Antonio Tabucchi: Ταξίδια μέσα κι έξω από το χρόνο

«Το ταξίδι είναι μια ξεχωριστή διάσταση της ζωής μας, που οι λογαριασμοί της έχουν να κάνουν με το χρόνο. Τα ταξίδι είναι μια ανακωχή ανάμεσα σε μας και το χρόνο, ο οποίος κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μοιάζει με μια μικρή αιωνιότητα τσέπης. Τα ταξίδια αφήνουν ίχνη, αποτυπώματα που μένουν για πάντα. Όλα όσα μας αγγίζουν μας επηρεάζουν και δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε τη φαντασία που συνεχίζει τη δουλειά της. Έχω κάνει ταξίδια και ταξίδια. Έχω ταξιδέψει σε μια χώρα και η χώρα αυτή εξαφανίστηκε από πάνω μου μετά μ’ ένα ντους. Υπάρχουν όμως και χώρες που με χάραξαν. Οι άνθρωποί τους με χάραξαν: οι σχέσεις και οι φιλίες που έκανα. Οι χώρες είναι οι άνθρωποι, όχι τα τοπία. Πάντα πριν τη χώρα θυμάσαι τα άτομα»

Μ’ αυτές τις σκέψεις ο σπουδαίος ιταλός συγγραφέας Αντόνιο Ταμπούκι ορίζει τη δική του σχέση με το χρόνο και με το ταξίδι, κατά τη διάρκεια της συνάντησης του με το αθηναϊκό κοινό που οργανώθηκε - στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του «Megaron Plus”- με αφορμή την έκδοση του νέου του βιβλίου «Ταξίδια και άλλα ταξίδια» στην ελληνική γλώσσα. Μια συνάντηση που του έδωσε την ευκαιρία να διατυπώσει στη συνέχεια – μέσα από το διάλογο του με τους ακροατές που καθοδήγησε ο έλληνας μεταφραστής και φίλος του Ανταίος Χρυσοστομίδης – τις απόψεις του για μια σειρά από θέματα, όπως η λειτουργία της λογοτεχνίας στο σύγχρονο κόσμο, η παρέμβαση των πνευματικών δημιουργών στα δημόσια πράγματα, η στράτευση στην τέχνη:

«Η λογοτεχνία είναι σαν τη πέτρα της Μπολόνια. Τη μέρα απορροφά το φως και τη νύχτα το εκπέμπει για να φωτίσει το σκοτάδι. Η επιστήμη είναι ακατέργαστη. Η ζωή είναι λεπτεπίλεπτη. Και για να γεφυρωθεί το κενό χρειαζόμαστε τη λογοτεχνία, η οποία είναι μια μεγάλη κοιλιά που χωράει τα πάντα, τις μικρές και τις μεγάλες ιστορίες, τα ασήμαντα, αλλά και τις μάχες ή τις επαναστάσεις, διηγείται τα πάντα, δεν έχει κανόνες, δε μπαίνει σε καλούπια. Η λογοτεχνία είναι ένα είδος κοσμικής προσευχής για κάποιον που δε πιστεύει. [..]. Θα έλεγα όμως, πως μέσα απ’ τα βιβλία είναι δύσκολο να κάνεις πολιτική. Το βιβλίο επηρεάζει αργά τις συνειδήσεις. Αν θέλεις να παρέμβεις πολιτικά το κάνεις με ένα άρθρο σε μια εφημερίδα. […] Πραγματική στράτευση είναι να αναλαμβάνεις μια δέσμευση απέναντι στον εαυτό σου. Αν νιώθεις ένα ηθικό καθήκον να μιλήσεις για τους μετανάστες, πράξε το με ειλικρίνεια. Αλλά σκεφτείτε, κάποιος ξυπνά το πρωί και βλέπει τη θάλασσα. Ξαφνικά του δημιουργείται η επιθυμία να γράψει για τη θάλασσα. Παρότι λοιπόν θέλει να μιλήσει για τη θάλασσα αρχίζει να γράφει για τους μετανάστες. Όχι! Αυτό είναι κίβδηλο.»