουν ό,τι μπορούν για να τη βοηθήσουν. Με το έργο και το βίο του αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα για όλους εμάς και για τις επόμενες γενεές», επεσήμανε ο κ. Στουρνάρας.
Ο κ. Βάρβογλης στην ομιλία του τόνισε ότι πέρα από τη σημαντική συνεισφορά του στην καθαρή μαθηματική επιστήμη, ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή είχε εργασθεί ερευνητικά και σε θέματα μαθηματικής φυσικής. Εκεί είχε σημαντικό έργο στην οπτική, όπου απέδειξε ότι τα σφάλματα των σφαιρικών φακών και κατόπτρων δεν μπορούν να διορθωθούν, στη θερμοδυναμική, την οποία θεμελίωσε με τον τρόπο που διδάσκεται σήμερα, και στη σχετικότητα, όπου απέδειξε ότι η Ειδική Θεωρία Σχετικότητας του Αϊνστάιν είναι ειδική περίπτωση μιας γενικότερης ομάδας θεωριών.
Η κυρία Φίλη αναφέρθηκε στην ουσιαστική συμβολή του Καραθεοδωρή στην υλοποίηση της ιδέας του Ελευθερίου Βενιζέλου για την ίδρυση ενός δεύτερου πανεπιστημίου στην Ελλάδα, μετά από αυτό της Αθήνας. Ο Βενιζέλος υιοθέτησε το σχέδιο του Καραθεοδωρή και αποφάσισε το δεύτερο ελληνικό πανεπιστήμιο να ιδρυθεί στη Σμύρνη, που μόλις είχε απελευθερωθεί. Δυστυχώς όμως τα τραγικά γεγονότα του Αυγούστου του 1922 δεν επέτρεψαν την λειτουργία του. «Το ‘Φως εξ’ Ανατολών’, όπως ονόμασε το δημιούργημά του ο Καραθεοδωρή, δεν έμελλε ποτέ να φωτίσει τον κόσμο και η ελληνική γλώσσα, η επίσημη γλώσσα του πανεπιστημίου, δεν μπόρεσε να αποτελέσει τη γέφυρα προσέγγισης που ονειρεύθηκε για τόσους διαφορετικούς λαούς», ανέφερε η κυρία Φίλη.
Ο κ. Γερουλάνος μίλησε για τους επιφανείς προγόνους του Καραθεοδωρή και την επίδραση που άσκησε το οικογενειακό του περιβάλλον στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. «Εντρυφώντας στους προγόνους του βλέπει κανείς το βάρος που έφερε εις τους ώμους του», τόνισε. Το πλάτος των γνώσεων, η ελληνικότητα των σκέψεων, η πίστη στα ελληνορθόδοξα ιδεώδη και η γλωσσομάθεια χαρακτηρίζουν τον Καραθεοδωρή. «Στο ότι άφησε μετά από μια αστρονομική μαθηματική εξέλιξη την ανώτατη θέση του καθηγητού των Μαθηματικών στο Βερολίνο, για να πάει να ανοίξει ένα νέο πανεπιστήμιο, βλέπει κανείς ένα πατριωτισμό και οραματισμό που κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί», επεσήμανε.
Μιλώντας για το νόμισμα, ο κ. Κονταξόπουλος ανέφερε ότι το κορυφαίο προϊόν του Νομισματικού Προγράμματος είναι το αναμνηστικό κέρμα κυκλοφορίας 2 ευρώ, γιατί απευθύνεται σε όλους τους πολίτες των χωρών που χρησιμοποιούν το ευρώ. «Τι άραγε, αν όχι το πρόσωπο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, αντιπροσωπεύει καλύτερα το ελληνικό και ταυτόχρονα το ευρωπαϊκό και διεθνές στοιχείο; Ένα ανήσυχο πνεύμα με συμβολή στον παγκόσμιο πολιτισμό και το παγκόσμιο επιστημονικό γίγνεσθαι», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Είναι χαρά και πρόκληση όταν έχεις να υλοποιήσεις έργα σαν κι αυτό, όταν πρέπει σε ένα μικρό λαμπερό κομμάτι μετάλλου να αποτυπώσεις τη λάμψη ενός σπουδαίου Έλληνα», συνέχισε και αναφέρθηκε στους ανθρώπους του ΙΕΤΑ, «τους έμπειρους και ικανούς τεχνικούς και μηχανικούς, βραβευμένους γλύπτες, όπως ο κ. Σταματόπουλος που φιλοτέχνησε το πορτραίτο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, καλλιτέχνες άλλων ειδικοτήτων και ειδικούς γραφικών τεχνών, υπεύθυνους για την παραμικρή λεπτομέρεια», που ευθύνονται για το άρτιο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα όλων των νομισμάτων.
