Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Είναι όλα μόνο ένα όραμα; Μια κοινωνική και δημοκρατική Ευρώπη των πολιτών

Schwall-Düren Angelica, Κούρκουλας Δημήτρης, Γιαννίτσης Τάσος, Παγουλάτος Γιώργος, Τέλλογλου Τάσος

9 Σεπτεμβρίου 2013

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 119:40 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1855

Τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2013 στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και η Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα του Ιδρύματος Friedrich Ebert διοργάνωσαν ανοικτή συζήτηση με θέμα: «Είναι όλα μόνο ένα όραμα; Μια κοινωνική και δημοκρατική Ευρώπη των πολιτών». Κύρια ομιλήτρια ήταν η Υπουργός Ομοσπονδιακών Υποθέσεων, Ευρώπης και Μέσων Ενημέρωσης του Ομοσπονδιακού Κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας Δρ. Angelica Schwall-Düren.  Εισηγήσεις πραγματοποίησαν ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Δημήτρης Κούρκουλας, o τέως Υπουργός, Καθηγητής Τάσος Γιαννίτσης και το μέλος Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ Καθηγητής Γεώργιος Παγουλάτος. 
 

Η Δρ. Angelica Schwall-Düren στην ομιλία της επισήμανε ότι κατευθυντηρία γραμμή της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θα πρέπει να είναι μια πιο κοινωνική και δημοκρατική Ευρώπη με κυρίαρχες τις έννοιες της αλληλεγγύης και της δημοκρατικής συγκρότησης. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει δυνατό εάν δεν υπάρξουν τολμηρές πολιτικές αποφάσεις.  Εξέφρασε την ανησυχία της για τα πολυεπίπεδα φαινόμενα διαίρεσης που παρατηρούνται στην Ευρώπη, όπως μεταξύ Βορρά-Νότου καθώς και στο εσωτερικό των χωρών της ΕΕ, χωρίς η Γερμανία να αποτελεί εξαίρεση. Για την διαμόρφωση ενός Ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτος θεώρησε σκόπιμη την θέσπιση ενός Ευρωπαϊκού συμφώνου το οποίο, λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά οικονομικά μεγέθη της κάθε χώρας,  θα οδηγούσε στην περαιτέρω προώθηση στόχων κοινωνικής πολιτικής και στη θέσπιση ελάχιστων προδιαγραφών κοινωνικής προστασίας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, χωρίς όμως να υποκαθίστανται τα εθνικά προγράμματα κοινωνικής πολιτικής. Επιπλέον κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσαν να αποτελέσουν η θέσπιση ενός ελάχιστου φορολογικού συντελεστή, δικαιοσύνη στην κατανομή του πλούτου μεταξύ των χωρών-μελών, ελάχιστη φορολόγηση των μεγάλων περιουσιών, καθώς επίσης και το να δοθεί τέλος στην φοροαποφυγή των πλουσίων και στους φορολογικούς παραδείσους. Ακόμα, το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο θα πρέπει να συμμετάσχει περισσότερο στις αποφάσεις της ευρωζώνης και να συμμετέχει στον συντονισμό της οικονομικής πολιτικής. Τέλος, ανέφερε ότι κακώς μπαίνει το δίλλημα: “κοινωνική συνοχή ή παραγωγική κοινωνία” καθώς η κοινωνική συνοχή  αποτελεί βασικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης.
 

O κ. Δημήτρης Κούρκουλας μίλησε για την πρόκληση της οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η Ευρώπη σήμερα και τόνισε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο όχι μόνο δεν είναι ασύμβατο με την αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης, αλλά η ενίσχυσή του αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την υπέρβαση της. Η διαμόρφωση των κοινωνικών πολιτικών στη σημερινή Ευρώπη είναι ανάγκη να στηριχθεί σε ένα νέο πλαίσιο οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής για την παροχή κινήτρων ένταξης των πολιτών στην παραγωγική και πολιτική διαδικασία. Ο ρόλος του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου δεν είναι μόνο να προστατεύει τους αδύναμους, αλλά να διασφαλίζει ενεργούς κοινωνικούς ρόλους για όλους τους πολίτες. Το όραμα μιας κοινωνικά συνεκτικής Ευρώπης είναι αλληλένδετο με μια ισχυρή δημοκρατική Ευρώπη. Αναφερόμενος στις Ευρωεκλογές του 2014 ανέφερε ότι αποτελούν πρόκληση και ευκαιρία για τους πολίτες της ΕΕ να εκφράσουν τη γνώμη τους και τις ανησυχίες τους όσον αφορά στις υπό διαμόρφωση προτάσεις για μία Ευρώπη με ακόμη ισχυρότερη πολιτική και οικονομική συνεργασία. Ολοκληρώνοντας, ανέφερε ότι οι θεσμοί της Ένωσης πρέπει να καταστούν περισσότερο «φιλικοί» στον απλό πολίτη, δημιουργώντας την αίσθηση ότι δεν πρόκειται για ένα απόμακρο γραφειοκρατικό οργανισμό, αλλά για ένα «εργαλείο», το οποίο ανήκει στους λαούς της Ευρώπης και εργάζεται για το κοινό καλό.
 

