Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Οι Συμπράξεις ως Κοινή Στρατηγική για την Κοινωνική Βιωσιμότητα

Silvestrini Gianluca, Pagel Julia, Χατζηνικολάου Τέτη, Βλάχου Έλια, Kralj - Bervar Sonja

8 Μαρτίου 2014

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 39:51 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1033
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Ένα νέο «αφήγημα» για την κοινή Ευρωπαϊκή ταυτότητα στον σημερινό παγκοσμιοποιημένο κόσμο, αναζητά η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο του σχεδιασμού των μελλοντικών της πολιτικών. Ένα αφήγημα το οποίο θα αξιοποιεί το ευρύ πολιτισμικό απόθεμα των χωρών – μελών της ΕΕ, προτάσσοντάς το ταυτόχρονα ως βασικό πυλώνα χάραξης πολιτικής της Στρατηγικής Ευρώπη 2020: Το ευρωπαϊκό όραμα για μια «έξυπνη, διατηρήσιμη, χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη». Πρόκειται για ένα σύνολο πολιτικών το οποίο προωθεί ένα νέο μοντέλο ανάκαμψης, που επιδιώκει το συνδυασμό ανταγωνιστικότητας και αποτελεσματικότητας με την κοινωνική συναίσθηση, την αλληλεγγύη και τη δικαιοσύνη.

Η ανάγκη της πρόταξης της πολιτιστικής κληρονομιάς στις δημόσιες πολιτικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη καθίσταται επιτακτική για μια σειρά από πρόσθετους λόγους. Καταρχήν, η Ευρώπη μπορεί και οφείλει να αξιοποιήσει το πολιτισμικό της απόθεμα, προκειμένου να ξαναπλάσει και να συνδιαμορφώσει περαιτέρω τις πολιτιστικές αξίες της και να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή σε μια εποχή εντάσεων και μετασχηματισμών, κατά την οποία αναπτύσσονται ποικίλες φυγόκεντρες και οπισθοδρομικές τάσεις. Δεύτερον, η πολιτιστική κληρονομιά αντιμετωπίζει σήμερα πρόσθετες περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιβαρύνσεις σε σχέση με το παρελθόν (π.χ. επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή). 

Τέλος, αποτελεί κοινή παραδοχή μεταξύ των ειδικών ότι οι συνθήκες οικονομικής κρίσης, που επικρατούν σήμερα σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και η δημοσιονομική λιτότητα, μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στους τομείς της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τούτη είναι μια δαπανηρή υπόθεση, η έλλειψη και η απώλεια όμως της πολιτιστικής κληρονομιάς, ενδεχομένως να κοστίσουν στην Ευρώπη ακόμη περισσότερο.

Με βάση τα παραπάνω, καθώς και το γεγονός ότι η πολιτιστική κληρονομιά δεν λογίζεται απλώς ως ένα πολύτιμο απόθεμα που διαφυλάττουμε και συντηρούμε, αλλά ως ένα σύνολο πόρων που αναδεικνύουμε και αξιοποιούμε, καθώς και ως κινητήριος δύναμη για την ενεργό συμμετοχή των πολιτών, η Ελληνική Προεδρία διοργάνωσε  στην Αθήνα, στις 6 - 8 Μαρτίου 2014 το συνέδριο «Η Πολιτιστική Κληρονομιά στο Προσκήνιο! Προς μια Κοινή Προσέγγιση για μια Βιώσιμη Ευρώπη». Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και στο Μουσείο της Ακρόπολης. Συμμετείχαν εκπρόσωποι ευρωπαϊκών θεσμών, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, του επιχειρηματικού κόσμου, αλλά και της Κοινωνίας των Πολιτών. Η στρογγυλή τράπεζα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Γ΄ Θεματικής "Πολιτιστική Κληρονομιά, Κοινωνική Ευθύνη, Κοινωνική Συμμετοχή".

Σκοπός του συνεδρίου είναι 

• να αναδείξει την εγγενή σχέση μεταξύ πολιτιστικής κληρονομιάς και βιώσιμης ανάπτυξης

• να τονίσει την καίρια και διακριτή συμβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς στη συμμετοχική κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη

• να υπογραμμίσει την ανάγκη να διερευνηθούν νέοι τρόποι σκέψης σε επίπεδο χάραξης και εφαρμογής δημόσιας πολιτικής, καθώς και καινοτόμοι τρόποι λειτουργίας

• και τέλος, να προωθήσει το αίτημα για την υιοθέτηση από την ΕΕ μιας μακροπρόθεσμης προσέγγισης της πολιτιστικής κληρονομιάς ως πόρου και προϋπόθεσης για μια «έξυπνη, 

διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» στην Ευρώπη.

