Γλύκατζη-Αρβελέρ Ελένη
Πουρνάρα Μαργαρίτα
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
22/02/2017
Διάρκεια
62:26
Εκδήλωση
Καταθέσεις Πολιτισμού στην Τράπεζα της Ελλάδος (κύκλος εκδηλώσεων λόγου)
Χώρος
Αίθουσα Γενικών Συνελεύσεων του Κεντρικού Καταστήματος της Τράπεζας της Ελλάδος
Διοργάνωση
Τράπεζα της Ελλάδος
Κατηγορία
Ιστορία
Ετικέτες
Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Κωνσταντινούπολη, Βυζάντιο, βυζαντινή Ιστορία, Γερμανική Κατοχή, Γαλλία, Παρίσι, κρίση αξιών
Η Τράπεζα της Ελλάδος συνεχίζει φέτος, για δεύτερη χρονιά, τον κύκλο εκδηλώσεων με τίτλο «Καταθέσεις Πολιτισμού», στο πλαίσιο της συμβολής της στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της χώρας.
Η πρώτη κατά σειρά από τις φετινές εκδηλώσεις με τίτλο «Καταθέσεις Πολιτισμού» στην Τράπεζα της Ελλάδος ήταν μία συζήτηση μεταξύ της Πρυτάνεως Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ με τη δημοσιογράφο Μαργαρίτα Πουρνάρα με θέμα: «Η ιστορία και εμείς».
Η συζήτηση ξεκίνησε με μία αναδρομή στα παιδικά χρόνια και τους σταθμούς στη ζωή της κυρίας Αρβελέρ, από την πρώτη φορά που ως παιδί αντίκρισε την Αγιά Σοφιά στην Κωνσταντινούπολη μέχρι τα χρόνια της Κατοχής και της αντίστασης στον ξένο κατακτητή, όταν συνειδητοποίησε ότι «η μοίρα του έθνους παίζεται αλλού».
Στο ερώτημα της δημοσιογράφου «τι είναι ο Έλληνας σήμερα για τον εαυτό του;», η κυρία Αρβελέρ τόνισε ό τι ο ελληνικός λαός είναι ο μοναδικός που έχει παγκόσμια ιστορία, αλλά διακατέχεται από το «σύνδρομο του Κάιν». Αυτό μπορεί να θεραπευθεί αν καταπολεμηθεί η απαιδευσιά, γιατί «έχουμε κάνει το λάθος να μπερδεύουμε την παιδεία με την εκπαίδευση», αφού η παιδεία ξεκινά από την οικογένεια και το σχολείο δεν μπορεί να καλύψει τα κενά της οικογένειας.
Η κυρία Αρβελέρ προσέθεσε ότι η χυδαιότητα των κινήσεων, των στάσεων και των λέξεων είναι αυτό που την ενοχλεί περισσότερο στην Ελλάδα σήμερα και κάλεσε όλους, ιδίως τους νέους, να κατέχουν τους πέντε βασικούς γνωστικούς κώδικες: 1. Να γνωρίζουν τέλεια τη μητρική γλώσσα, 2. Να γνωρίζουν τέλεια μια ξένη γλώσσα, 3. Να γνωρίζουν την επιστημονική γλώσσα,4. Να γνωρίζουν την καλλιτεχνική γλώσσα 5. Να γνωρίζουν τη γλώσσα του σώματος (όχι χυδαιότητα κινήσεων).
Στη συνέχεια η συζήτηση πέρασε σε θέματα της επικαιρότητας και η κυρία Αρβελέρ ανέφερε ότι στην ΕΕ έγινε απλώς διεύρυνση και όχι εμβάθυνση, όπως θα έπρεπε να γίνει. Γι΄αυτό η Ευρώπη πρέπει να εφαρμόσει τα «5Δ»: διάλογο – δημοκρατία – δίκαιη κατανομή αγαθών – δικαιοσύνη – δικαιώματα ανθρώπου.
Στην ερώτηση γιατί οι Έλληνες νιώθουν ότι απειλούνται από παγκόσμιο ηγεμονισμό, η κυρία Αρβελέρ απάντησε ότι «έχουμε ανάγκη να φταίνε πάντα οι άλλοι, επειδή δεν ενδιαφερόμαστε για το ποιοι είμαστε εμείς, αλλά θέλουμε να προσδιορίζουμε τι είναι οι άλλοι», πράγμα που χαρακτήρισε ως ραγιαδισμός. «Αντί να οργανώσουμε το “εμείς”, οργανώνουμε το “άλλοι”», ανέφερε χαρακτηριστικά. Και έκλεισε με την ευχή «να είμαστε Έλληνες και όχι φιλέλληνες», γιατί όταν είσαι φιλέλληνας έχεις ήδη αποστασιοποιηθεί από την ταυτότητά σου και την παρατηρείς απ’ έξω.