O κ.Τάσος Γιαννίτσης έθεσε τα ερωτήματα: α) Πώς έφτασε η ΕΕ ως εδώ και β) Πού πηγαίνει η ΕΕ. Αναζήτησε τις αιτίες της κρίσης στην Ευρώπη σε συστημικούς παράγοντες και σε πολιτικές οι οποίες μπορεί να τραβούσαν την ΕΕ προς τα εμπρός αλλά ταυτόχρονα δημιουργούσαν και πολλά προβλήματα. Ακόμα αναφέρθηκε στην αποτυχία των κομμάτων εξουσίας και την ταυτόχρονη άνοδο ευρωσκεπτιστικών δυνάμεων, στον αρνητισμό ευρύτερων κοινωνικών τμημάτων διότι κλήθηκαν να στηρίξουν χώρες που βρίσκονταν σε κρίση και σε ένα έλλειμμα δημοκρατίας στις διαδικασίες της ΕΕ. Έθεσε τέσσερις βασικές προϋποθέσεις για μια επιτυχημένη Ευρώπη: 1) Ισχυρή γεωπολιτική παρουσία της Ευρώπης 2) Οικονομικά αποτελέσματα τέτοια ώστε να διασφαλίζεται το κράτος ευημερίας με ταυτόχρονη σύγκλιση μεταξύ των κρατών 3) Δημοκρατία, 4) Ανοιχτός ορίζοντας στον πνευματικό χώρο, στον πολιτισμό και την επιστήμη.
 

Ο κ. Γεώργιος Παγουλάτος παρατήρησε ότι πολύ μεγάλο μέρος νέων ανθρώπων δεν έχει συνδέσει την Ευρώπη με κάποιο όραμα, αλλά αποκλειστικά με την κρίση και τις επιπτώσεις της. Μεγάλο τμήμα πληθυσμού χρεώνει στην Ευρώπη την κρίση ενώ το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης έχουν οι εθνικές κυβερνήσεις. Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή της επόμενης κρίσης αλλά ακόμα και για την διαχείριση της υπάρχουσας. Υπάρχει πρόβλημα σχετικά με τη συνοχή και την κοινωνική δικαιοσύνη αφού πολύ σπάνια οι πραγματικές ενέργειες αντιστοιχούν στις πολιτικές διακηρύξεις. Υπάρχει ο οδικός χάρτης και είναι καταγεγραμμένα τα αναγκαία βήματα ώστε να προχωρήσει η ενοποίηση της ΕΕ. Ωστόσο ο χρόνος τελειώνει για ορισμένες χώρες και δεν θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τις Ευρωεκλογές για να προχωρήσουμε σε αυτές τις κινήσεις. Οι συνθήκες επιβάλουν άμεσες ευρωπαϊκές δράσεις μέσω ενός πλαισίου συντονισμένης αντιμετώπισης της κρίσης και λειτουργίας της Ευρώπης ως ενιαίας οικονομίας. Οι δράσεις χρειάζεται να στοχεύουν στη δημοσιονομική και τραπεζική ενοποίηση, το συντονισμό δημοσιονομικών, οικονομικών, εργασιακών και φορολογικών πολιτικών και τέλος την πολιτική ενοποίηση.

Schwall-Düren Angelica Υπουργός Ομοσπονδιακών Υποθέσεων, Ευρώπης και Μέσων Ενημέρωσης του Ομοσπονδιακού Κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας

Η Δρ. Angelica Schwall-Düren γεννήθηκε στις 16 Ιουλίου 1948 στο Offenburg της Βάδης – Βυτεμβέργης.