Το συνέδριο επιχειρεί να συνδέσει τη θεωρητική συζήτηση με παραδείγματα καλής πρακτικής, τα οποία καταδεικνύουν τον καίριο ρόλο της πολιτιστικής κληρονομιάς στην επίτευξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης. Αποτέλεσε, επιπλέον, ευκαιρία για τη συζήτηση και την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ φορέων χάραξης πολιτικής, ερευνητών, εκπροσώπων διεθνών οργανισμών, ευρωπαϊκών ομάδων εμπειρογνωμόνων, φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών και επαγγελματιών της πολιτιστικής κληρονομιάς, με σκοπό να συμβάλει:

• Στην αναγνώριση και την καλύτερη κατανόηση της αξίας και του ρόλου της πολιτιστικής κληρονομιάς στο ευρύτερο πλαίσιο της βιωσιμότητας, κυρίως ως τρόπου ανταπόκρισης στις τρέχουσες κοινωνικές προκλήσεις.

• Στην ευαισθητοποίηση σχετικά με το ευρύ φάσμα των ωφελειών που προκύπτουν από την οργανική ένταξη της πολιτιστικής κληρονομιάς στις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές πολιτικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς και στα σχετικά προγράμματα.

• Στην ανάδειξη της αναγκαιότητας για την ανάληψη συντονισμένης και συλλογικής δράσης από όλους τους ενδιαφερόμενους, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών κυβερνήσεων, της 

Αυτοδιοίκησης, του ιδιωτικού τομέα και της κοινωνίας των πολιτών, με σκοπό τη μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει η πολιτιστική κληρονομιά για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.

• Στη συζήτηση για ένα κοινό ευρωπαϊκό στρατηγικό πλαίσιο για την πολιτιστική κληρονομιά, με σκοπό την ενίσχυσή της ως βασικού παράγοντα και πόρου για την επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής Ευρώπη 2020, καθώς και για τη διαμόρφωση προτεραιοτήτων στη χάραξη πολιτικών, κοινοτικών και εθνικών, στο άμεσο μέλλον – ιδίως, σε συσχετισμό με το επόμενο Πρόγραμμα Εργασίας του Συμβουλίου της ΕΕ για τον Πολιτισμό.

Silvestrini Gianluca Προϊστάμενος του Τομέα Διαχείρισης της Πολυμορφίας, Διεύθυνση Δημοκρατικής Διακυβέρνησης, Συμβούλιο της Ευρώπης

O Gianluca Silvestrini είναι από το 1986 κάτοχος πτυχίου Φυσικών Επιστημών της Σχολής Μαθηματικών, Φυσικής και Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστήμιο της Μπολόνια στην Ιταλία. Για 9 χρόνια εργάσθηκε σε οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών και σε αναπτυξιακούς οργανισμούς της Μαδαγασκάρης, του Μαυρικίου, της Ονδούρας, της Αλγερίας, την Τυνησίας και της Αυστραλίας, ως Project Manager σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης και διατήρησης της βιοποικιλότητας. Από το 1995 εργάζεται στο Συμβούλιο της Ευρώπης όπου, τα τελευταία 19 χρόνια, έχει αναλάβει πολλά διαφορετικά καθήκοντα, μεταξύ των οποίων Προϊστάμενος του Τμήματος Περιβαλλοντικής Προστασίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης. Από το 2007, προΐσταται του Τομέα Διαχείρισης της Πολυμορφίας με σκοπό την προώθηση της βιώσιμης και συμμετοχικής κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης μέσω της πολιτιστικής κληρονομιάς και του διαπολιτισμικού διαλόγου.

Pagel Julia Project Manager, Δίκτυο Ευρωπαϊκών Οργανισμών Μουσείων
Χατζηνικολάου Τέτη Ιστορικός - Λαογράφος - Επίτιμη Διευθύντρια ΥΠΠΟΑ - Πρόεδρος του ελληνικού τμήματος του ICOM (Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων)

Η Tέτη Xατζηνικολάου σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ ’όπου έλαβε πτυχία Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών και Ιστορίας- Αρχαιολογίας. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης (Ιστορία της Μεσαιωνικής και Νεότερης Τέχνης) και στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (Τέχνη και Πολιτισμός) με υποτροφίες του Ιταλικού και του Βελγικού Κράτους αντίστοιχα. Από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα Ιστορίας (DEA). Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού στον τομέα προστασίας της νεώτερης πολιτιστικής κληρονομιάς (1978- 2011). Διετέλεσε προϊσταμένη τμήματος στη Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού του Υπουργείου με αρμοδιότητα τα Ιστορικά - Λαογραφικά Μουσεία και τις Συλλογές (1993-1997) και Διευθύντρια Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (1997-2011). Άρθρα και εργασίες της σχετικά με την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, τα μουσεία νεοελληνικού πολιτισμού και τη μουσειοπαιδαγωγική έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Έχει ειδικά ασχοληθεί με θέματα Διεθνών Οργανισμών.

