Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Ανατολικά της Δύσης, Νότια του Βορρά. Ιερές εκστατικές μουσικές και τελετουργίες (Πρώτη από δύο ομιλίες)

Τερζοπούλου Μιράντα

2 Νοεμβρίου 2015

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 64:35 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1155
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Με την τρισυπόστατη μορφή της, Μέλος-Λόγος-Χορός, η μουσική, ήταν πάντα θεμελιακό στοιχείο κάθε ιεροτελεστίας, ιδίως εκείνων που χαρακτηρίζονται ως μυστικιστικές, οργιαστικές, που απαιτούν πέρα από την ψυχοπνευματική και μια ειδική σωματική μέθεξη των τελεστών. Μέθεξη που η μουσική πυροδοτεί κι απελευθερώνει και που μπορεί να εξωτερικευθεί ως ταραχή και κλάμα, να εκφραστεί με τον ενθουσιαστικό χορό, να οδηγήσει στην καταληψία, στην υπέρβαση των φυσικών ορίων αντοχής. Από τον πόνο και βάσανο της ψυχής, στο βασανισμό και τον πόνο του σώματος – και ίσως εντέλει στη θεραπεία των πάντων.

Η μουσική οργανώνει και δομεί το κάθε τελετουργικό δρώμενο, κανονίζει την πορεία και την εξέλιξή του, υπαγορεύει τις κινήσεις, τις συγκινήσεις, τις εντάσεις και τις εκτονώσεις. Οι πρωταγωνιστές καθοδηγούμενοι απ’ τη μουσική την οποία είτε ακούουν είτε και παράγουν οι ίδιοι παίζοντας ή τραγουδώντας, ταυτίζονται, υποδύονται, επικοινωνούν με το μετα-φυσικό ή το υπερ-φυσικό, το θείο ή το θάνατο. Οι ιεροτελεστικοί ρόλοι είναι κατεξοχήν μουσικοί, δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν αν δεν υπήρχε η μουσική, ως οικείο ακουστικό ερέθισμα, ως τραγουδισμένος λόγος, ως σωματικός ρυθμός. Τα άτομα μεταμορφώνονται σε κάτι άλλο από ό,τι είναι στην καθημερινότητα και μέσα από αυτήν την «αταξία» υπερβαίνουν προς στιγμή και τις σκληρές συνθήκες της κανονικής τους ζωής –που κατά κανόνα είναι, μόνιμα ή περιστασιακά, μειονεκτική.

Τερζοπούλου Μιράντα Λαογράφος-Εθνολόγος, πρώην Ερευνήτρια Β΄ βαθμίδας, Κέντρο Έρευνας Ελληνικής Λαογραφίας, Ακαδημία Αθηνών

Η Μιράντα Τερζοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Γνώρισε καλά πολλές περιοχές της Ελλάδας ταξιδεύοντας πολύ, ερευνώντας και καταγράφοντας. Αντικείμενο της έρευνάς της είναι κυρίως οι λαϊκές τελετουργίες γύρω από θηλυκές ιερές μορφές και γενικότερα ο κόσμος των συμβόλων γύρω απ’ τη γυναίκα στις αφηγήσεις και το τραγούδι. Επίσης, η μουσική ως δομικό στοιχείο των εθιμικών τελετουργιών και ως κώδικας επικοινωνίας, τα συμβολικά συστήματα, η αφηγηματικότητα, η θέση της γυναίκας, οι περιθωριακές και αποκλεισμένες ομάδες.

Έχει πραγματοποιήσει πολλά μαθήµατα, σεµινάρια, διαλέξεις, δηµοσιεύσεις σχετικά µε τα παραπάνω θέµατα, συµµετοχή σε εκδόσεις δίσκων παραδοσιακής µουσικής και εθνογραφικά ντοκιµαντέρ, συνεργασία σε δηµιουργία ψηφιακών βάσεων δεδοµένων. Διετέλεσε μόνιμη ερευνήτρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και από τους βασικούς και σταθερούς συνεργάτες της Δόμνας Σαμίου.

Σχετικές ομιλίες