Σπούδασε Ιστορία, Πολιτικές Επιστήμες και Γαλλικά στο Φράιμπουργκ, Μύνστερ και Μονπελιέ.

Από 1973-1977 εργάστηκε ως επιστημονικός συνεργάτης και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Freiburg και το 1977 αναγορεύτηκε Διδάκτωρ Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας.

Από το 1994 ως το 2010 υπήρξε μέλος της Ομοσπονδιακής Βουλής της Γερμανίας, το Νοέμβριο του 1998 αναδείχθηκε κοινοβουλευτική γραμματέας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) και 2002 ως το2010 διετέλεσε Αναπληρωτής Πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του SPD για θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Από τον Ιούλιο του 2010 είναι Υπουργός Ομοσπονδιακών Υποθέσεων, Ευρώπης και Μέσων Ενημέρωσης του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας.

Κούρκουλας Δημήτρης Επικεφαλής Προγράμματος Μεσογείου του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) - τ. Υφυπουργός Εξωτερικών - τ. Πρέσβης της Ε.Ε.

Ο Δημήτρης Κούρκουλας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954. Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1972-1977), με μεταπτυχιακά στο Πανεπιστήμιο της Βόννης και της Κολωνίας στο Διοικητικό και Οικονομικό Δίκαιο (1978-1981).

Από το 1981 είναι στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ασχολείται με τις εξωτερικές σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Ισπανίας και της Πορτογαλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Διετέλεσε μέλος του Γραφείου της Ελληνίδας Επιτρόπου Β. Παπανδρέου, όπου χειρίστηκε θέματα εξωτερικής πολιτικής (1989-1993).

Το 1987 αποσπάστηκε από την Ε.Ε. στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών επί Υπουργίας Θ. Πάγκαλου και ασχολήθηκε, υπό τον Γιάννο Κρανιδιώτη, με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από τότε και στην πολυετή θητεία του στις Βρυξέλλες διετέλεσε πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λίβανο (1997-2001), στην Σόφια, Βουλγαρία (2001 – 2006) και στο Σεράγεβο, Βοσνία (2006 – 2010).

Διετέλεσε Υφυπουργός Εξωτερικών. Μέχρι την υπουργοποίησή του ήταν διευθυντής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπεύθυνος για την πολιτική και στρατηγική διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία.

Ιστότοπος του Δημήτρη Κούρκουλα

Γιαννίτσης Τάσος Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικών, ΕΚΠΑ - πρώην Υπουργός (2000-2004 και 2011-2012)

Ο Τάσος Γιαννίτσης γεννήθηκε το 1944 στην Αθήνα. Είναι Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε Νομικά και Οικονομικές-Πολιτικές Επιστήμες στο ίδιο Πανεπιστήμιο και έκανε διδακτορικό στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.

Διετέλεσε Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων στην Οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα και ξανά το 1993-1994 με υπουργό τον Γ. Γεννηματά, υπήρξε μέλος της Επιτροπής Αγγελόπουλου (1994), ανέλαβε ως οικονομικός σύμβουλος των πρωθυπουργών Ανδρέα Παπανδρέου, το 1994-1995, και Κώστα Σημίτη, την περίοδο 1996-2000, και διετέλεσε διαδοχικά Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (2000-2001), Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών (2001-2004), Υπουργός Εξωτερικών (Φεβρουάριος-Μάρτιος 2004) στην Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη και Υπουργός Εσωτερικών (2011- 2012). Μέλος περισσότερων Διοικητικών Συμβουλίων σε Οργανισμούς και επιχειρήσεις σε διάφορα έτη.

Στο επίκεντρο των επιστημονικών του εργασιών βρίσκονται τα θέματα της αναπτυξιακής θεωρίας και πολιτικής, τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, τα διεθνή οικονομικά, θέματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τα οικονομικά της τεχνολογίας. Έχει δημοσιεύσει πολλά βιβλία και άρθρα (σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και εκδόσεις) για θέματα ελληνικής οικονομίας, ανάπτυξης, διεθνών επενδύσεων, την παγκοσμιοποίηση, τα οικονομικά της τεχνολογίας, τη βιομηχανική και τεχνολογική πολιτική, το τραπεζικό σύστημα, την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, την ΟΝΕ.