Η Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ είναι μία από τις πλέον εξέχουσες πνευματικές προσωπικότητες της χώρας μας. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1926. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, εργάστηκε στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών και -από το 1953- συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι, όπου ειδικεύτηκε στη μελέτη του κόσμου της χριστιανικής Ανατολής και, ειδικότερα, του κράτους και της κοινωνίας του Βυζαντίου. Το 1955 διορίσθηκε στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS) -τη διεύθυνση του οποίου ανάλαβε το 1964 -και το 1967 αναγορεύτηκε σε καθηγήτρια της Σορβόνης, έχοντας στο μεταξύ τιμηθεί με τον τίτλο του Docteur des Lettres. Αφού διετέλεσε Διευθύντρια του Κέντρου Ιστορίας και Πολιτισμού του Βυζαντίου και της Χριστιανικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Paris 1, εξελέγη Αντιπρύτανις του Πανεπιστημίου της Σορβόνης (1970-1973) και το 1967 έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας. Εννέα χρόνια αργότερα, το 1976, εξελέγη Πρύτανης του Πανεπιστήμιου της Σορβόνης. Ήταν η πρώτη γυναίκα που κατέλαβε αυτή τη θέση στα 700 χρόνια λειτουργίας του ιστορικού αυτού Πανεπιστημίου.
Είναι αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και Πρόεδρος της Επιτροπής Ηθικής του Εθνικού Κέντρου για την Επιστημονική Έρευνα (Γαλλία), Επίτιμη Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών και της Διεθνούς Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών. Είναι διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας Βυζαντινής Ιστορίας και Πολιτισμού. Επίσης, διετέλεσε Πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου και Πρόεδρος του Κέντρου Georges Pompidou-Beaubourg.
Τα έργα της αφορούν κυρίως την ιδιότητά της ως βυζαντινολόγου. Μεταξύ των σημαντικότερων, αξίζει να αναφερθούν οι «Έρευνες για τη διοίκηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τον 9ο και 10ο αιώνα» (1960), «Το Βυζάντιο και η θάλασσα» (1966), «Μελέτες για τη διοικητική και κοινωνική διάρθρωση του Βυζαντίου» (1971), «Βυζάντιο, η χώρα και τα εδάφη» (1976), και «Η Πολιτική Ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας» (1976), «Βυζαντινή Γεωγραφία», «Ιστορική γεωγραφία του μεσογειακού κόσμου». Γνωστή είναι επίσης και για το μεγάλο αίσθημα φιλελευθερισμού και ελεύθερης έκφρασης των ιδεών που την διέπουν. Όπως είχε η ίδια αναφέρει σε συνέντευξή της: "Ποτέ δεν επέτρεψα, ως πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, να μπει στο ίδρυμα αστυνομικός χωρίς να είμαι και εγώ η ίδια μπροστά".
Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ θεωρείται σήμερα από τις πλέον εξέχουσες πανεπιστημιακές προσωπικότητες, ιδιαίτερα στη Βυζαντινολογία, με πολύ μεγάλο αριθμό σχετικών διαλέξεων και ομιλιών εντός και εκτός Ελλάδας. Στην πολύχρονη ακαδημαϊκή σταδιοδρομία έχει αναλάβει τα ανώτερα αξιώματα και έχει τιμηθεί με πλήθος διεθνών διακρίσεων. Στα βιβλία της περιλαμβάνονται, επίσης, "Η Σμύρνη ανάμεσα σε δύο τουρκικές κατοχές" (1975), "Η διασπορά στο Βυζάντιο" (1995), "The Making of Europe" (2000), "Γιατί το Βυζάντιο" (2010) κ.ά.
Η Μαργαρίτα Πουρνάρα γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στην Αθήνα και έκανε μεταπτυχιακά στο Communications Policy στην Βρετανία. Το 2009 έγινε υπότροφος του Ιδρύματος Fulbright εκπονώντας έρευνα στο Queens College της Νέας Υόρκης. Άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος το 1994. Έκτοτε έχει δουλέψει στο ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τα έντυπα και το διαδίκτυο. Από το 1999 εντάχθηκε στο πολιτιστικό τμήμα της εφημερίδας Καθημερινή. Το 2017 απέκτησε μόνιμη στήλη στην ίδια εφημερίδα. Τα τελευταία χρόνια ειδικεύεται στις ζωντανές συνεντεύξεις με κοινό σε χώρους όπως το Βιβλιοπωλείο Ιανός, αλλά και σε ειδική σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων της Τράπεζας της Ελλάδος.
