Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

"Μετάφραση" και "μεταφραστής" στα λογοτεχνικά κείμενα του Αλ. Παπαδιαμάντη

Αρετάκη Μαρίνα

7 Οκτωβρίου 2011

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:20:34 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2714
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Το αρχικό ερώτημα της εισήγησης είναι κατά πόσο η μεταφραστική δραστηριότητα του Παπαδιαμάντη, βασική ενασχόληση κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, αντανακλάται στα πρωτότυπα λογοτεχνικά του έργα και με ποιόν τρόπο. Διαπιστώνουμε, καταρχάς, ότι στα παπαδιαμαντικά κείμενα οι αναφορές στη μεταφραστική πράξη ή σε ήρωες που την ασκούν είναι σποραδικές, εντοπίζονται όμως ήδη από την πρώτη λογοτεχνική περίοδο του συγγραφέα, εκείνη των μυθιστορημάτων του, μέχρι και τα τελευταία του διηγήματα. Αφού συγκεντρωθούν οι αναφορές αυτές (Γυφτοπούλα, Ρόδινα Ακρογιάλια, Μυρολόγι της φώκιας, κτλ.), εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο εντάσσεται και οι λειτουργίες που επιτελεί η παρουσία της μεταφραστικής πράξης στη μυθοπλασία. Τέλος, σχολιάζεται γενικότερα το δίπολο μετάφραση/δημιουργία έτσι όπως εμφανίζεται στο παπαδιαμαντικό έργο.

Αρετάκη Μαρίνα Δρ. Φιλολογίας Νεοελληνικού Ινστιτούτου της Σορβόνης (Paris IV)

Η Μαρίνα Αρετάκη γεννήθηκε στα Χανιά. Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Σορβόνης (Paris IV). Θέμα της διδακτορικής της διατριβής: «Όψεις της ποιητικής των μυθιστορημάτων των Α. Παπαδιαμάντη. Γένεση και τέλος ενός μυθιστορηματικού κόσμου» (2001). Έχει διδάξει Νεοελληνική Λογοτεχνία στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχει δημοσιεύσει μελέτες για τους Αλ. Παπαδιαμάντη, Γρ. Ξενόπουλο, Π. Πρεβελάκη, Μ. Χάκκα, Ρ. Γαλανάκη, Γ. Μανουσάκη και για το σύγχρονο ελληνικό μυθιστόρημα. Εργάζεται ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση.

1. Αλέξανδρος Αργυρίου, «Ένα ανεπανάληπτο παράδειγμα» στο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Είκοσι κείμενα για τη ζωή και το έργο του, επιμέλεια Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Αθήνα, Οι εκδόσεις των Φίλων, 1979.

2. Φώτιος Α. Δημητρακόπουλος, «Μικρή σύνοψη για τον Παπαδιαμάντη» στο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Διηγήματα (επιλογή), Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αθήνα 1988.

3. Σταύρος Ζουμπουλάκης, «Πέτρα σκανδάλου», εισαγωγή στο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντη, Η νοσταλγός και άλλα διηγήματα, φιλολογική επιμέλεια Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Το Βήμα βιβλιοθήκη,  2011.

4. Σοφία Μπόρα, Ο Παπαδιαμάντης και οι αναγνώστες του. Ζητήματα ιστορίας της πρόσληψης του έργου του (1879-1961), διδακτορική διατριβή, ΕΚΠΑ, Αθήνα 2008.

5. Robert Shannan Peckham, «Ο Παπαδιαμάντης και η οικονομία της φαντασίας» στο Revue des études néohelléniques, 1995/ΙV 1-2.

6. Νίκος Δ. Τριανταφυλλόπουλος, εισαγωγή στο  Μπρετ Χαρτ. Αργοναυτικαί διηγήσεις, επιμέλεια Ν.Δ.Τριανταφυλλόπουλου - Λ. Τριανταφυλλοπούλου, Αθήνα, Λήθη, 1993.

7. Νίκος Δ. Τριανταφυλλόπουλος και Λαμπρινή Τριανταφυλλοπούλου, «Αγάπαις ταξειδιάραις» Ξυλάρμενοι παπαδιαμαντικοί στίχοι που αράζουν πια, στο Ο παρδαλός Συρικτής της Εμλίνης, για τον μεταφραστή Παπαδιαμάντη, Νεφέλη 2007.

8. Γεωργία Φαρίνου-Μαλαματάρη, Αφηγηματικές τεχνικές στον Παπαδιαμάντη, 1887-1910, Αθήνα, Κέδρος 1987.

9. Γεωργία Φαρίνου-Μαλαματάρη, «‘Aχειροποίητο ποίημα’: Σχόλια στο Μυρολόγι της φώκιας», Αντί, τχ. 753, 28/12/2001.

10. Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, «Ο Παπαδιαμάντης υπό το βάρος των ερμηνειών του», Η Λέξη, τχ. 162, Μάρτιος-Απρίλιος 2001.

Σχετικές ομιλίες