Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Κατανοώντας και Προλαμβάνοντας τη Νόσο Αλτσχάιμερ: Υπάρχει ελπίδα στον ορίζοντα;

Τσαρμπόπουλος Αντώνης

11 Δεκεμβρίου 2017

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 39:35 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 584
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Επιστημονική Ημερίδα με τίτλο «ΝΕΥΡΟΕΚΦΥΛΙΣΤΙΚΕΣ ΝΟΣΟΙ: ΠΡΟΟΔΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΙΤΙΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ» διοργάνωσαν το Βιοαναλυτικό Εργαστήριο του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας Κρήτης (ΙΤΕ). Η Ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο «Άγγελος Γουλανδρής» του Κέντρου ΓΑΙΑ του Μουσείου, στις 11 Δεκεμβρίου 2017.

Οι ασθένειες του Αλτσχάιμερ και του Πάρκινσον είναι οι πιο διαδεδομένες νευροεκφυλιστικές ασθένειες που δημιουργούν σημαντικές άμεσες και έμμεσες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις που σχετίζονται με τον τομέα της υγείας. Χαρακτηρίζονται από σοβαρές νευρωνικές απώλειες σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου, με κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα τη μη φυσιολογική συσσωμάτωση πεπτιδίων και πρωτεϊνών. Αυτή η Ημερίδα παρουσιάζει την πρόσφατη πρόοδο στην κατανόηση της παθογένειας αυτών των ασθενειών, με έμφαση στους υποκείμενους μηχανισμούς συσσωμάτωσης πρωτεϊνών και μερικές από τις πιο υποσχόμενες θεραπευτικές μεθόδους που βρίσκονται σε εξέλιξη για αυτές τις ανίατες νευροεκφυλιστικές διαταραχές.

Η ομιλία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της συνεδρίας "Νόσος Αλτσχάιμερ – AD Αναζήτηση των αιτιών και των νέων Θεραπειών".

Κατανοώντας και Προλαμβάνοντας τη Νόσο Αλτσχάιμερ: Υπάρχει ελπίδα στον ορίζοντα;

Οι νευροεκφυλιστικές διαταραχές όπως η Νόσος Αλτσχάιμερ (ΝΑ) και η νόσος Πάρκινσον (ΝΠ) είναι επίμονες προοδευτικές ασθένειες και συνδέονται με μη φυσιολογική συσσώρευση και συσσωμάτωση ειδικών-για-την-ασθένεια πρωτεϊνών και πεπτιδίων σε επιλεγμένες περιοχές του εγκεφάλου. Η ΝΑ είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος άνοιας και σχετίζεται με τη μείωση της γνωστικής ικανότητας και τον πρόωρο θάνατο. Παρ’ όλο που η παθογένεση της ΝΑ δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί, έχει προταθεί ότι το βήτα αμυλοειδές πεπτίδιο (Αβ), η μη φυσιολογική πρωτεΐνη−Τ (Ταυ πρωτεΐνη) ή πιθανότατα και τα δύο μαζί, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου οδηγώντας στο σχηματισμό γεροντικών πλακών και νευροϊνιδιακών πλεγμάτων. Η ΝΑ έχει προβληματίσει την επιστημονική κοινότητα για δεκαετίες και θεωρείται ένα μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας για το οποίο προς το παρόν δεν υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης. Μέχρι σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί πολλαπλές κλινικές δοκιμές τελευταίου σταδίου για δυνητικές θεραπείες, οι οποίες όμως απέτυχαν να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, έτσι ώστε να υπάρξει μετάβαση προς μια αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση. Παρόλα αυτά, η γνώση μας για την υποκείμενη αιτία της νόσου αυξάνεται κάθε χρόνο, δημιουργώντας έτσι περισσότερες γνώσεις σχετικά με το πού και πότε μπορούμε να παρέμβουμε. Στη συγκεκριμένη παρουσίαση θα συζητηθεί η πρόσφατη πρόοδος στην κατανόηση της παθογένειας της Νόσου του Αλτσχάιμερ, στον μηχανισμό συσσωμάτωσης και στον τρόπο αναστολής του σχηματισμού συσσωματωμάτων. Θεωρείται ότι οι ολιγομερείς μορφές αυτών των πρωτεϊνών είναι πιθανώς τα τοξικά είδη και είναι σημαντικό οι ερευνητές να βρουν ασφαλείς και επιτυχημένες θεραπευτικές προσεγγίσεις που στοχεύουν τις πιο τοξικές μορφές του αμυλοειδούς. Η ολοκληρωμένη προσέγγισή μας συνδυάζει μεθόδους ανίχνευσης in vitro, ακολουθούμενες από την in vivo αξιολόγηση αρκετών βιοδραστικών αντιοξειδωτικών ουσιών ως νέων αναστολέων συσσωμάτωσης. Η χρήση αυτών των αντιοξειδωτικών θα μπορούσε να είναι ένας πολλά υποσχόμενος τρόπος για την πρόληψη της τοξικότητας του αμυλοειδούς, επιβραδύνοντας έτσι την πρόοδο της Νόσου ή ακόμα προτιμότερα εμποδίζοντας την εξέλιξη της Νόσου σε άνοια.

Τσαρμπόπουλος Αντώνης Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ - Διευθυντής Βιοαναλυτικού Τµήµατος, Ερευνητικό Κέντρο ΓΑΙΑ, Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
Ο Αντώνης Τσαρμπόπουλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Είναι επίσης Διευθυντής του Βιοαναλυτικού Τμήματος του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Έχει υπόβαθρο στη Βιοαναλυτική Χημεία και Βιοϊατρική Φασματομετρία Μάζας με έμφαση στην ανάπτυξη και εφαρμογή προηγμένων αναλυτικών μεθοδολογιών σε προκλινικές και κλινικές μελέτες και σε μελέτες αλληλεπιδράσεων πρωτεϊνών- προσδέτου. Επιπλέον, κάνει χρήση μιας σειράς τεχνολογιών -omics (πρωτεϊνωματική, μεταβολομική και λιπιδομική) σε βιολογικά υγρά για να ανίχνευση νέων βιοδεικτών για ασθένειες όπως το Alzheimer’s. Έλαβε το πτυχίο του στη Χημεία από το ΕΚΠΑ και το Διδακτορικό του στην Αναλυτική Χημεία από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. Ήταν Μεταδιδακτορικός Ερευνητής και Καθηγητής Έρευνας στην Iατρική Σχολή Mayo και στη συνέχεια Υπεύθυνος (Group Leader) στο Τμήμα Δομικής Χημείας του Ερευνητικού Κέντρου Φαρμακευτικής Έρευνας και Ανάπτυξης Merck/Schering-Plough (New Jersey, USA). Ο Αντώνης Τσαρμπόπουλος έχει συμμετοχή σε 20 ερευνητικά προγράμματα και κύριος ερευνητής (PI) σε αρκετά ερευνητικά προγράμματα χρηματοδοτούμενα από Εθνικούς και Ευρωπαϊκούς πόρους, καθώς και από ιδιωτικούς οργανισμούς. Είναι προσκεκλημένος Ομιλητής σε Πανεπιστήμια της Ευρώπης, ΗΠΑ και Ασίας (21) και Διεθνή Επιστημονικά Συνέδρια (31). Είναι κριτής για διεθνή επιστημονικά περιοδικά και έχει πάνω από 86 πρωτότυπες δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά (> 2250 αναφορές και h-index = 26, Google Scholar) και πάνω από 150 παρουσιάσεις σε Διεθνή Επιστημονικά Συνέδρια.

Σχετικές ομιλίες