Στο τέλος της εκδήλωσης έναν σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε η δισεγγονή του Καραθεοδωρή Δέσποινα Σκούταρη.
Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 10 Δεκεμβρίου 1956. Αποφοίτησε από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1978. Απέκτησε Μεταπτυχιακό και Διδακτορικό τίτλο (MPhil 1980, DPhil 1982) από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, με ειδίκευση στην Οικονομική Θεωρία και Πολιτική. Ήταν Research Fellow και Lecturer στο Κολλέγιο St. Catherine΄s του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης από το 1982 έως το 1986. Παράλληλα, εργάστηκε ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Ενεργειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με ειδίκευση στην αγορά του πετρελαίου και τις συνέπειες των πετρελαϊκών κρίσεων στη διεθνή οικονομία. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα εργάστηκε ως ειδικός σύμβουλος του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών σε θέματα Δημοσίων Επιχειρήσεων και Εισοδηματικής Πολιτικής (1986-1989) και της Τράπεζας της Ελλάδος (1989-1994) σε θέματα Νομισματικής Πολιτικής.
Είναι Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (με αναστολή καθηκόντων από τον Ιούνιο του 2012). Έχει διδάξει επί σειρά ετών Μακροοικονομία και Οικονομική Πολιτική. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε ακαδημαϊκά περιοδικά σε θέματα Μακροοικονομίας, Θεωρίας της Βέλτιστης Φορολόγησης, Δυναμικής του Δημόσιου Χρέους, Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, Ενεργειακών Οικονομικών, Νομισματικής Πολιτικής, Στρεβλώσεων των Χρηματοπιστωτικών Συστημάτων. Τα επιστημονικά και επαγγελματικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στους ακόλουθους τομείς: οικονομική θεωρία, οικονομική πολιτική, διεθνή οικονομικά, νομισματική πολιτική, ενεργειακά οικονομικά, δημόσια οικονομικά, αξιολόγηση επενδύσεων, επιπτώσεις της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης στην Ελληνική οικονομία.
Ως Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Οικονομικών, από το 1994 έως τον Ιούλιο του 2000, συμμετείχε στο σχεδιασμό της μακροοικονομικής και διαρθρωτικής πολιτικής, εκπροσωπώντας το Υπουργείο στη Νομισματική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από το 1994 έως το 1997 ήταν Αντιπρόεδρος της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου, ενώ από το 1998 έως τον Ιούλιο του 2000 ήταν μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους.
Από το 2000 μέχρι το 2004 ήταν Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Εμπορικής Τράπεζας και Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών.
Από το 2005 έως τον Αύγουστο του 2008 ήταν Διευθύνων Σύμβουλος στην ΚΑΠΠΑ Χρηματιστηριακή.
Διετέλεσε Επιστημονικός Διευθυντής και κατόπιν Γενικός Διευθυντής στο Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), από τον Σεπτέμβριο του 2008 έως τον Ιούνιο του 2012.
Διετέλεσε Υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας στην Υπηρεσιακή Κυβέρνηση του Μαΐου 2012.
Διετέλεσε Υπουργός Οικονομικών από τον Ιούλιο του 2012 έως τον Ιούνιο του 2014.
Από τις 27 Ιουνίου του 2014 είναι Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Τον Φεβρουάριο του 2020 εκλέχτηκε Πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου (Audit Committee) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Είναι επίτιμο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Σωματείου Κλασικής Μουσικής «Ευτέρπη».
