O άνθρωπος στο επίκεντρο: τι δεν πρέπει να αναθέτουμε στην Τεχνητή Νοημοσύνη;

Στο πλαίσιο των εορτασμών της Παγκόσμιας Ημέρας Μετάφρασης, το Κέντρο Εκπαίδευσης Μεταφραστών meta|φραση οργάνωσε εκδήλωση στο αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, το Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2023, εστιάζοντας στην επίδραση που αναμένεται να έχει η Τεχνητή Νοημοσύνη σε πολλές πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας και στην ανάγκη να διαφυλαχθεί και να αναδειχθεί ο πολύ σημαντικός ρόλος του ανθρώπου σε μια σειρά από γλωσσικά επαγγέλματα.

Η εκδήλωση απευθύνεται σε μεταφραστές, επιμελητές και διορθωτές, υποτιτλιστές, διερμηνείς, γλωσσολόγους, φιλολόγους, καθηγητές ξένων γλωσσών, εκπαιδευόμενους μεταφραστές και φοιτητές.

Την εκδήλωση άνοιξε με τον χαιρετισμό του ο κ. Θάνος Γιαννακόπουλος, Διευθυντής της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και Πρόεδρος της Επιτροπής του ΟΗΕ για τις Βιβλιοθήκες ανά την υφήλιο.

Η εκδήλωση συνεχίστηκε με μια στρογγυλή τράπεζα με θέμα «Τεχνητή Νοημοσύνη: διαχωρίζοντας την αλήθεια από τους μύθους». Ο Βασίλης Μπαμπούρης, Διευθυντής Σπουδών της σχολής meta|φραση και μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφρασεολογίας, συζήτησε για το νέο τοπίο που δημιουργεί η τεχνητή νοημοσύνη με:

* την Τιτίκα Δημητρούλια, Καθηγήτρια Θεωρίας και Πράξης της Μετάφρασης του ΑΠΘ, διευθύντρια του Εργαστηρίου Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών «ΨΗΦΙΣ» της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, μεταφράστρια και κριτικό λογοτεχνίας

και

* τον Στέλιο Πιπερίδη, ερευνητή, υπεύθυνο του τμήματος Επεξεργασίας Φυσικής Γλώσσας και Γλωσσικών Υποδομών του Ινστιτούτου Επεξεργασίας Λόγου στο Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά, Διευθυντή της Ερευνητικής Υποδομής CLARIN:EL, και συντονιστή των πλατφορμών ELRC-SHARE και Language Data Space της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στόχος της συζήτησης είναι να δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα όπως τα ακόλουθα: Τι είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη και σε τι διαφέρει από την ανθρώπινη νοημοσύνη; Ο ντόρος για τα συστήματα ΤΝ είναι ευθέως ανάλογος των δυνατοτήτων τους; Είναι ικανά για δημιουργικότητα τα συστήματα ΤΝ; Πώς αναμένεται να επηρεάσει τα γλωσσικά επαγγέλματα η ΤΝ; Ποια ζητήματα εγείρει η χρήση της ΤΝ σε σχέση με την ηθική, την αντικειμενικότητα της πληροφόρησης, τα πνευματικά δικαιώματα, τα προσωπικά δεδομένα, τη δημοκρατία και το περιβάλλον; Πρέπει να προσαρμοστούν τα εκπαιδευτικά προγράμματα στην ΤΝ; Μπορούμε να προστατεύσουμε τον ρόλο του ανθρώπου στα πεδία που θα αναπτυχθεί η ΤΝ;

Η εκδήλωση έκλεισε με μια στρογγυλή τράπεζα με θέμα «O άνθρωπος στο επίκεντρο: τι δεν πρέπει να αναθέτουμε στην Τεχνητή Νοημοσύνη;».

Η Κωνσταντίνα Τριανταφυλλοπούλου, Διευθύντρια Σπουδών της σχολής meta|φραση, συζήτησε για την εξέχουσα σημασία που έχει η κυριαρχία του ανθρώπου στα γλωσσικά επαγγέλματα στο περιβάλλον της αναδυόμενης παρουσίας της Τεχνητής Νοημοσύνης με τις:

* Φωτεινή Αποστόλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στον Τομέα Μετάφρασης & Διαπολιτισμικών Σπουδών του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ και διερμηνέα (μέλος της AIIC – Διεθνής Ένωση Διερμηνέων Συνεδρίων)

* Ευγενία Βασιλοπούλου, ιατρό με ειδίκευση στην αναισθησιολογία, μεταφράστρια ιατρικών κειμένων και διδάσκουσα ιατρικής μετάφρασης

* Μαρία Ντάβου, γλωσσολόγο, καθηγήτρια και ιδιοκτήτρια του σχολείου γλωσσών Γλωσσομάθεια και του εκδοτικού οίκου Glossobooks.

Στόχος της συζήτησης είναι να δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα όπως τα παρακάτω: Ποιες είναι οι χαρακτηριστικές εκφάνσεις της ΤΝ στη μετάφραση (με έμφαση στην ιατρική μετάφραση), τη διερμηνεία και τη διδασκαλία ξένων γλωσσών; Γιατί δεν πρέπει να βασιζόμαστε στην ΤΝ; Πώς μπορεί να αποβεί βλαπτική η ανάθεση εργασιών στην ΤΝ; Γιατί πρέπει να βρίσκεται ο άνθρωπος και όχι η ΤΝ στο επίκεντρο των γλωσσικών επαγγελμάτων και πώς μπορεί να αναδειχθεί η παρουσία του;