Πιο πρόσφατα βιβλία του: "Το ασφαλιστικό και η κρίση" (2016, εκδ. Πόλις), "Ανισότητες, φτώχεια, οικονομικές ανατροπές στα χρόνια της κρίσης" (2016, εκδ. Πόλις, με Στ. Ζωγραφάκη). Πρόσφατα άρθρα: "Reflections on Banking Union", "Fiskalkonsolidierung und Einkomensverteilung", "Industrial Policy in Times of Crisis: The Case of Greece" (με I. Kastelli).

Παγουλάτος Γιώργος Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Γενικός Διευθυντής, ΕΛΙΑΜΕΠ

Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Επισκέπτης Καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης, Bruges, Βέλγιο. Είναι Γενικός Διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του European Policy Centre (EPC) στις Βρυξέλλες, και μέλος του Advisory Board του περιοδικού Social Europe. Έχει διατελέσει Μέλος του Ανώτατου Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (2010-13), Πρόεδρος της Ελληνικής Πανεπιστημιακής Ένωσης Ευρωπαϊκών Σπουδών (ΕΠΕΕΣ), και μέλος διοικητικών συμβουλίων επιστημονικών ενώσεων και οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών.

Έχει εκτενή συμβουλευτική εμπειρία στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στην Ελλάδα και διεθνώς. Συμμετέχει τακτικά ως προσκεκλημένος ομιλητής (keynote speaker) σε διεθνή συνέδρια και εταιρικές εκδηλώσεις. Διετέλεσε διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού και Σύμβουλος των Πρωθυπουργών Λ. Παπαδήμου και Π. Πικραμμένου (2011-2012).

Αρθρογραφεί τακτικά από το 2007 στην κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας Καθημερινή. Δηλώσεις και συνεντεύξεις του φιλοξενούνται συχνά στα διεθνή ΜΜΕ.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν: Πολιτική Οικονομία και Διακυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ΟΝΕ, την Ελλάδα και τη Νότια Ευρώπη. Κρίση της Ευρωζώνης. Οικονομική και Χρηματοπιστωτική Πολιτική. Πολιτική Οικονομία των Μεταρρυθμίσεων.

Έχει δημοσιεύσει πλήθος άρθρων σε κορυφαία επιστημονικά περιοδικά (West European Politics, Journal of Common Market Studies, Journal of Public Policy, Public Administration, European Journal of Political Research, Government and Opposition, κ.ά.). Έχει συγγράψει, μόνος ή από κοινού, έξι βιβλία. Η μονογραφία του Greece’s New Political Economy: State, Finance and Growth from Postwar to EMU (Oxford St. Antony’s Series, Palgrave Macmillan, 2003) βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.

Έχει συμμετάσχει σε ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα και δίκτυα αριστείας χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ. Συμμετείχε στην επιστημονική ομάδα του ερευνητικού Προγράμματος DOSEI (Domestic Structures and European Integration), του μόνου προγράμματος κοινωνικής έρευνας που προτάθηκε για το βραβείο επιστημονικής αριστείας Descartes 2006 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μάστερ και Διδακτορικό Δίπλωμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (1997), όπου σπούδασε με υποτροφία Rhodes. Διετέλεσε μεταδιδακτορικός υπότροφος στο Πανεπιστήμιο Princeton των ΗΠΑ με αντικείμενο τη Συγκριτική Οικονομική Πολιτική.

Ιστότοπος του Γιώργου Παγουλάτου

Τέλλογλου Τάσος Δημοσιογράφος
Ο Tάσος Τέλλογλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961. Σπούδασε στη Nομική Σχολή Αθηνών. Δούλεψε στην εφημερίδα "Πρώτη" ώς το 1989. Από το 1990 ώς το 1997 ήταν ανταποκριτής της "Καθημερινής" στη Γερμανία και από το 1993 ώς το 2000 ανταποκριτής στη Γερμανία και στα Bαλκάνια για το Mega Channel. Υπήρξε συνεργάτης του "Βήματος". Σήμερα, εργάζεται για την Καθημερινή, το ΣΚΑΙ και το inside story. Την τηλεοπτική περίοδο 2007-2008 του απονεμήθηκε το βραβείο Καλύτερου Δημοσιογραφικού Ρεπορτάζ της Χρονιάς, στα Τηλεοπτικά Βραβεία «Πρόσωπα», για την έρευνα του για το σκάνδαλο Siemens.

Σχετικές ομιλίες