Ο Χάρης Βάρβογλης γεννήθηκε το 1949 και πήρε πτυχίο φυσικής και διδακτορικό δίπλωμα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εργάσθηκε ερευνητικά στο Πανεπιστήμιο του Maryland και στο Αστεροσκοπείο της Βιέννης και διετέλεσε προσκεκλημένος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris XI, στο Πανεπιστήμιο του Tübingen και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Σήμερα είναι ομότιμος καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του είναι η αστροφυσική και τα πλανητικά συστήματα. Έχει δημοσιεύσει 8 βιβλία φυσικής, αστρονομίας και ιστορίας της επιστήμης και πολλές δεκάδες άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά, τα περισσότερα στις εφημερίδες ΤΟ ΒΗΜΑ και ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. Έχει επίσης μεταφράσει ή επιμεληθεί 6 βιβλία φυσικής.
H Χριστίνα Φίλη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945 και σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και αργότερα του Εθνικού Κέντρου Ερευνών της Γαλλίας (C.N.R.S.) συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιστορία των Μαθηματικών στο Παρίσι με τον καθηγητή René Taton και έλαβε κρατικό διδακτορικό δίπλωμα (Doctorat d’Etat) με άριστα και με τους επαίνους της επιτροπής.
Έχει συγγράψει περισσότερες από 100 ερευνητικές μελέτες και συμμετείχε με ανακοινώσεις της σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Έχει συγγράψει 12 βιβλία, εκ των οποίων η πραγματεία της Εξουσία και Μαθηματικά, βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.
Ακόμα είναι ένας από τους συγγραφείς 14 συλλογικών τόμων, μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και το πρόσφατο In Foreign Lands: The Migration of Scientists for Political or Economic Reasons (Birkhäuser 2022).
Οργανώτρια 6 διεθνών συμποσίων (Πόλη του Μεξικού, Πεκίνο, Αθήνα κ.α.). Το 1993 εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας της Ιστορίας των Επιστημών.
Το 2006 η Γαλλική Κυβέρνηση της απένειμε τον τίτλο του Ιππότη του Ακαδημαϊκού Φοίνικα (Chevalier des Palmes Académiques).
Το 2010 εξελέγη τακτικό μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας της Ιστορίας των Επιστημών.
To 2021 η Διεθνής Ακαδημία της Ιστορίας των Επιστημών ομόφωνα της απένειμε το μετάλλιο Koyré για το σύνολο του επιστημονικού της έργου.
Διετέλεσε καθηγήτρια στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, όπου δίδαξε Μαθηματικά και Ιστορία των Μαθηματικών.
Ο Στέφανος Ιωάννου Γερουλάνος, γεννήθηκε στην Αθήνα στις 4.6.40. Σπούδασε Ιατρική στη Ζυρίχη, το Παρίσι και τη Βιέννη. Απεφοίτησε το 1965 και στη συνέχεια εργάστηκε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ζυρίχης. Εξελέγη Υφηγητής Χειρουργικής το 1982 και Καθηγητής το 1988. Διετέλεσε Διευθυντής της Χειρουργικής Μονάδος Εντατικής Θεραπείας (1977‐93), της Σχολής Νοσηλευτών Χειρουργείου του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης (1991‐5), πρώτος Διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου (1993‐7) και Διευθυντής της Μονάδος Εντατικής Θεραπείας (1993‐2010).
Το 1997 εξελέγη Καθηγητής Ιστορίας Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (1997‐2005), όπου δημιούργησε το πρώτο Μουσείο Ιστορίας Ιατρικής στην Ελλάδα με πάνω από 20.000 εκθέματα.
Το 2005 εξελέγη Πρόεδρος του Διεθνούς Ιπποκρατείου Ιδρύματος και δημιούργησε τον Ιπποκράτειο Κήπο με 220 είδη φυτών από τα 247 που αναφέρονται στην Ιπποκρατική Συλλογή και ένα Μουσείο/Έκθεση Ιπποκρατικής Ιατρικής. Είναι Επίτιμος Πρόεδρος της Κίνησης Πολιτών για μία Ανοικτή Κοινωνία.
Είναι επίσης:
Κάτοχος της Έδρας Ιατρικής, Διεθνής Ακαδημία Γραμμάτων & Τεχνών, Κέιμπριτζ ΜΑ.
Έκτακτο Μέλος, Ακαδημία Ιστορίας Επιστημών, Βρυξέλλες.
Επίτιμος Πρόεδρος, Ελληνική Εταιρεία Ιστορίας Ιατρικής.
Μέλος, Ιονική Ακαδημία (1808).