Είναι ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM).

Βλάχου Έλια Αρχαιολόγος - Μουσειολόγος, Υπεύθυνη του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς

Η Έλια Βλάχου, Υπεύθυνη Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, είναι αριστούχος του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στη Μουσειολογία (École du Louvre), την Προϊστορική Αρχαιολογία (Paris I) και τη Συγκριτική Λογοτεχνία (Paris IV-Sorbonne).

Εργάζεται ως σύμβουλος μουσειακής και πολιτιστικής διαχείρισης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στο παρελθόν έχει εργαστεί ως μουσειολόγος σε αίθουσες τέχνης, στην 5η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (Λακωνία) και στο Νομισματικό Μουσείο. Από το 2003 έως το 2017 απασχολήθηκε στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (2003-2006: Υπεύθυνη Επικοινωνίας και Προβολής, 2007-2017: Προϊσταμένη Υπηρεσίας Μουσείων), με βασικές αρμοδιότητες τη διαχείριση και λειτουργία του Δικτύου Μουσείων ΠΙΟΠ, τον συντονισμό της υλοποίησης και ολοκλήρωσης συγχρηματοδοτούμενων από την Ε.Ε. προγραμμάτων, καθώς και τον σχεδιασμό και υλοποίηση του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας της Υπηρεσίας Μουσείων, το οποίο είναι πιστοποιημένο κατά ISO 9001:2008.

Έχει διοργανώσει και συντονίσει μεγάλο αριθμό περιοδικών και μόνιμων εκθέσεων, επιστημονικών εκδηλώσεων, συνεδρίων, σεμιναρίων και ποικίλων εκπαιδευτικών και πολιτιστικών δράσεων. Συμμετέχει με εισηγήσεις σε πολλές επιστημονικές διοργανώσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, καθώς και σε μεταπτυχιακά σεμινάρια μουσειολογίας και πολιτιστικής διαχείρισης.

Είναι μέλος των διεθνών κριτικών επιτροπών για τα βραβεία Heritage in Motion (καινοτόμες εφαρμογές ΝΤ στον χώρο του πολιτισμού και Živa Award (μουσεία του σλαβικού κόσμου), της τετραμελούς επιτροπής Taskforce 2020 της European Museum Academy , καθώς και του ελληνικού τμήματος του ICOM και του TICCIH.

Ενδιαφέρεται για θέματα πολιτιστικής διαχείρισης, καινοτόμων μεθόδων ερμηνείας του υλικού και άυλου πολιτισμού και ανάλυσης της εμπειρίας των επισκεπτών.

Kralj - Bervar Sonja Ακόλουθος για τον Πολιτισμό και τα Οπτικοαουστικά, Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Σλοβενίας στην ΕΕ

Πρόεδρος της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων στο πλαίσιο της Ανοικτής Μεθόδου Συντονισμού για το "Ρόλο των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων στην προώθηση της πολιτιστικής πολυμορφίας και του διαπολιτισμικού διαλόγου"

Από το 2006 η Sonja Kralj Bervar εργάζεται ως Εθνική Αντιπρόσωπος της Σλοβενίας στην Επιτροπή Πολιτιστικών Υποθέσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπου και προήδρευσε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2008. Από το 2013 εργάζεται ως Ακόλουθος για πολιτιστικά και οπτικοακουστικά θέματα στην Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Δημοκρατίας της Σλοβενίας στην Ε.Ε. και είναι Πρόεδρος της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων στο πλαίσιο της Ανοικτής Μεθόδου Συντονισμού για το «Ρόλο των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων στην προώθηση της πολιτιστικής πολυμορφίας και του διαπολιτισμικού διαλόγου». Η μεταπτυχιακή της εργασία από την Ακαδημία Μουσικής της Λιουμπλιάνα εκδόθηκε το 2004. Τώρα προετοιμάζει τη δημοσίευση της διδακτορικής της διατριβής στην ιστορία της μουσικής, που υποστηρίχθηκε στην Σχολή των Τεχνών του Πανεπιστημίου της Λιουμπλιάνα το 2011.

Σχετικές ομιλίες