Το στρες «σκοτώνει» τον εγκέφαλο; Ο ρόλος του στη νόσο του Αλτσχάιμερ και στην κατάθλιψη

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής εκθέτει τον άνθρωπο σε αυξημένα ποσοστά στρες σε καθημερινή και επαναλαμβανόμενη βάση και αυτό, μαζί με άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη ασθενειών του εγκεφάλου όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η κατάθλιψη. Το κύριο ερευνητικό μας έργο εστιάζει στον ρόλο του χρόνιου στρες και των γλυκοκορτικοειδών ορμονών  που εκκρίνονται μαζί με αυτό στην γήρανση του εγκεφάλου και την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ και την απώλεια μνήμης ταυτοποιώντας τον τρόπο με τον οποίον το στρες ελέγχει τους βασικούς κυτταρικούς μηχανισμούς νευροεκφύλισης στο Αλτσχάιμερ. Οι μηχανισμοί αυτοί εστιάζουν κυρίως στην υπερπαραγωγή του νευροτοχικού αμυλοειδούς βήτα (Αβ) πεπτιδίου  και μη-κανονική υπερφωσφορυλίωση της κυτταροσκελετικής πρωτεΐνης ταυ (tau) που ευθύνονται για την εκφύλιση και τον θάνατο πολλών νευρικών κυττάρων σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου των ανθρώπων που πάσχουν από την νόσο Αλτσχάιμερ. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες μας, το χρόνιο ψυχολογικό στρες συμβάλει σημαντικά στην εμφάνιση αλλά και την εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ επιφέροντας βλάβες τόσο στα εγκεφαλικά κύτταρα όσο και στην λειτουργία της μνήμης καθώς ενεργοποιεί τους δυο προαναφερόμενους κυτταρικούς μηχανισμούς νευροεκφύλισης.  Επιπρόσθετα, οι ίδιες μελέτες απέδειξαν ότι η επαναλαμβανόμενη έκθεση σε στρεσσογόνες καταστάσεις εμφανίζει μια συσσωρευτική δράση επιβαρύνοντας την λειτουργία του εγκεφάλου και συμβάλλοντας στην εμφάνιση εγκεφαλικών ασθενειών όπως η κατάθλιψη η οποία συνδέεται με την εμφάνιση της νόσο Αλτσχάιμερ. Η ανακάλυψη της χρήσης από το στρες κυτταρικών μηχανισμών που μέχρι χτες σχετίζονταν μόνο με την νόσο Αλτσχάιμερ, αναδεικνύει τον σημαντικό ρόλο του στρες τόσο στην παθολογική γήρανση του εγκεφάλου όσο και στην σύνδεση της κατάθλιψης με την νόσο Αλτσχάιμερ.